|
| |
Tweede handel.
Hoevvel de heele Werld den vroomen man verstrekt,
En hóórd te strekken voor zijn Vaderland, só trekt
Nochtans, 'k weet niet waer deur, een seker ingeboren
Hertstócht den menschen, dat zy 'tland daer t'huys zy hóóren,
En daer ze sijn geteeld, met vry een gróóter sucht
En trek beminnen, dan het vremde, hoe berucht
Het zelfd óók vvesen mag. Wat Land is meer gesegend
Dan Palestijn? Wat óórd ter vverld is meer beregend
Met seegnings-plassen, als het heylig Canaän,
Dat van melkstróómen vloeyd, en' loopt gantsch over van
Den soeten heunigdouw? Daer tegen vvat mensch hóórdde
Oyd van een strenger hoek, dan daer in 't kille nóórden
Des steylen Hermons klip en Mizars hóóge róts,
Met haere kruynen bey, tot aen de Wolken Ghóds,
Opsteygeren, en' daer de grondelóóse kólken
Met heessche górgelen malkanderen toebólken?
Nochtans neemt eens een domm' en ghódlosen Gasijt,
Avijt, of Asklonijt, Gethijt of Ekronijt,
En' set hem in het hert zelf van 't Land van belofte,
Ghy sult bevinden met der daed, dat d'onbeschófte
Gasijt, gedrongen deur sijns Lands verslingering,
Niet anders, dan of daer zijn zaligheyd aenhing,
Na sijn geboortens-plaets al jankende sal haken,
En' niet eer rusten, óók hoe schóón en gróóte zaken
Hem in Iudaea van den Landvorst toegeseyd
Zelf vverden, voordat hy het Land, daer 'therte leyd
Begraven, mag in rust en burgerschap bevvonen.
Hier van een levend blijk de beesten zelver tóónen:
| |
| |
Want 't nachtegaeltje eens maer in een kórfje sluyt,
'Tsal met sijn teere neb staeg booren, om daer uyt
Te vvorst'len, schóón ghy vol própt 't kleyne beesjes seuning,
En' dat van all's na vvensch versiet in sijne vveuning,
Iae soo 't een open siet, het strax ter kóuvv uytslipt:
Want 'tvogeltje is gaern, daer 't eerst is uytgekipt.
Den bullende Leeuvvin sleept uyt haer naere kuylen,
Daer zy van kinds-been op gevvoon is in te schuylen,
En' sonder kluysters haer laet vvand'len vry en vranck,
In 't overruyme kótt, versórgt haer vanden drank
En kóst tot satheyd toe, geeft haer gemeste vliesen
Te scheuren van 't gebeent met hare achterkiesen,
En vol-op 't laeuwe bloed te slórpen met haer muyl,
Nóch sal ze niet te vre'en zijn in die vveel'ge Kuyl,
Maer strax, so haest zy eens het hók vind ongesloten,
Sich stellen opter lóóp met haer vervvoede póóten,
En in het hong'rig Woud, zelf sonder ommesien,
Of haer de Iager dreef, met snelle schreden vlien,
Tot teyken, dat, hoe vvoest ze is, noch aengenamer
Haer zy het schraele Bossch, dan die versórgde kamer,
Daer in z'haer levedaeg van alle vrees' verlost,
Mogt hebben sonder sórg de vry-besórgde kost.
Sulx dat 't geen vvonder is, dat vvy reed'lijke Ioden,
Die menschen, en dat vólk, dat van den Ghód der ghoden
Is tot zijn liefste volk, en tot zijn eygen erff
Verkoren, 't Vaderland, dat Ghód so mennigvverf
Ons' Vaed'ren belóófd hadd met gestaefden Eede,
En' toegesvvoren, dat vvy dat in rust en vrede
Bevvonen soudden, nu met ernst en alle magt
Verdeedigen, dat ons de Philistijner tracht,
Dat ghoddeloos gedrócht, uyt onsen arm te rukken.
Neen, Philistijner, Neen, het sal u niet gelukken,
Die Ghód, die 't heeft beloofd, die vvel uytvoeren sal
| |
| |
Het geen hy heeft beloofd. Bouvv 't, ghodvergeten all
Vry op de sterkte van uw' senuwrijcke knóken,
Laet vry de trotse kóp van snórkerijen róken,
Só, dat de Hemel zelf daer van besvvallikt vvord.
Ghód is de zelfde nóch, sijn arm is niet verkort.
Schóón Saul onse Vorst in d'eykengrond in 't open
Veld, met sijn Heyr, en' ghy te Damin legt met hóópen,
Die verre in getal en uyterlijcke schijn
Van vvapenen, de onse overtreffend sijn,
Só sult ghy nochtans niet aen ons uw' moedwill bruyken:
Maer Ghod (mijn geest 'tgetuygd) sal uvven hóóghmoed fnuyken
En snoeren lasteraer uvv' overstoute mond,
Daer ghy ghodslasterlijk den name Ghods me schond.
Hy sal mijn Eliab, die inden strijd getogen
Met Saul is, doen tre'en u moedig onder d'óógen,
Of mijn Aminadab u doen het veurhóófd bien,
Of laeten angstig u voor mijnen Samma vlien,
Iae eer ghy 'tLeger Ghóds nóch langer sult beschempen,
Sal u mijn kleynste zoon mijn jonge David dempen,
En' met zijn teere hand en herderlijke staf
U dvvingen, en uvvs monds hoogdravende geblaf,
Daer ghy hebt Isr'els Ghod me opgehitst tot tóóren,
Door 't minste Schepsel doen u op de lippen smooren.
Maer toeft, siet daer komt juyst mijn jongste zone aen.
Tervvijl dat ik de Schapen
Soú vvaeteren, en' die sou hókken in den stal,
Zy soudden rechten uyt 'tgeen Vader haer beval.
| |
| |
Het geeft my vvonder, waer dat sy so lang dan dralen.
Gelieft 'tmijn Vader, ik sal haer terstond vvel halen.
Iae't Soone gaet en brengt haer datelijken hier.
Ik gae dan Vader met uvv' óórlof.
En hoogvermoghen Ghód, hoe salig zijn de óuders,
Dien ghy, om van den last t'ontlasten hare schouders,
Uyt 'thuys der eensaemheyd, door uvv' genade rukt,
En haeren vvoning vol gehóórs'me kind'ren drukt:
Ghód Israels, hoe sal ik arme vvurm der aerden
Vergelden die vvelda'en, dien ghy my, niet na vvaerden,
Maer na uw gunst bevveest, dat ghy my hebt geplant,
Gelijk een Wijnstok, hier in uvv' beloofde Land,
Die door uvv' goedigheyd in acht groeysame loten
Ben uytgebreyd, vvaer van de minst is opgeschoten
(U zy ô Heere dank) tot een volvvassen tak,
Dien nimmer groeysel en nóyd bloeysel en ontbrak.
Laet Heer haer vóórd en vóórd tot uws naems eer opwassen
Dat haere telgen hóóg bereyken 'sHemels assen,
En hare armen uyt van d'een tot d'ander Zee,
Van Dans springader tot 'tgebergt van Barsabé,
Iae over 'theele rond der aerden sich verspreyden.
Hier vader zijn de maets, die ik sou herwaerts leyden,
Op uvv' bevel, en siet hier mede al het goed,
Dat ghy belastte me'e te brengen, voor uvv' voet
Mijn Soon, soud ghy vvel durven
Na 'tIoodsche Legher gaen?
Mijn Vader, is versturven
Alree in uvv' gedacht, dat ick noch onlangs droeg
De wapens van de Vorst? Welk ampt, om dat 'kverjoeg
Den bósen geest van hem, met op mijn Harp te spelen,
Hy tot vergelding van mijn dienst my me ging delen:
Dat's waer mijn Soon: daer docht ik waerelijk niet om.
| |
| |
Hoe kort vvor d'heugenis den mensch door d'ouderdom
En vvat een sleep heeft sy van allerley gebreken?
Genomen Vader, 'k hadd' het Leger noyd bekeken,
Meend ghy, dat ik daerom niet durven sou den boog
Gaen nemen in den vuyst, en daer me onder 'tóóg
Des Heeren vyand treen? O neen: indien het vader
Gedogen vvil, ik sal mijn spieren en den ader
Mijns levens 'tVaderland gevvillig óff'ren op:
Dees Zenuvven, dit riff, dees onvertsaegde króp,
Al sijnse kleyn in 'tóóg, sóó 'tvader maer vvil lijen,
Ik sal den ghodesdienst en Israël toevvijen.
So ik met 'sVaders vvil in 'tLeger als Soldaet
Mag gaen, gelijk mijn broers, ik sal voor Iudaes staet
Mijn ziele by den ziel van Isrels Vorst opsetten.
De vvonden, die ik krijg, ik sal daer mede betten,
Dat ik voor d'outaers en mijn vaderlijke hayrd
Mijn leven hebb' gewaegd. Die mensch en is niet wayrd,
Dat hy den name van een Ingheseten draghe,
Ik laet een Burger staen, die niet sijn bloed vvil vvagen
Veur 'tland, daer in dat hy als Burger word gheleen:
Want vvat de mensche heeft, moet hy na magt besteen,
Niet tot sijn eygen nutt, maer tot heyl van den lande.
Dus is die dan een streep, en sijn gheslacht een schande,
Die na 'tverderf van 't Land met lijff en ziele haekt:
Sulk een by my als een verrader vvord gelaekt,
Die onder het bescherm der landen hier vvil schuylen,
En niet 'slands voordeel soekt; dien soud ik als een vuyle
En stinkend litt van 't lijf van ons' ghemene best
Afbranden, en hem doen uytbijten, als in pest
Men den pik-svvarte kool met bijt-lóóg doet uytvallen.
Maer hoe, waer toe gebruyk ik doch dees wóórden alle?
So vader yet gelieft sijn Soone te gebien,
Hy spreeke maer een vvóórd, en 'tsal terstond geschien,
Ik ben uvv' Dienaer staegh.
| |
| |
Neemt so veel, als ghy in een Epha kond vergaeren,
'Tis Vader al gedaen, gelieft u ook yet meer.
Dees tien gebakken bróón uvv' broed'ren brenght in 'tHeyr.
Deese tien nóch verssch en vveke kaesen,
Mijn Soone, in een sak vergaed'ren doe, en gae se
Den Hóóftman brengen, daer uw' broeder onder dient,
Schenkt z' alle tien hem, groet eerbiedig mynen vriend,
Besoekt uw' broeders, vraegt, hoe dat haer staet het leven,
En' hoe se'r inden Krijgh tóch konnen al begheven.
'K sal't doen mijn Vader.
Eyscht van haer tot teyken vvat,
Daer by ik vveeten mag en seker vvesen, dat
Sy nóch gesond zijn, en so sy u noch yet nader
belasten, doet het op het vlijtigst allegader.
'Tsal vader near uw vvil op 'tnaerstigst sijn besteld.
Niet mijn Soon, de Sonne heldt
Na 'tvvest en nu alre, ik sie hem in de dalen
De schaduvven opt langst schier deur 'tgebergte malen.
Hierom dat u de nacht op vvegh niet overstort,
En yet misschie, u reys tot morghen vroeg opschort,
Ghy anders licht'lijk soudd mijn silvergrijse hayren
So u yet overquam, doen in den grave vaeren.
Ik stell' dan Vader uyt mijn reys tot morgen vroeg.
Doet so mijn lieve kind, ghy sult noch tijds genoeg
In't Legher met Ghóds hulp, by uvve broeders raken.
Adieu mijn Soon, of vvy malkander niet vveer spraken.
Des Heeren Engel u op uvven vveg geleyd.
En ik met óórlóf dan van mynen Vader scheyd.
Gesellen neemt dit goed, en brengt het strax na binnen.
En legt het so, dat vvy het morgen konnen vinnen.
| |
| |
| |
Rey der Iodinnen.
WAerom verstoot ghy ons in eeuwigheyd?
Hoe komt 't, dat soo uw' gramschap leyd te róóken,
En' soo uw toorn te smeulen en' te smooken
Heer, teghen die het Vee zijn uwer weyd?
Ghedenkt aen uw ghemeynt, en haer verschóónt,
Die ghy u zelf van ouds hebt gaen verwerven,
Dat ghy verlost den roed hebt uwer erve,
Dat Sion is de Bergh, daer ghy op woond,
'Ten eeuwighe verderf uw' tre'en oplicht:
De Vyand drijft in't Heyl'gdom sijn moedwille,
Hy bruld en gaet sijn Vaynd'len hóógh optillen
Jn't midd' van uw' ghemeynt, u in't ghesicht.
Die de vermaerst en meest-gheachtst by heur
Is, die op't hóóghst sal teghen het beschoten
Houtwerk sijn Bijl opheffen, ende stoten
'Tghesneden werk dwars deur en weder deur.
Met spayken en beukhamers zy'er fel
Op dreyghen t' hakken, en het vuer te senden
In't Heylighdom, den hutt uws naems te schenden,
En dien te storten ne'er tot in den Hell.
Sy spreken in haer hert, laet onvervayrd,
Ons met gheweld op't lijff haer t' samen vallen,
In koolen en in brand gaen setten alle
Ghóds schoolen, en die smakken ne'er ter ayrd.
Wy en sien onse Wimpelen niet meer,
In Israël is siender nocht Profete,
Nocht yemand onder ons, die daer kan weten,
Of segghen tijd, oft stond, hoe, oft wanneer.
| |
| |
Hoe lang sal, Ghod, de vyand u met smaed
Belasten? Sal uw' naem hy eeuwigh terghen?
Wat gae g' uw' hand, ja rechterhand verberghen?
Trekt z' uyt den boesem, en den booswight slaet.
Ghy immers Ghod, van oude tijden zijt
Ons Coningh, die all' 'theyl op 't Aerdrijk wrachtte,
Ghy hebt den Zee gescheurd met uwe krachten,
Ghy 's Draken kópp in't water stukken smijt.
Ghy hebt vergruysd Leviathan den kopp,
In den Woestijn hem 't Volk tot spijs ghegheven,
Ghy born en beek drongdd uyt der Rotsen schreven,
En' deedd gheweld'ghe stróómen droghen op.
U hóórt de dagh, en u hóórt óók de nacht:
Ghy 't licht en Sonn' ghemaekt hebt; ghy de palen
Van 't Ayrderijk ghesteldt hebt altemalen,
Den Somer ghy en Winter hebt ghewracht.
Ghedenkt dit, dat de Vyand u, ô Ghod,
Zelf lasterd, en' dat uwen hóógh-verheven
Naem 't sotte Volk terght. Wilt niet overgheven
Den Ziel uws Tortelduyfs 't uytsinnigh rott.
Uw' arm ghemeynt, ellendighlijk ghesteld,
Vergeet niet eeuwigh. Merk op den verbonde:
Want 's Aerdrijks duyster plaetsen vol met sonden
Ghepropt zijn, 't zijn maer stallen van gheweld.
Laet die gheslaghen is met bangigheyd
Beschaemt niet, nocht met schande weerom komen,
De schaemle en beroyd uw' naem laet roemen:
Staet op, ô Ghod, en uwe saek bepleyt.
Ghedenkt dien smaed, die u schied alle daegh
Van 't sotte Volk; 't ghesnork van uw' Vyanden
Niet en vergeet, nocht 't woedigh tieren van die
Heer, teghen u opstaen, dat opklimt staegh.
|
|
Auteursrechtvrij