|
| |
| |
| |
Negende brok.
Ik geraek in verlegenheid.
Eenige maenden waren dus verloopen sedert myne aenkomst in de Vereenigde-Staten, en het geld, dat ik had medegebragt, begon op eene vervaerlyke wyze te versmelten. Niet lang konde het aenloopen, eer ik er het einde van zoude zien. Wal dan gedaen? Naer huis schryven, om eene schieting van penningen? Zeer wel; maer Europa lag niet nevens de deur; zes weken moesten er verloopen eer myn brief in Antwerpen aenkwam, en ten minste nog zes weken, eer ik een antwoord kon verwachten. Zoodat er my meer dan tyds genoeg bleef, om van honger te sterven, eer dat my eenige onderstandsgelden konden geworden. Ten andere, toen ik van huis vertrokken was, had ik gezegd, dat ik wel voor myzelven zoude weten te zorgen; daerom zoude ik my geschaemd hebben te moeten bekennen, in welke verlegenheid ik my bevond. Men zoude my immers hebben uitgelagchen.
| |
| |
De toestand, in welken ik my bevond, was zeker niet zeer behagelyk. Ik was nauwelyks achttien jaer oud, zonder geld, zonder ondervinding en zonder vrienden tot wie ik myn' toevlugt hadde kunnen nemen. Was het dan te verwonderen, dat ik moedeloos werd? Wie, in myne plaets, zoude den moed niet verloren hebben?
Ik had, wel is waer, aenbevelingsbrieven voor New-York medegebragt, en aldaer had men er my andere gegeven voor Philadelphia. In deze brieven had ik, in den beginne, met veel vertrouwen gehoopt; maer namate ik dezelve by de lieden bragt, voor wie zy bestemd waren, verminderde myn vertrouwen, en met den laetsten brief, verdween ook de laetste sprankel myner hoop. Ik wilde namelyk trachten, my in den handel voort te helpen, en twyfelde niet of de aenbevelingen die ik bezat, zouden my daerin behulpzaem geweest zyn. Ongelukkigerwyze bevond ik, dat er in het nieuwe-, even als in het oude werelddeel, meer jonge lieden zyn, die naer plaetsen staen, dan bedieningen die wachten om bekleed te worden.
Volgens myne berekening, en met de grootste zuinigheid in myne uitgaven, konde myne geheele have slechts nog een paer weken duren, en ik zag niet de minste kans om andere middels te bekomen. Ik had hooren spreken van eenen Duitscher, die ook aen het einde zyner middels van bestaen geraekt zynde, niet meer wist
| |
| |
van wat hout pylen te maken. De man was daglooner geworden en had aen de kaeijen zoo lang gewerkt, tot dat hy geld genoeg byeengebragt had, om naer zyn vaderland terug te keeren. Zoude ik ook tot dit uiterste moeten komen? Zoude ik, die zoo veel gestoft had op myne schranderheid om my uit de verlegenheid te helpen, nu arm als een schooijer onder myne naestbestaenden en kennissen durven verschynen? Zoude ik daerenboven zulk een' zwaren arbeid wel kunnen verrigten? Was het niet beter van honger te sterven, of zelfs mynen angst maer in eens te eindigen met in de Delaware te springen en de visschen een avondmael te verschaffen? Dit laetste gedacht schoot my door het brein op het oogenblik wanneer ik juist voorby de Maria-kerk ging. Het Lof was aen, en het geluid der orgel trof myne ooren. Ik ging binnen, knielde op eene bank, al waer ik eenige oogenblikken bleef zitten. De plegtigheid van de dienst, de aendoenlyke toonen der kerkmuziek verdreven die leelyke gevoelens, en toen ik uit de kerk ging, had ik veel meer vertrouwen in de toekomst.
Aen de deur vond ik een' man staen, die my een aelmoes vroeg. Bedelaers treft men zeer zelden in de Vereenigde-Staten aen, en onder de Amerikanen vindt men er nooit. De man, welke tot myne liefdadigheid zyn' toevlugt nam, was een Ierlander, die zyn vaderland verlaten had om de ellende te ontvluglen; maer het onge- | |
| |
luk had hem gevolgd, en hy was zoo ellendig als te voren. Ik gaf hem het eenigste zilverstuk dat ik in mynen zak had, en dacht in my zelven: ‘Die is er nog erger aen dan ik, en toch verliest hy den moed niet; waerom zoude ik hem verliezen?’
Terwyl ik, aen den ingang der kerk, nog een weinig over mynen toestand stond na te denken, voelde ik iemand my op de schouder kloppen. Het was Mr Johnson, dien de zaken van zynen handel naer Philadelphia hadden teruggevoerd, en die juist uit Boston aengeland was. Hy vroeg my waerom ik er zoo somber uit zag.
- Ik verveel my deerlyk, - zegde ik; - ik heb volstrekt geene bezigheid, en de tyd hangt my loodzwaer op de schouders. -
Mr Johnson staerde my aen en bleef my eenige oogenblikken vlak in de oogen bezien. De Amerikanen zyn ongemeen schrander, en het is wel mogelyk, dat hy de verlegenheid ried, waerin ik my bevond. Hy liet er echter niets van blyken, maer:
- Waerom houdt gy u niet bezig met lessen te geven? - vroeg hy; - dit is iets waertoe menig Europeaen zyn' toevlugt heeft genomen, om - den - tyd - te - verdryven. -
Deze laetste woorden zegde hy half zingende, als of hy geen zeer sterk geloof sloeg aen dien drift om zyne ledige uren met werken door te brengen, zonder er een ander belang in te vinden.
| |
| |
- Lessen geven, - antwoordde ik, - dit is gauw gezegd; maer om lessen te geven, moet men leerlingen hebben, en.....
- En die hebt ge niet, he? Ja, maer die zyn er gemakkelyk te vinden. Indien gy u daer in ernst wilt mede bezig houden, dan zal ik u wel leerlingen aen de hand doen.
- Inderdaed! - riep ik uit, - wel, hoe eerder dan, dat gy my eenige bezigheid kunt verschaffen, hoe liever zal het my zyn.
- Dit is puik, - zegde hy, - er blyft my juist een uerken tyds over, en indien u dit aengenaem kan zyn, gaen wy op staenden voet naer de persoon aen wien ik u wil voorstellen. -
Gretig nam ik het aenbod aen, en wy begaven ons op weg. Toen wy aen de Marktstraet waren, verzocht ik Mr Johnson, te willen mede gaen, by eenen hoedenmaker, die aldaer woonde, en aen wien ik, een paer weken te voren, een' hoed had toevertrouwd, om hem wat op te schikken. Dien hoed wilde ik nu gaen halen om dengenen welken ik op had in de plaets te laten. Wy traden in den winkel, en ik verlangde myn hoofddeksel.
- O! Mynheer, - zegde de man, - uw hoed is weg met al het overige. De schuldeischers hebben alles, wat er in myn bezit was, aengeslagen, en nu blyft er my volstrekt niets over; ik ben een arm man.
| |
| |
- Hoe zoo? - vroeg ik, - ge zyt een arm man, er blyft u niets meer over, uwe schuldeischers hebben alles aengeslagen? Nogtans vind ik u in het midden van eenen prachtigen winkel, die rykelyk van waren voorzien is, en gy zyt aen het hoofd van eenen bloeijenden handel! Wat is dit voor onzin, wat moet dit beteekenen?
- Het is geen onzin, - antwoordde de hoedenverkooper; - het is de zuivere waerheid. De waren, die gy hier ziet, hooren my niet toe; zy zyn my toevertrouwd geworden, om my uit de zwarigheid te helpen. Ik ben, - voegde hy er half lagchende by, - de ongelukkigste man der wereld.
- O, - zegde Mr Johnson, - ik zie wat het is; you have taken the benefit of the act, have you not?
- Exactly so, - was het antwoord.
- Komt dan maer meê, - zegde Mr Johnson, my by den arm vattende, - uw hoed is naer de maen.
- Wat wil dit zeggen? - vroeg ik als wy weder op de straet waren; - waerom kan ik myn' hoed niet terug krygen, en wat meent gy met the benefit of the act?
- Die man, - zegde myn geleider, - vindende dat zyne nyverheid hem niet spoedig genoeg ryk maekte, heeft bankroet gespeeld, en na zooveel ten honderd van zyne schulden betaeld te hebben, heeft hy den eed afgelegd, dat hy niets meer bezat. Deze eed bevrydt hem van
| |
| |
alle verdere vervolgingen voor vroegere schulden, en hy kan op nieuw een' handel aenvangen. Dit voorregt wordt door een act of wet verleend, en gebruik maken van dit voorregt, heet: to take the benefit of the act. Die kerel zal waerschynlyk nog een paermael zweren, dat hy niets meer bezit, waerna hy van den handel zal afzien om op zyne inkomsten te leven. Dit gebeurt dagelyks hier te lande. -
Nu waren wy een tamelyk goed eind wegs gevorderd, hadden de buizen achter onzen rug gelaten en bevonden ons op het vlakke land; want de heer, tot wien Mr Johnson my voerde, woonde buiten de stad. Op eene vlakte gekomen zynde, zagen wy een zeker aental lieden, die bezig waren met wapenoefeuingen te verrigten.
- Dit is onze milicie, die aen het exerceren is, - zegde Mr Johnson.
- Ze zien er zoo aerdig en schobberig uit, - merkte ik op, - en zonder uniform!
- De gewone milicie of burgerwacht, - bemerkte myn vriend, - heeft geen' uniform; zy komen in hunne dagelyksche kleeding naer de wapenoefening en parade. Maer er zyn keur-kompanies, die zich eene kleeding kiezen; en wanneer al deze kompanies te gelyk uitgaen, dan blikkeren de verschillende kleuren hunner uniformes, dat het een genoegen is om aen te zien. Wat de milicie betreft, verre van een' uniform te kunnen hebben, zyn er
| |
| |
by, die nauwelyks kleederen genoeg bezitten om zich te bedekken. Wanneer zy naer de parade gaen, roept de bevelhebber gewoonlyk: ‘Degene die leerzen aen hebben, in het eerste gelid; degene die schoenen en kousen aen hebben, in het tweede, en alle andere in het derde gelid.’ In de byzondere kompanies kan men nog al ligt officiers bekomen, maer in de gewone milicie wil niemand een rang aennemen. Hebt gy de spotprint niet gezien, die men daerop gemaekt heeft?
- Neen, wat beteekent zy?
- Twee lieden van de laegste klas krygen ruzie, en geven elkander de leelykste scheldnamen; doch dit wordt door geen van beiden zeer erg opgenomen, tot dat eindelyk een van de twee uitroept: ‘Weet gy wat ge zyt? - Wat? antwoordt de andere? - Gy zyt niets anders dan een officier van de burgerwacht, - waerop zyne tegenparty zoodanig kwaed wordt, dat hy den verwyter een duchtige klopping geeft. Maer hier zyn wy aen de plaets tot welke ik u wilde brengen. Dit groot landgoed met dit ruim gebouw is een lyceum of hooge school, waer jongelieden der voornaemste familiën van Pennsylvania en van andere staten, hunne opvoeding krygen. Niet lang geleden, heb ik vernomen, dat de bestierder van dit geslicht een' leeraer der fransche tael noodig had, en daer ik hem byzonder goed ken, twyfel ik er niet aen, of hy zal u, op myne aenbeveling, bereidwillig in die hoedanigheid aennemen. -
| |
| |
Wy werden in een sierlyk gemeubleerd vertrek geleid, alwaer ons de bestierder van het geslicht welhaest kwam vinden. Hy was zeer beleefd, en Mr Johnson legde hem het doel uit van ons bezoek, zeggende, dat ik het eene groote eer zoude achten, als professor der fransche tael in zyn beroemd geslicht aenvaerd te worden.
De bestierder zag er een weinig verdrietelyk uit, krabde achter zyn oor en zegde:
- Het doet my waerlyk spyt, dat de moeite die gy genomen hebt om hier te komen, vruchteloos moet zyn. Een' franschen leeraer heb ik niet van noode; want ik geef zelf lessen in die tael. Ik zoek, wel is waer, een' professor; maer het zoude iemand moeten zyn, die onder wys konde geven in het latyn en het spaensch.
- Dan is deze heer, - riep Mr Johnson zonder bedenken uit, - juist de persoon die gy hebben moet. Ge zyt immers volkomen te huis in het spaensch en het latyn? - vraegde hy, zich tot my wendende. -
Nu was het myne beurt, om in myn hair te krabben; want ik wist niet wat te antwoordden. Latyn konde ik zeer goed, zoodat my dit niet hinderde; maer het spaensch, daer lag de knoop. Ik had echter den moed niet, Mr Johnson te heeten liegen en te zeggen dat ik er geen woort van verstond. Myn zwygen werd als eene bevestiging aengezien, en de bestierder verlangde te weten wat voor een landsman ik was. Toen ik hem te kennen gaf waer ik vandaen was, riep hy uit:
| |
| |
- O ja, dan moet gy zeker spaensch spreken. Uw vaderland heeft immers lang aen Spanje toegehoord; het is dus niet te verwonderen, dat de inwoners de tael hunner vroegere bestierders nog magtig zyn. Welnu, dan bestaet er volstrekt geene zwarigheid meer; de aenbeveling van Mr Johnson is my eene toereikende waerborg voor het overige. Indien het u aenstaet, moogl gy morgen de eerste les komen geven, en dan zullen wy nadere beschikkingen nemen. -
Ik wachtte my wel, te zeggen, dat de heer bestierder verkeerd was in zyn gedacht, en wy bleven nog eenigen tyd zitten te praten, waerna wy afscheid namen. Ik beloofde, des anderendaegs om negen ure 's morgens te zullen terug komen. Ik besloot nogtans in myzelve aen deze belofte niet te voldoen, daer ik wel gevoelde hoe spoedig myne onwetendheid moest aen den dag komen. Ik gaf myn voornemen aen Mr Johnson te kennen; maer deze lachte my uit:
- Dunkt u, dat het noodig is, eene zaek te kennen, om er les in te geven? - vroeg hy. - Wy hebben hier professors der geschiedenis, die, toen zy begonnen onderwys te geven, niet wisten wie Willem de Veroveraer was; professors der aerdrykskunde, die een half uer op eene landkaert moesten zoeken, eer zy konden vinden waer Engeland gelegen is; professors der mathesis, die nauwelyks wisten dat twee mael twee vier is, en pro- | |
| |
fessors der fransche tael, die, naer ik heb hooren zeggen, al erger fransch spraken dan een iersche uitwykeling engelsch. Wat deden zy in den beginne? Zy verschaften zich de grondbeginsels der wetenschap, die zy wilden uitleggen, studeerden dagelyks de les die zy moesten geven, en zoo zyn zy eindelyk tamelyk goede onderwyzers geworden. Doet het zelfde; koopt eene spaensche spraekkunst, en gy zyt immers zoo bekrompen van verstand niet, of gy zult er tegen morgen genoeg van verstaen, om in de tegenwoordigheid van eerstbeginnenden niet pal te moeten staen. Denkt daer eens goed op na, en gelooft my, volgt mynen raed. Dus, moed geschept, want Fortune favours the bold. Nu, vaerwel, tot van avond, want ik heb nog eenige bezigheden te verrigten. -
|
|
Auteursrecht onbekend