Het zwaardjaar

[p. 95]

Spinoza

Najaarsklaarte op 't paarse koolland.
Lenzen slijpend aan zijn draaibank
De eedle Baruch d'Espinoza:
‘Help mij dat ik dit doorgronde:
De eenheid van uw zijn en beelden.
Hoe de vormen van de ruimten,
Hoe de geesten van ons denken,
Die uzelf voor ons verbeelden,
Toch u zijn, geheel en waarlijk.’

Toen dit verdre: ‘Wat is werklijk
Dan gijzelf? Gij zijt de waarheid
Van elk ding, elke gedachte.
Vreugde is: niets dan u te naadren,
Smart is: minder u te weten,

[p. 96]

 

Wijsheid: smart en vreugd te scheiden,

 

Vrijheid: u altoos te vinden.

 

Maak mij vrij dat ik u neme,

 

Moed en Adel mij bewonen.’

 

 

 

Dan dit fluistren: ‘En de liefde.

 

De begrepene begeerte

 

Die zich omwendt naar haar oorsprong.

 

Wees in mij opdat ik geve,

 

Heb mij lief opdat ik reike,

 

Wees uw liefde in mij voor andren,

 

Wees - o dat mijn tong niet euvle -

 

Wees in mij onwaardge uw liefde

 

Die gij toedraagt aan uzelven.’

 

 

 

Scheemring. En hij zat gebogen,

 

In de lens de laatste stralen

 

Van het licht op 't paarse koolland,

 

Huivrend onder zijn gedachte.

 

Maar een sterke en reine glimlach

 

Toog zijn trekken over, ziende,

 

Als vizioen in 't doove rondglas,

 

Hoe een wild bewogen wereld

 

Liefde Gods was tot zichzelven.