|
| |
| |
| |
Tweede brok.
Philadelphia.
Mr Johnsen liet ons reisgoed op eene dray laden, en wy volgden het rytuig op, naer het huis dat ons moest tot herberg verstrekken. Ik zeg ons reisgoed, omdat monsieur Truchelut eenige doozen, pakken en kisten by zich had. Wat de Amerikaen betreft, toen ik hem vraegde of hy geen koffer of iets by zich had, antwoordde hy, dat hy alles in zynen zak droeg trok eene brieventesch uit, en toonde ons een wit kraegsken. Dit is de gewoone manier van reizen voor vele Yankees; zy nemen doorgaens op den langsten togt niets anders mede, dan helgene zy op hun lyf dragen. Ik heb er later een' weten van Canada naer New-Orleans trekken, diens geheel gepak in een hemd, een paer kousen en een kraegsken bestond.
- Het boarding-house tot welk ik u zal brengen, - zegde Mr Johnson onderwege, - wordt gehouden door
| |
| |
eenen Schot, die zeer goed fransch kan, zoo dat gy u, zonder groote inspanning, met hem zult kunnen onderhouden. Het is een zeer braef en gedienstig man, die zich gelukkig acht wanneer een Europeaen, of iemand die onlangs uit Europa is aengeland, het getal zyner gasten komt vermeerderen.
- Maer, - viel hem monsieur Truchelut in de rede, - isse daer niet de papegaei in de huis?
- Weest onbevreesd, Monsieur, - antwoordde Mr Johnson, - er is in geheel de wooning van onzen hospes geen ander dier dan een spotvogel, en die zal zeker in uwen neus niet byten.
- Wat meent gy met dien naem van spotvogel? - vroeg ik zachtjes; - zegt gy dit om het Franschmanneken heet te nemen, of bestaet er wezenlyk een vogel van dien naem.
- Ik ben in ernst, - antwoorde Mr Johnson. - De spotvogel wordt aldus genoemd, omdat hy, ofschoon hy geen' eigen zang heeft, het kwelen, zingen en roepen van alle andere vogels zeer nauwkeurig kan nadoen. Met den spotvogel van den heer Sheriff, onzen weerd, heeft een geheel byzonder geval plaets gehad. Hy zong den kanarievogel volkomen na, kon ook een deuntje fluiten dat men hem geleerd had, en riep koekoek, dat het een genoegen was hem aen te hooren. Iedereen schepte er vermaek in. Op een' zekeren zomermorgen, kwam een
| |
| |
kruiwagen, welks wiel niet goed gesmeerd was, voorby gereden, en onze vogel begon met de grootste aendacht te luisteren naer het gerucht dat door de wryving van yzer op yzer voortgebragt werd. Den geheelen dag bleef hy zwygen; of hem zyn meester onophoudelyk het deuntje van Yankee doodle voorfloot, en of men een' kanarievogel nevens hem hing, die zynen bek geen' oogenblik toehield; het was alles te vergeefs: de spotvogel scheen hun uit te lachen, zweeg en bleef zwygen. Des anderen daegs reed de kruiwagen weêr voorby, weêr luisterde de vogel zoo veel hy maer luisteren kon, en geheel den dag door, volhardde hy in zyn hardnekkig zwygen. Dit duerde zoo veertien dagen lang; de kruiwagen kwam regelmatig voorby, de vogel luisterde en zweeg. Eindelyk, op den vyftienden dag, deed hy zynen bek weêr open; maer hy zong niet meer gelyk de kanarievogel, ook floot hy het deuntje van Yankee doodle niet, dat hem doorgaens zooveel toejuichingen verschafte; maer wat deed hy? hy gaf een geluid dat volkomen gelyk was aen dit van het ongesmeerde kruiwagenwiel; en tot op den dag van heden toe, hoort men niets uit zynen bek komen dan kwiek, kwiek, kwiek. Ik geloof niet dat die kwiek zoo veel pyn zal doen aen de ooren van Monsieur, als de bek van den papegaei aen zynen neus gedaen heeft. -
Monsieur Truchelut zag heel zuer; maer by antwoordde niet. Het manneken was te ongelukkig geweest in
| |
| |
zyne vorige ruzie met den Amerikaen, om dezelve op nieuw te beginnen. Ondertusschen vervolgden wy onzen weg door straten, die niet dp minste wending hebben, ep elkander zoodanig gelyk zyn, dat men ze onmogelyk uiteen kan onderscheiden; zy zyn allen even regt, even breed, de huizen zyn overal even hoog, de baksteenen waervan zy gebouwd zyn, even rood, de kalklinien, die deze steenen van elkander scheiden, zyn even wit, en de deuren en vensters van alle de gebouwen zyn even lang en breed. Wie ééne straet gezien heeft, kent de gansche stad, en wie een huis heeft bemerkt, weet nauwkeurig hoe alle huizen gebouwd zyn. Twee straten slechts, zyn van deze regelmatigheid uitgezonderd; de eene, Broadstreet genoemd, verdeelt de stad in twee gelyke deelen, noord en zuid. Deze straet is breeder dan de overigen, en de huizen daerin zyn een verdiep hooger. De tweede straet, die de markt uitmaekt, snydt Broadstreet dwars in het midden door en deelt de stad insgelyks in twee deelen, oost en west. Dit is Philadelphia.
De stad is tusschen twee stroomen gelegen: de Delaware, die eenige mylen van daer in de zee valt en bevaerbaer is voor de grootste zeeschepen, en de Schuylkill, die al de wooningen met versch water voorziet. De waterwerken, die dit water in de stad voeren, zyn een der merkweerdigste dingen van Philadelphia. Een zeker getal overgroote raden worden, door den loop van het
| |
| |
water, in gang gesteld, en deze bewegende kracht voert het nat in twee ruime waterbakken op een' hoogen heuvel, en van daer tot op de tweede verdiepingen van alle wooningen der stad.
Een der aengenaemste onderwerpen in Philadelphia, bestaet in de prachtige stoepen of voetwegen langs welke men de stad in alle rigtingen, by het vuilste en modderigste weder, zoude kunnen doorkruisen, zonder ooit het gevaer te loopen zich te bespatten, indien de amerikaensche vryheid zoo groot niet ware. Deze overdrevene vryheid is de oorzaek waerom men de gemakkelykheid der voetwegen niet altyd kan genieten, en dit wel om de volgende redenen. De winkeliers hebben de gewoonte, hunne koopwaren langsheen de huizen op de stoepen, tot tegen den kassyweg toe, uit te kramen, en dus den doorgang te beletten. Ik vroeg aen Mr Johnson, waerom men dit toeliet?
- Wie zoude dit kunnen beletten? - antwoordde hy.
- Wie? - hernam ik, - wie anders dan de policie? Of is er misschien geene policie in de Vereenigde-Staten?
- Ja wel, - antwoordde Mr Johnson, - maer welke policie-dienaer zoude zich aen het ongenoegen der handeldryvende burgers durven blootstellen? Hy mogt wel zeker zyn, dat hy by de naeste kiezing, zyne bediening zoude kwyt geraken.
- Zyn dan de policie-dienaers ook aen kiezingen onderworpen? - vroeg ik.
| |
| |
- Alles, - antwoordde hy, - hangt van den keus der burgers af; van de plaets van klepperman te beginnen, tot die van president der Vereenigde-Staten toe.
- Hm, hm! - kwam ik; maer ik zegde niets, uit vrees van myn geleider te beleedigen.
Ik ken een landeken, waer de zaken geheel anders ingerigt zyn. Daer hangen de policie-diepaers niet van de burgers, maer de burgers van de policie-dienaers af. By voorbeeld, de kiezing van een lid der kamers, of van eenen gemeenteraedsheer, moet plaets grypen; wat gebeurt er dan? De commissarissen van policie ontvangen van hooger hand het bevel, al hunne krachten in te spannen, om zekere kandidaten voor te staen en andere te bevechten. Dadelyk begeeft zich de heer commissaris tot de kiezers, op welke hy invloed denkt te kunnen uitoefenen, en spreekt hun ten naesten by op de volgende wyze toe: ‘Vriendekens, ge weet dat ik u soms nog al lastig kan vallen met proces-verbaeltjens en andere bevalligheden van dien aerd; ziet nu maer toe, aen wien gy uwe stem geeft, of het zal proces-verbalen regenen, daer moogt gy op rekenen.’ - De kiezing heeft plaets, en de kandidaet der regering wordt gekozen, de commissaris, die goed zyn best gedaen heeft, krygt een beter plaetsken, degene die niet gewillig genoeg geweest is, wordt tot een minder ambt verplaetst, en zoo is alles in regel en gelyk het behoort. Begt uit gesproken, noch de al te
| |
| |
groote vryheid der Amerikanen, noch de tyranny die er, niet tegenstaende de constitutie, in een zeker land heerscht, verdienen goedgekeurd te worden.
Al redekavelevende, kwamen wy aen het boarding-house waervan Mr Johnson my gesproken had. Monsieur Truchelut had onderwege zeer weinig gezegd, want zyn neus deed hem te zeer, en hy zag er uit, als of hy eene niet te bedarende wraeklust koesterde, jegens den moedwilligen vogel, die zyn aengezigt zoo deerlyk had geschonden.
- AEternum servat sub pectore vulnus, - zei Mynheer Johnson, die scheen zyne scholen gedaen te hebben; want hy sprak latyn. Gelukkig voor den kromgebekten babbelaer, was deze buiten het bereik van het vergramd monsieurken.
Toen wy aen het huis van den Schot gekomen waren, deed onze amerikaensche vriend den klophamer der deur dry of vier mael duchtig weêrgalmen; eene zwarte dienstmeid verscheen en bragt ons in het salet, waer onze hospes, de heer Sheriff, op eenen wiegstoel zat te touteren; in deze beweging heen en weder, scheen hy zeer aendachtig bezig te zyn met aen niet met al te denken. Toen wy binnen traden, stond hy op, en Mr Johnson, na hem de hand gedrukt te hebben, stelde ons, met de behoorlyke plegtigheid, aen elkander voor.
- Mr Sheriff, - zei hy, - dit zyn twee van myne
| |
| |
vrienden uit Europa, die, gedurende hun verblyf in Philadelphia, zich gelukkig zouden achten, by u in den kost te mogen komen. -
De hospes reikte ons de haud toe, en zei: - Hoe gaet het? Ik hoop dat ge wel te pas zyt. Ge zyt welkom, zit neêr; wy eten om twee ure. -
Zoo haest hy deze woorden op een drafken had uitgesproken, zette by zich weder op zynen touterstoel, en touterde zoo hard als hy maer kon. Zyne taek was volbragt; het overige ging zyne vrouw aen. Echter, daer Mr Johnson my gezegd had, dat de heer Sheriff fransch konde spreken, vroeg ik hem in deze tael, hoe lang hy Europa reeds verlaten had. Hy bezag my sterlings in myne oogen, antwoordde niets, en touterde hoe langer hoe harder. Toen wendde ik my tot mynen geleider, en vroeg:
- Mr Johnson, hebt gy my niet gezegd, dat de heer Sheriff fransch verstond?
- Ja zeker, - antwoordde de Amerikaen; - hy spreekt het zelfs voortreffelyk.
- Nogtans antwoordt hy niet, wanneer ik hem in deze tael aenspreek.
- Dat zullen wy eens gaen zien, - hernam Mr Johnson, en, den hospes op de schouder kloppende:
- Gy verstaet immers fransch, Mynheer? - vroeg hy.
- Of ik fransch versta? - riep de hospes, met eene
| |
| |
gekwetste waerdigheid, uit; - wat zon ik anders verstaen, als het geen fransch was? Heb ik niet meer dan honderd Franschen in myn huis gehad, en met hun gesproken, en my zoo gemakkelyk met hun onderhouden, als of ik nooit iets anders had gekonnen dan fransch? En nu zou ik het niet verstaen? Wel zeker versta ik het.
- Maer gy antwoordt niet, als deze heer u in het fransch aenspreekt.
- Och Heere! Het was fransch dat hy sprak, was het? Waerom zegde hy het niet? Wie zoude kunnen antwoorden, wanneer men hem onvoorziens, zonder hem op voorband te waerschouwen, in eene vreemde tael aenspreekt? Laet hem nu zynen gang maer gaen, en hy zal eens zien of ik zal zwygen. -
Ik herhaelde myne vraeg, en, zonderbaer genoeg, de heer Sheriff verstond my, en niet alleen verstond hy my, maer hy antwoordde my in tamelyk goed fransch. Deze byzonderheid te verklaren, zoude my moeijelyk vallen; maer de zaek, ofschoon niet ligt om te begrypen, is stellig. Ik had hem myne vraeg luid en duidelyk toegerigt; hy was niet doof, doch verstond hy ze niet, omdat ik hem niet vooraf verwittigd had, dat ik fransch ging spreken. Nu sprak ik de allereigenste woorden; myne stem was niet luider, en hy verstond my, dewyl men hem gewaerschouwd had!
Na dat wy eenige oogenblikken te zamen gepraet had- | |
| |
den, begaf zich elk van ons in de kamer, die hem aengewezen werd, om zich tegen het ner des middagmaels een weinig op te kleeden.
Om twee ure verscheen een neger met eene groote bel in de hand, en begon het geheele huis byeen te bellen. Alle deuren vlogen open, uit alle kamers snelden de bewooners, en door den gang die naer de eetzael geleidde, stroomde eene zoo groote menigte persoonen, dat men zich nauwlyks hadde verbeeld, dat het huis hen allen konde bevatten. De tafel werd, als het ware, stormenderhand ingenomen, op een twee dry tellens, waren alle gasten gezeten en gediend, en, eer ik met myne eerste telloor goed begonnen was, hadden zy reeds gedaen met eten, stonden op en verdwenen.
Ik bezag Mr Johnson, en Mr Johnson bezag my; maer de reden waerom wy elkander bezagen was niet de zelfde. Ik dacht, dat hy even zoo verwonderd zoude zyn als ik, over de haestigheid met welke onze tafelgenooten hun middagmael hadden binnengespeeld; en hy bezag my met roedelyden, omdat ik zoo lang werk had; want hy was even zoo gauw met zyn middagmael klaer, als de anderen; ik alleen, en monsieur Truchelut die gedurig aen zynen neus voelde, waren ten achteren gebleven. Het ergste van de zaek was, dat niet alleen alle tellooren, maer ook alle schotels ledig waren; eene musch zoude er niet genoeg in gevonden hebben om haren eetlust te verzaden.
| |
| |
- Dat zal niet gaen, - zei Mr Johnson al lagchende; - indien gy niet vlugger zyt in het bikken, zoo loopt gy geen gevaer u te zullen overeten.
- Is het dan een algemeen gebruik, zich by het eten, zoo vervaerlyk te spoeden? - vroeg ik.
- Het amerikaensche volk, - zegde Mr Johnson, - is een hoogst werkzaem volk, dat steeds zoodanig naer vooruitgang streeft, dat het byna geen' tyd overheeft, om zich met de behoeften der natuer bezig te houden. Handel, fabriekwezen, landbouw, met een woord alles wat geld inbrengt, trekt de geheele aendacht van den Amerikaen op zich; dit gaet zoo verre, dat hy het genot des levens byna vergeet, in het midden van zyn streven om de middels te verzamelen, die hem dit genot kunnen verschaffen. Zoo dat ge wel ziet, dat hy zich niet lang met eten kan ophouden.
- Wel, - hernam ik, - ik zie wel, dat ik den naesten keer in eens myn bord, uit al de schotels die op de tafel komen zal moeten volkroppen; want ik zeg u regt uit, dat ik met honger opsta.
- Neen, neen, riep Mr Johnson, - zoo mag het niet zyn; laet u nog het een of het ander gereed maken, anders houdt gy het niet uit, tot het uer dat wy thee drinken. -
Ik achtte het der moeite niet waerd zulks te doent maer verlangde een' boterham met kaes, waermede ik het ongeduldig verlangen van myue maeg tot bedaren bragt.
|
|
Auteursrecht onbekend