Stukken en brokken

[p. 237]

Nawoord,
dat men moet lezen, als men wil weten, hoe het met den held van deze historie is afgeloopen.

Nadat myn zonderbare vriend zyne geschiedenis had verteld, - hetgene hy niet op eenen enkelen dag noch op eene zeer geregelde wyze deed, maer die hy in verschillende tydstippen en in afgebroken stukken verhaelde, - verzocht hy my, uit hoofde van het nu reeds zeer gevorderde jaergety, hem te zynen huize te komen bezoeken. Dit willigde ik des te gereeder in, daer zyn gezondheidstoestand my zeer bedenkelyk voorkwam, en de koude gevaerlyk voor hem kon wezen. Sedert eenige dagen werd ik by hem een' droogen koortsachtigen hoest gewaer; zyne oogen schitterenden met een ongewoon vuer, en op het vel der oogbeenen deed zich eene levendig roode plak op, die niets goeds voorboodde. De weemoedigheid, die ik van eerst af by hem had opgemerkt, nam ook dagelyks meer en meer toe; hoewel hy vol-

[p. 238]

strekt geene achterdocht wegen zyn' toestand gevoelde: hy vermeende, dat hy slechts aen eene zware verkoudheid leed, die met een weinig zorg welhaest zoude wyken.

Menigmael ging ik dan, gedurende den winter, naer hem toe, en bragt in zyne kamer de lange avonden door. De stonden, die hy in eenzaemheid had geleefd, had hy met vrugt aengewend, en er bestaet byna geen tak der kunst of der wetenschap, waerin hy geen' diepen blik had geworpen, en met eenige derzelven was hy grondig bekend. De uren, die wy te zamen aen gesprekken hebben besteed, zyn tevens zeer aengenaem en hoogst nuttig voor my geweest.

Dikwyls sprak hy van zyne ontwerpen en hoe hy voornemens was den volgenden zomer door te brengen. Wy doorkruisten, in onzen geest, de omstreken van de stad; dan bezochten wy de meest onbekende plaetskens; niets onsnapte er aen ons weetgierig onderzoek, en wy hoopten, dat wy hier of daer, in eenig afgelegen oord, eene ontdekking zouden kunnen doen, welke niet zonder belang voor de kunst of de geschiedenis van het land zoude blyven.

Ik gaf geerne in deze luim toe, ofschoon ik maer al te wel zag, dat geene van onze ontwerpen zouden verwezenlykt worden. De krachten van mynen vriend verminderden alle dagen, terwyl zyn hoest en zyne koortsachtigheid van dag tot dag toenamen. - Met het goed weêr,

[p. 239]

- zegde hy, - wanneer ik de zuivere buitenlucht zal kunnen ademen, zal ik spoedig beter zyn. - De schoone dagen kwamen weder, de boomen schoten hunne groene bladeren uit, de bloemen verspreidden alom hunnen geur, en het gevogelt deed het land met zyne vreugd- en liefdezangen weêrgalmen; maer myn arme vriend kon de herleving der natuer niet meer genieten. De teering had reeds te diep aen zyne longen geknaegd, en al zyne levenskrachten waren vervlogen.

Nog eenige maenden trok hy het aldus; maer met het vallen der bladeren, vervielen de weinige krachten, die hem nog overbleven, zoo ongeloofelyk spoedig, dat hy weldra niet meer regt in zyn bed konde zitten. Gedeelten van zyne longen kwamen met lange aen elkander hangende fluimen, byna zonder geweld, uit zynen mond, en nadat deze geheel afgeteerd waren, gaf hy zachtjes den geest. De geestelyke, die hem in zyne laetste oogenblikken had bygestaen, eene ziekedienster en ik, waren de eenigste persoonen, die by zyn sterven tegenwoordig waren; want, ofschoon hy het beste, het voortreffelykste karakter van de wereld bezat, hy had echter geene vrienden. Zyne blooheid had hem zelfs aen zyne naestbestaenden geheel vreemd gemaekt; en, daer zyn vader en moeder eenigen tyd te voren, kort na elkander, gestorven waren, bevond hy zich geheel alleen op de wereld.

[p. 240]

Nauwelyks was de maer van zyn overlyden verspreid, of een geheele stoet van neefkens en nichtjes kwamen hem op zyn doodsbed zien liggen. Zy deden allen, als of zy weenden en diep bedroefd waren; want de overledene liet een tamelyk groot vermogen achter, hetgene natuerlyk aen de familie moest komen.

Dry dagen daerna werd hy begraven. Velen, volgden het lyk; maer ik was de eenigste, die door het verlies diep getroffen was. Voor de anderen was de begrafenis eerder een tydverdryf dan eene treurige plegtigheid. Zy verhaelden onder een, de verschillende gevallen die hun te weet waren gekomen, uit het leven van myn' vriend, en dan lachten zy over de verlegenheid waerin hy zoo dikwyls door zyne bedeesdheid gebragt werd. Maer niet een woord werd er geuit, om zyne zoetaerdigheid, de edelheid van zyn karakter te pryzen.

Nu ligt hy in een afgelegen hoek te Stuivenberg begraven. Geen gedenkstuk, niet een eenvoudig houtenkruis heeft de familie op zyn graf laten plaetsen. Na zyne dood, even als gedurende zyn leven, is er, buiten wy, geen mensch die nog aen hem denkt.

Hy had een nuttig, een hoogst verdienstelyk lid der maetschappy kunnen wezen, had zyn vader hem van jongs af den moed niet gebroken, met hem steeds den mond te stoppen, door het toeroepen van: Zwyg, jongen, als er groote menschen by zyn!