|
| |
| |
| |
Derde kapittel.
Hoe onze held zyn examen ondergaet.
Myn vader had het in zyn hoofd vastgesteld, dat ik een advokaet zoude worden. Welnu, van alle mogelyke beroepen waeronder men had kunnen kiezen, was dit zeker hetgene allerminst met myn karakter en neigingen overeenkwam. Wat! ik, die zelfs myne stem, in het byzyn van eene enkele vreemde persoon, niet dorst te verheffen, zoude in het aenschyn van eene talryke menigte, waervan elke byzondere persoon zyne oogen op my zoude gevestigd hebben, de verdediging van eenen beschuldigden moeten opnemen! Neen, nooit zou my dit mogelyk zyn, en het gedacht alleen aen deze openbaerheid, deed my sidderen en beven. Maer myn vader had het aldus uitgesproken, en wat hy eens had gezegd, was onwederroepelyk. Ik ging by myne moeder klagen; doch de goede vrouw, die zich het verhevenste denkbeeld van de schranderheid haers echtgenoots vormde, was overtuigd
| |
| |
dat hy myne ware bestemming doorgrond had. Zy bepaelde zich derhalve, my op een' zachtmoedigen toon te antwoorden: Kind lief, vader moet dit het best weten.
Er bleef dus niets over, dan te gehoorzamen, en ik werd naer de hoogeschool gezonden. Met diepen weemoed en het hart vol benauwdheid, verliet ik myne ouders: ik zag de hernieuwing te gemoet van al het verdrietige, dat myne blooheid my op de kostschool had over den hals getrokken. Doch hierin werd myne vrees gelukkigerwyze niet verwezenlykt. Het leven aldaer vond ik geheel iets anders, dan hetgene ik tot hier toe gewoon was. Daer bestaet eene volkomen grenzelooze vryheid voor den student: hy woont de koersen naer welgevallen by, teekent er op wat hy niet geerne zouden vergeten, en verders is hy geheel meester van zynen tyd; hy kan zich met zyne medestudenten verbinden, of, indien hy zulks verkiest, op eene gansch afgezonderde wyze leven.
Myn karakter deed my natuerlyk aen deze laetste levenswyze den voorkeur geven. Ik huerde eene kamer verre van de wyk waer zich de meeste studenten bevonden, en daer leverde ik my geheel aen de studie over. Zoo bragt ik het jaer in eenzaemheid door, en myn voortgang in kennissen, dit werd ik zeer goed gewaer, was snel, ja sneller dan die van de overgroote meerderheid der andere jongelieden, die de universiteit
| |
| |
bezochten. Indien ik maer half zoo veel moed als kunde had bezeten, zoo zoude ik voorzeker myn aenstaende examen, maximâ cum laude, ondergaen hebben. Maer hier moest myne ongelukkige bedeesdheid my weder geheel in een valsch licht stellen.
Wat angst ik heb uitgestaen, gedurende de dagen die myn eerste examen voorafgingen, is onbeschryfelyk. Om my eenigen moed in te boezemen, begaf ik my dagelyks naer de zael, waer examina plaets hadden; zoo trachtte ik my aen het voorkomen der professors, die met het ondervragen belast waren, te gewennen. Dit had ik vele herhaelde malen gedaen, en had eindelyk de overtuiging gekregen, dat ik, zoo niet geheel onbevreesd, ten minsten met geene al te groote belemmering, de beproeving zoude onderstaen. In dit streelend gedacht, zag ik met minder angst het ontzaggelyk oogenblik te gemoet.
De tot het examen bepaelde dag kwam eindelyk aen. Zeer vroeg was ik des morgens opgestaen; want den geheele nacht had ik geen oog kunnen toedoen. Ik wilde geen' koffy drinken, uit vrees dat deze drank myne zenuwen te zeer zoude aen den gang gezet hebben.
De tyd kroop als een slek, zoo langzaem, voorby. Een half uer voor het oogenblik wanneer ik my moest op de universiteit bevinden, begaf ik my, voor den eersten keer van myn leven, in een koffyhuis. Ik heb nooit naderhand kunnen begrypen, hoe ik onbevreesd genoeg
| |
| |
kon zyn, om er in te treden en den garçon een glas water met suiker te vragen. Ik had dezen koenen stap gewaegd, omdat ik gehoord had, dat men by een glas water met suiker altyd een flaconneken met fleur d'orange krygt, en ik hoopte dat dit myn zenuwstelsel geheel tot bedaren zoude brengen.
De klok kondigde aen dat het beslissende oogenblik naderde. Ik begaf my op weg. Alles ging goed, tot dat ik aen den ingang der hoogeschool gekomen was. Daer overviel my plotselings zulk eene ineenkrimping van het hart, dat ik dacht te bezwyken. Ik gelukte er echter in, deze zwakheid te overwinnen.
Het viel my nog al meê, dat men het onderzoek aenving met de schriftelyke proefneming. Het vraegpunt dat men my voorstelde was, voor een' student van het eerste jaer, niet gemakkelyk om te behandelen: echter, daer ik mynen tyd, gedurende myne aenwezigheid op de hoogeschool, goed besteed had, beantwoordde ik de voorgestelde zwarigheid zóó juist en zoo nauwkeurig, dat er de professors zelven van verstomd waren. Zy vermeenden diensvolgens, dat zy ook mondelings de moeijelykste vragen mogten doen. Maer hier was het eene geheel andere zaek: reeds by het intreden der zael, begon ik zoodanig te beven, dat ik my byna niet regt op myne beenen kon houden. Het koude zweet liep my met dikke droppels langs voorhoofd en wangen af, en met moeite
| |
| |
kon ik tot aen den stoel geraken, die my door een' der examinatoren aengewezen werd.
- Carissime, - begon de voorzitter, die een zeer vriendelyk man was, - gy hebt het geschreven vraegpunt voortreffelyk behandeld, ook twyfel ik er geenszins aen, of het zal u even gemakkelyk vallen, op de vraeg te antwoorden, die ik u thans wil voorstellen. - En voorts gaf hy my een der grootste moeijelykheden op, die zelfs door eenen veel meer gevorderden student dan ik was, niet ligt ware beantwoord geworden. Echter was ik grondelyk met de zaek bekend, en, had men my eene pen in de hand gegeven, en in eene afgezonderde kamer alleen gelaten, zoo had ik de moeijelykheid met gemak opgelost. Zoo als het was, kon ik er zelfs het woord Doctissime, waermede ik myn antwoord wilde beginnen, niet uitbrengen, en het bleef my in de keel steken. Sprakeloos, en als een pligtigen die voor zyne regters verschynt en zyne veroordeeling afwacht, zat voor myne examinators daer. Verre van de voorgestelde vraeg op eene voldoende wyze te kunnen beantwoorden, kon ik ze zelfs niet klaer in mynen geest opvatten, zoo groot was myne beteutering, en de voorzitter zat te vergeefs op eene oplossing te wachten.
Eindelyk begon hy te vermoeden, dat hy te veel van myne kennissen verwacht had, en hy stelde my eene minder moeijelyke vraeg voor; doch met het zelfde ge- | |
| |
volg. Vervolgens daelde by tot steeds gemakkelykere en gemakkelykere vraegpunten af, tot dat hy eindelyk aen het A B van de wetenschap kwam, en dit ook bleef onbeantwoord!
De professor bezag, den eenen na den anderen, zyne twee collega's, hoeste een paer mael, buigde eens tegen my, nam zyne toque af, en zeide: gracias domine, en daermeê kon ik optrekken. Ik wist wat die gracias wilde zeggen, ook was ik in het geheel niet verwonderd, wanneer ik korts daerna vernam, dat ik uitgesteld was.
Voor geen geld in de wereld hadde ik nog zulk eene beproeving willen onderstaen. Den zelfden avond schreef ik aen myn' vader, dat ik van de studie, waeraen ik auders zoo sterk verkleefd was, voor altyd afzag. Ik legde hem myne redens bloot, doch twyfelde of hy er regt zoude aen doen. By het sluiten van mynen brief, zeide ik in my zelven: ‘Ach! vader, hadt gy my in myne kinderjaren niet steeds toegeroepen: Zwyg, jongen, als er groote menschen by zyn, dan zoude ik thans zoo geen besluit moeten nemen.’ - Ik stak 's anderendags geheel vroeg den brief in den post, en twee dagen daerna kreeg ik een antwoord, waerdoor myn vader my naer huis ontbood. Ik haestte my te gehoorzamen, en het duerde niet lang, of ik had voor eeuwig de universiteit-stad verlaten.
|
|
Auteursrecht onbekend