Vlaemsche poëtiek
(1854)–Edward Vermandel–
Auteursrechtvrij
[pagina 109]
| |
Zonder uitstel, om danofGa naar voetnoot(*)
Overhoord te zyn by 't hof.
En, om hun dit aen te zeggen;
Scheen 't, by ryplyk overleggen,
Voegzaemst dat een bode ging:
Bruin, de Beer, zou voor dat ding
Best geschikt zyn, naer men dacht.
‘Bruin, geef op myn woorden acht!
(Sprak de koning) edel dier,
Ga, en daeg den Vos naer hier!
't Is een boodschap hoogst gewigtig;
Maer, ik bid u, wees voorzichtig
Met den kerel, hy is fel,
Slim en kwaed: dus houd u wel!
Hy zal vleijen, hy zal liegen,
En zoo mooglyk, u bedriegen,
Met zyn tong als honig zoet.’
‘O, dat hy 't maer vry en doet,
(Sprak de beer) ik ben er by.
Dat my God vermaledy',
Brengt my Reinaert schamp en hoon,
Zoo ik 't hem niet dubbel loon'!
Neen, hy zal my niet verklikken,
Wees gerust, ik zal 't wel schikken.’
Bruin ging, met verhaesten spoed,
Regt zyn onheil te gemoet.
't Scheen hem wel eene overdaed,
Zou hem iemand eenig kwaed
Durven doen, veel min de vos.
Langs de voetpaên van een bosch
(Eenmael Reinaerts kromme gangen,
Als hy liep om wild te vangen)
Reisde hy, al denkend, voort.
't Was een woest en aeklig oord.
Daerna kwam hy aen een berg,
| |
[pagina 110]
| |
In 't beklimmen styl en erg;
Doch hy moest er over raken,
Wou hy Malpertuis genaken.
Reinaert had zoo menig huis,
Doch het slot van Malpertuis
Was de beste van zyn borgen,
Waer hy introk, als hem zorgen
Overkwamen, of verdriet.
't Slot rees heerlyk in 't verschiet.
Bruin was spoedig daer gekomen.
Toen hy had de poort vernomen,
Waer de vos plach uit te gaen,
Ging by voor de BarbakaenGa naar voetnoot(*)
Zitten, op zyn staert, in 't groen.
‘Reinaert, Reinaert! (riep hy toen,)
Zyt ge 't huis? Ik ben uw vriend
Bruin, daer 't hof zich van bedient
By gebrek aen ander boden.
Nobel zwoer, by al zyn goden,
Komt gy niet, op zyn verlof
En bevel, terstond naer 't hof,
Om u regt te hooren geven,
En in vrede voorts te leven,
Als 't een onderzaet betaemt,
Dat hy u, door magt gepraemd
Zal doen raderen en breken.
Reinaert, Reinaert! hoor my spreken!
Ga met my, en doe myn raed.’
Reinaert nam zyn tyd te baet
Achter eten; want hy lag
Waer hy veel te liggen plach
In den warmen schyn der zon
Voor zyn poort, toen Bruin begon
Dus te roepen over hem,
| |
[pagina 111]
| |
En hy kende zyne stem.
Na het hooren van 't gebod
Trok hy binnen in zyn slot,
Gaende daer, gedachtenvol,
Zitten in een donker hol,
Waer hy heimlyk nam beraed
Hoe hy nu met Bruin, den vraet,
Eens den spot zou kunnen dryven,
En by 't hof in eere blyven.
Voorts kwam Reinaert voor en zeid'
‘Bruin, ik dank u voor 't bescheid
En den goeden raed; maer, vriend,
Kwalyk heeft hy u gediend
Die u aenried tot den gang,
En een reis van dagen lang
Over bergen deed bestaen.
'k Zou ten hove zyn gegaen,
Hadt gy my 't ook niet geraden;
Doch myn buik is overladen
Op eene ongemeene wys,
Door een vreemde nieuwe spys.
't Is me onmooglyk nu te gaen;
'k Kan niet zitten, 'k kan niet staen
'k Ben zoo uitermate zat.’
- ‘Reinaert, vriend! Wat let u? wat?’
- ‘Bruin lief, uit gebrek van haef,
Leefde ik nooit gelyk een graef,
En, gy moogt het vry wel weten,
In myne armoê moet ik eten
't Geen my soms niet aen en staet.
Goede versche honigraet
By een stukjen roggenbrood
Nut ik thans, uit hongersnood.
Anders is er niet te winnen.
Maer het is nog nauwlyks binnen,
Of ik krimp van ongemak.’
| |
[pagina 112]
| |
Bruin zag wonder op, en sprak:
‘Lieve hemel, help! wel vriend,
Zyt gy met geen zeem gediend?
't Is voor my de zoetste spys
Die ik boven alles prys.
Kreeg ik die, ik zou niet klagen.
Mogt ik u den honig vragen!
Eedle Reinaert, zoete neef,
Hael my honig, hael en geef!
Doe my honigraten winnen,
'k Zal u al myn leven minnen.’
- ‘Honigraten? Bruin, gy spot!’
- ‘Bah, 'k en doe! dan ware ik zot:
Voegt dat aen een eerlyk man?’
- Bruin, in ernst! gy moogt die dan?
Nu, verlangt ge ooit naer zulk eten,
Laet het my dan maer eens weten,
'k Zal uw etenslust verzaên, -
U met honig overlaên.
Ja, al waert gy met uw tienen,
Spreek maer op, als 't u kan dienen.’
- ‘Wel met tienen? neen, dat 's mis!
Want de honig die er is
Tusschen hier en Portugael,
Slik ik zelf wel, altemael.’
- ‘Is het waer? gy zyt een vent!
Hoor, een boer heeft, hier omtrent,
Zeer veel honig; neen, voorwaer,
Ge aet hem niet in zeven jaer.
'k Breng u al dien honig aen
Wilt ge my ten dienste staen
Zoo ge aen 't hof myn zaek verdedigde.....
Bruin beloofde 't, en beëeddigde
Dat hy ook in leed en pyn,
Reinaerts beste vriend zou zyn.
Nu had deze gansch zyn wil.
- ‘Bruin, 't is goed, maer houw het stil.
Gaf my God zoo goed geval
Als de zeem u smaken zal!
| |
[pagina 113]
| |
'k Bragt er tonnen u van voor.’
Reinaerts tael klonk zoet in 't oor
Van den beer, als hemelzang,
En hy lachte luid en lang;
Maer de vos, in 't slim gemoed,
Dacht: gaet de avonture goed,
Heden zal ik u nog laten
Waer gy lachen zult by maten.
Reinaert kwam nu zonder schroom
By den beer, en zei: ‘Bruin oom!
Welkom vriend, als 't vrienden hoeft!
Waerom hier nog lang getoefd,
En geprateld en gestaen?
Volg my, 'k zal u vorengaen!
Houden wy dit kromme pad.
Heden eet gy u nog zat:
Ja gy zult er van gewagen!’
(Reinaert dacht: van al de slagen.)
Bruin verstond maer half den zin, -
Raekte 't net al dieper in,
't Geen hy deerlyk moest bekoopen.
Aldus kwamen zy geloopen
By een hofsteê in de buert,
Die aen Lamfried was verhuerd,
Lamfried, die ook timmren kon,
En zyn brood met eere won.
Op de voorplein lag er toen
Zeekre boom, een eik, nog groen,
Waer men, om hem voorts te zagen,
Weêrzyds spiên had ingeslagen,
Dat hy gaepte, breed en wyd.
Reinaert zag 't, en was verblyd,
En hy sprak, om bruin te lokken:
‘Lieven oom, hier zyn de brokken!
Deze boom, van binnen hol,
Is van lekkren honig vol:
Kom en slik hem door de keel.
| |
[pagina 114]
| |
Maer, ik bid u, niet te veel!
Wees toch matig met die dingen;
'k Rade u, wil u wat bedwingen
In uw lust naer honigraet!
Al te veel is zeker kwaed.
Kwaemt gy hier tot lyfsverderven,
Lieven oom, ik zou 't besterven;
'k Ware onteerd myn leven lang.’
‘Bruin, “sprak Reinaert: wees niet bang,”
Dat ik 't nu verknoeijen zal:
Matigheid past overal.’
- ‘Dat is waer (sprak Rein) heer Oom!
't Is wel dwaes dat ik nog schroom;
Waerlyk! kom, en kruip er in!’
Bruin, in zyn verdwaesden zin,
Liet zich nu zoo verr' bekoren,
Dat hy 't hoofd, tot over de ooren,
En zyn voorste pooten stak
In de splete. Reinaert brak
Toen de spie uit d'eikenboom:
En zoo liet hy zynen oom
Deerlyk vastgeklemd in prangen,
En verraderlyk gevangen.
Wat zal bruin nu kunnen doen?
Dat hy sterk is, rap en koen,
Zal hem weinig helpen mogen.
't Bleek hem nu, hy was bedrogen.
Hoofd en poot zat vast er in.
Kracht of list bragt geen gewin.
Slechts een half verstikt gehuil
Wrong hy pynlyk uit zyn muil,
Slaende en worstlende in zyn toren;
Maer het hielp niet, 't was verloren,
En hy moest zyn lot doorgaen.
J.F. Willems.
|
|