Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

Hoe weder die heylige kerke ward gemeerrent. .xxv.⁺

‘Alse dus die liede sijn beseert,
Ende van desen groten stride gepurgeert,

+ Cap. 25. vs. 1-41, zie de aant. bij cap. 22 (1020 A-D; zie aant. bij cap. 16).

[p. 319]

 

So selense in een verdriet slaen,

 

Datsi so vele hebben gedaen

 

Manslachte ende quader dinge.⁺

1930

Daerna selensi sonderlinge

 

Die kerke eren, ende stichten mede,

 

Ende dit anegripen met ernstichede,

 

Overmids die vrese van gode,

 

So selensi geven, om desen node,⁺

1935

Meer goeds dan nie te voren

 

Die kerke. Dan salmen horen

 

In dien dagen, dat met rechte

 

Bruut sal heten van allen geslechte,

 

Ende sal regneren met hoecheit groet,⁺

1940

Die te voren, vor dese noet,

 

Keeskint was metten lieden.¹⁹⁴¹

 

Dan selense nu weder mieden,¹⁹⁴²

 

Ende die structien selen onwerd wesen,¹⁹⁴³

 

So moede selensi sijn van desen,⁺

1945

Oftmens nembermeer soude getellen.¹⁹⁴⁵

 

Ende dan selc neuwe ordinantie mede,¹⁹⁴⁶

 

Van payse ende van gerechtechede

 

Sal toe comen, dat daer af sal

 

Wonderen sere der werelt al,⁺

1950

So dat si secgen selen dan:

 

Dat nie en sach noch kinde man¹⁹⁵¹

 

Dat sonech pays ward gesien.¹⁹⁵²

 

Ende die pays, die oec vor dien,

+ (5)

+ (10)

+ (15)

1941 keeskint = (de kerk werd als een) bastaard (behandeld)

1942 mieden. Voor Verdam (M.W., IV, 1580) is dit woord niet duidelijk. Men kan er gereedelijk in zien: ‘geschenken geven’ (vgl. bet. 3)

1943 structien: vgl. nota bij opschr. cap. 24

+ (20)

1945 getellen = beschrijven

1946 ordinantie = ordening, orde

+ (25)

1951 kinde = (kende), wist

1952 sonech. Voor Verdam (M.W., VII, 1563) te lezen: sodanech. Deze geweldige samentrekking komt wel wat verdacht voor; zou het woord niet kunnen staan voor zoo + een + ig: zoo'n-ig? (vgl. vs. 2159).

[p. 320]

 

In den tijt dat god vorwaer⁺

1955

Geboren ward, die werdet daer

 

In dien tiden voluut algader,

 

Biden here den oversten vader,

 

Want starke crachte selen opstaen,

 

⁺ In grote prophecien, sonder waen,⁺

1960

Ende alle gerechtechede met

 

Ward in wijf, in man geset,

 

Ende in haer kindere overal,

 

Al kerstenheit dore, breet ende smal.

 

Dits een tijt van salicheiden,⁺

1965

Ay, here, laet ons des gebeiden!’¹⁹⁶⁵

+ (30)

+ bl. 86 a.

+ (35)

+ (40)

1965 gebeiden = beleven, aanschouwen

1945-1946 blijkens het rijm ontbreekt hier een vers 1946 selc hs.: selen.

1958 starke in het hs. voluit Cap. 26, opschr. sarrasine in het hs. voluit 1968 alse grote [vrese] hs.: alle grote (Verdam emendeert Tijdschr., 1, 292 also grote vrese) 1973 gescien hs.: ontsien (emend. Verdam, ibid.).