Aarde

[p. 101]

II.

Nu ja, ik heb al die jaren

Gebeuzeld, bedachtzaam gepraat;

Om de dingen die buiten me waren

De ziel in me gehaat.

Ik wou filosoof, geleerde,

En vak-mensch zijn:

Ik dacht dat ik dus-doend meer de

Zaken zou zien en minder de schijn.

Maar owaaime, de zaken warden

Vaag om me rond;

Totdat ik hun heldre gestalten

In mij vond.

In me - en toen zag ik naar buiten -

Binnen en buiten was één.

't Is een wonder - 'k mag de oogen sluiten

Of oopnen, 't is nu ál een.

[p. 102]

 

In ons is de geboren

 

Klaarheid, maar als ze in ons is,

 

Zoeken wij buiten vergeefs de verloren

 

Donkernis.

 

 

 

En nu spreek ik geen woorden, maar zaken,

 

Geen zaken maar ziel:

 

Elk woord is zoo'n niet te verblaken

 

Vonk, die daar eenmaal viel;

 

 

 

Eenmaal - waar de tijden mysterie

 

Zijn, vanwaar alles begint; -

 

Wat geen mensch meer kennen kan, eer hij

 

't Her-kennend bemint; -

 

 

 

In 't donker, waar alle zielen

 

Werden tot wat zij zijn:

 

Lichten, die in de krielen-

 

de dingen scheiden den schijn.

 

 

 

Brand dan nu, vonken. Ga open,

 

Ziel van mij -

 

Ik ben toch maar eén uit den hoop en

 

Wat zegt het, éen waan voorbij -

 

 

[p. 103]

 

Ik zit in een volte van wanen,

 

Een somber volk -

 

Gij, sparkel als staartster-vanen -

 

Een kroon - een dolk -

 

 

 

Een eeuw-eind - een volk in 't donker -

 

Een hemel laag -

 

Brand luid, er is in uw flonker

 

Een heil - een plaag -

 

 

 

Zie uit - er is rood in de wereld -

 

Een lucht van bloed -

 

Zie uit - in de wolken dwerelt

 

Uw goud - uw gloed.

 

 

 

Want de zielen zijn ongemeten,

 

Een mensch-ziel de ziel van een tijd.

 

Wie u uitspreekt, laat hij weten

 

Dat ge ziel van alle andren zijt; -

 

 

 

Dat de Al-ziel ontslaakt is, - zijn leven

 

Een stroo op een stroom; -

 

Dat zijn aardsche bestaan gaat begeven

 

Zijn macht, als een zijn in een droom; -

 

 

[p. 104]

 

Dat de vloek van de tijden, de zegen,

 

Slaat of druipt, onverwacht

 

Op zijn hoofd; - dat hij is de verkregen

 

Zondaar en zoen van zijn geslacht.

 

 

 

Dat hij kniele, om zoo laag gebogen

 

Te zijn als een mensch kan zijn, -

 

En dan staan met tusschen zijn oogen

 

De plek, waar de vloekhand schrijn';

 

 

 

Laat hij staan, en dan blij als een ander,

 

Uiten wat géén mensch uit: -

 

Zijn woorden glijden, een brander

 

Gelijk, in een vloot, met sissend gefluit: -

 

 

 

Geen zal ze stuiten - daar stijgen

 

De kasteelen van steng en takel -

 

Ginds drijft in ontredderd zwijgen

 

Zijn romp, dat schuine spektakel -

 

 

 

En dan zal geen klacht zijn - zijn wezen

 

Keerde vanwaar het kwam: -

 

Uit de Al-ziel ontrezen,

 

De Al-ziel die 't hernam. -