|
| |
| |
| |
Vyfde kapittel.
Waerin er over eenen minnenhandel, eene theeparty en meer andere zaken geproken wordt.
Ziende dat hy toch nooit een' geschikten kruidenier van my konde maken, wist myn vader niet wat hy met my zou gaen aenvangen. Hy dacht er dagen en nachten op na, en kon tot geen besluit geraken. Ik zelve kon hem daer niet in ter hulp komen, want ik gevoelde maer al te wel, dat ik nooit ergens zoude goed voor wezen. Er werd ten lange leste, vastgesteld, dat ik moest trouwen, en dat myne vrouw misschien wel in staet zoude zyn, iets van my te maken. Niet eerder had myn vader dit besluit opgevat, of hy begon te overdenken aen welk meisje hy eene zoo ongeschikte personnagie als ik was, zoude ten laste geven. Lang hoefde hy niet te zoeken, zonder, zoo als hy dit noemde, het verlangde voorwerp te ontdekken.
Er woonde, een paer straten van ons huis af, een oude
| |
| |
brandewynstoker, diens wederhelft eenige jaren te voren gestorven was, en die thans alleen, met eene eenige dochter en eene dienstmeid, huis hield. De man had het middel gevonden, om door het vervaerdigen van brandewyn en likeuren, schatryk te worden. Myn vader kende hem van over jaren: zy hadden te zamen hunne jonkheid doorgebragt, en waren byna op den zelfden tyd getrouwd. Dikwyls bezochten zy elkander, en hunne oude vriendschap was veeleer door den tyd vermeerderd dan verflauwd. Zy herinnerden elkanderen aen menigen loozen trek, aen menige aerdige avontuer, waervan zy in vroegere tyden de helden waren geweest, en vonden dat de wereld zeer veranderd was, daer de jonkheid thans niet meer zoo veel vreugde genoot of zoo goed wist te leven, als in hunnen tyd. Zoo bragten zy vaek de lange winteravonden door, wanneer myne moeder, in eenen hoek van de schouw, met hare armen overeen en het hoofd op den boezem gezonken, gerust zat te slapen; terwyl ik met spanning en de grootste aendacht luisterde, niet begrypende hoe het mogelyk was, dat zy zulke dingen dorsten aen te vangen, en dit in het byzyn van menschen, die zy soms voor het eerste mael van hun leven zagen.
Het was met de eenige dochter van dien ouden makker, dat myn vader voorgenomen had, my te huwen. Op eenen avond, dat ik vroeg was te bed gegaen, werd er
| |
| |
tusschen de twee oude vrienden over gesproken, en daer de zaek aen beiden zeer voordeelig voorkwam, was zy weldra geklonken. Het werd diensvolgens vastgesteld, dat ik, den aenstaenden zondag, het eerste bezoek by myne bruid zoude afleggen.
Den dag nadat deze schikking tusschen de twee vrienden was aengegaen, werd ik door myn vader verwittigd, dat ik my bereid moest houden, om my zoo aengenaem mogelyk te maken aen de jonge jufvrouw.
Als het zondag geworden was, hielp hy my, met zyne eigene vaderlyke handen, my aen te kleeden; hy trok myn hemdsband zoo hoog als hy maer kon boven mynen witten halsdoek uit, zoodat myn hoofd als tusschen twee borden te pronken stond. Dit was de mode, toen myn vader trouwde; met zulken lyst aen zyn gezigt had hy het hart myner moeder gewonnen, en hy kon niet begrypen, dat dit thans belagchelyk was. Myne moeder wilde ook niet achteruit blyven, om my net te maken, en zy legde eenen grooten, grooten strik in myne cravatte. Ik trok myn ligt blauw kleed, waerop groote koperen knopen stonden te blinken, met moeite aen, want het was my eenigzins te eng geworden. Eene dikke zilveren horlogie, met eene dubbele kas, stak in mynen horlogiezak, waeruit twee groote cachetten en een niet kleinere sleutel, met roode cornaliensteenen, tot onder op mynen buik hingen te waggelen. Nu trok ik, zoo styf als een
| |
| |
staek, en in al myne bewegingen gehinderd, het kwaertier voor vyf ure, de deur onzer woning uit.
Zoo lang ik in het zigt was van myne ouders, die my aen de deur stonden na te kyken, stapte ik nog al ferm door; maer niet gauwer was ik den hoek om, of ik vertraegde merkelyk mynen tred, en eer ik twee honderd stappen verre was, zette ik zoo traeg als ik kon, voetje voor voetje vooruit. Maer hoe langzaem ik ook voortging, ik kwam toch eindelyk tot de bestemde plaets, en juist rammelde het vyf ure, wanneer ik voor de deur myner toekomende stond. Ik had den moed niet om te bellen, en was gereed om weêr heen te gaen, wanneer de deur geopend werd. Men had my van verre zien aenkomen, en de meid was komen geloopen om my in te laten. Zoo was ik ondanks myzelven gevangen.
Ik werd binnen geleid; de meid opende de kamer, waerin zich de jonkvrouw met haren vader bevond, en melde mynen naem. By het binnentreden, haperde myn voet aen den kant van de tapyt, die een weinig los en omgekrult was, en het scheelde niet veel, of ik lag op mynen neus. De vader haestte zich, my de hand te bieden, en zoo kon ik een' val voorkomen. Een schoothondje sprong my naer de beenen; maer daer het van zynen meester eenen schop kreeg, liep het al grollende weg, en ging zich verbergen. Dit had ondertusschen myne verlegenheid ten top doen ryzen, en ik
| |
| |
wist niet meer wat dat ik deed. Ik werd aen de jonge dame voorgesteld, die met neêrgeslagene oogen was opgestaen. Ik had een complimentje op voorhand gereed gemaekt; maer het woû er maer niet uit. Myne toekomende keek eindelyk op; doch nauwelyks had zy my bezien, of zy schoot in een' lach, dien zy, wat moeite zy ook deed, wat strenge blikken heur vader haer ook toewierp, volstrekt niet kon bedwingen. De toestand waerin ik my bevond was onverdragelyk. Alles draeide om my heen, en ik zonde zeker nedergestort zyn, had myn aenstaende schoonvader my niet verzocht te gaen zitten. Dit deed ik; maer in plaets van den stoel te nemen, dien hy my aenbood, liet ik my op een' zetel vallen die digt by my stond. Ik had ongelukkigerwyze niet bemerkt, dat het schoothondje er was gaen op liggen. Deze, op eene zoo onzachte wyze gestoord zynde, begon te janken, en gaf my een' duchtigen beet in en gedeelte van myn ligchaem, dat ik, welvoegelykheidshalve, niet zal noemen. Een stuk van myne broek bleef tusschen zyne tanden hangen. Verschrikt sprong ik op, en kwam, op een' geheelen afstand, tegen een schryftafeltje neder. De inktpot, die er op stond, viel om op eenige printen, die daerdoor geheel geschonden waren. Haestig wilde ik het kwaed, dat ik gesticht had, herstellen, ik trok myn' zakdoek uit en begon den inkt op te nemen. De oude heer verhinderde my echter daermede voort te
| |
| |
gaen, liet den hond aen de deur zetten, en verontschuldigde zich over de onbeleefdheid van het dier.
Half dood van angst, werd ik in eene andere kamer geleid, waer de theetafel gereed opgediend stond. Ik moest plaets nemen, maer deed dit op eene zoo ongeschikte wyze, dat ik een bord afstiet. Er werd my een ander gebragt en een kopje thee overgehandigd. Men bood my een koekje aen en terzelfder tyd een lepeltje om den thee mede te roeren. Ik roerde met het lekker en beet in het theelepeltje.
Zoo beging ik domheid op domheid, en maekte my aen een hoop onbetamelykheden pligtig. Ik gevoelde zelf, wat voor eene gekke figuer ik daer maekte, en daerdoor werd myne beteutering niet verminderd. Ik trok myn zakdoek uit, om het zweet, dat my in het aengezigt uitbrak, af te droogen; maer ik was daer nog niet geheel mede veerdig, toen de oude heer en zyne dochter te gelyk in een' schaterenden lach uitborsten. De meid, die op dit oogenblik eene telloor met gerookte tong binnen bragt, liet deze uit hare handen vallen en begon even zoo zeer te lagchen. Het schoothondje, dat de gelegenheid had waergenomen, om weder in de kamer te komen, grolde en blafte; en dit alles maekte een concert uit, waerdoor my hooren en zien verging. Ik kon my deze vrolykheid nog niet verklaren, toen ik by geval het oog sloeg op een' spiegel die tegen my
| |
| |
over hing: ik zag zoo zwart als de schouw. Ik had myn zweet af willen droogen, met den neusdoek, waer ik den inkt mede van het schryftafeltje gewischt had, en had myn geheel aengezigt zwart gemaekt. Zonder een woord te spreken, sla ik op; ik spoed, mynen hoed in den brand latende en gevolgd door het hondje dat in myne beenen beet, de deur uit en de straet op, en begin zoo hard te loopen als ik maer kan. De hond, al blaffende, my achterna; de straetjongens, die myn hemd door myne gescheurde broek zagen wapperen, van gelyken; en nu gaet het op een draven, vergezeld van het uitjauwen der jongens en het blaffen der honden.
Ik weet niet hoe dit zoude geëindigd zyn, want ik had zoo zeer myn denkvermogen verloren, dat ik al lang myne wooning was voorby gesneld, en maer altyd aen bleef loopen. Gelukkigerwyze, hielden my twee pompiers tegen, die my waerschynlyk voor een' dief aenzagen. Zy voerden my naer de hoofdwacht, waer de commissaris myn' naem vroeg en my vervolgens door eenen policie-dienaer liet naer huis voeren.
Myn vader wist reeds wat er gebeurd was; men had myn' hoed naer huis gezonden, en de meid had alles verteld. Doch, naer zyne gewoonte, sprak er myn vader geen woord over. Van myne moeder vernam ik, dat de jonge jufvrouw stellig verklaerd had, dat zy zoo een' belagchelyken echtgenoot niet begeerde. Myn vader
| |
| |
bezag my van toen af met de grootste verachting, en het eenigste dat hy my zeide, waren deze woorden: Zelfs nog niet goed om te trouwen!’
Zoo liep weder deze avontuer, door de blooheid die my beheerschte, tot myne schande ten einde. Zoo ook is het geweest met alles wat ik heb ondernomen.
Ik ben volstrekt goed voor niets in de wereld, en dien myn eigen tot last. Gy zyt de eenigste persoon, na myne moeder, in wiens byzyn ik my onbedwongen gevoel. Waerom? dit weet ik niet; maer ik ben er u even zoo dankbaer voor, als of ge my het leven hadt gered. By u gevoel ik, wat geluk het is, zich met zynen medemensch te onderhouden; van welk geluk ik zoo lang ben verstoken gebleven, uit geene andere reden, dan omdat myn vader my, gedurende myne kinderjaren, steeds met strengheid toeriep: Zwyg, jongen, als er groote menschen by zyn.
|
|
Auteursrecht onbekend