Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

[p. 164]

tekstkritische noten

Var. Sp. G.F.

321 enen
322 herfst
323 Molenaers waren
325 Hare perden op den kerchove deden
326 sat ontbr. - weyden
327 Entie - hier om na das
328 W. deen
329 moelnaer
330 die ontbr.
331 hare perden dus
333 Tkerchof l.m.h. toerden
334 dat
335 dat

325 pard: in het hs. voluit; deden hs.: dede 326 weden hs.: wede 333 torde hs.: torden (emend. Verdam, M.W., VIII, 600).

Noch ene sonderlinge miracule, die ic selve aldaer sach .v.

Het geviel op een nacht
In den herft, dat bedacht^322-323
Molres worden, dat si alsoe
Die in 't dorp woenden doe
Haer pard opten Kerchof dede[n],⁺
Om dat si sat souden wede[n].
Ende die zielmesse pape hierna das,³²⁷
Want die een sijn broeder was,
Ende dander molre was sijn oem;
Doen die gene dus nam goem,⁺
Dat si haer pard aldus versaden
Opten kerchof, ende begaden
Den kerchof lelijc met haren torde[n].³³³
Doen ic dit sach, ic mi des storde,
Ende vraechde: ‘Wie dit hadde gedaen?’⁺
Ende niemen wilt mi laten verstaen,

322-323 herft = herfst (herft en herfst wisselen af), dat bedacht/Molres worden = dat Molenaars op het idee kwamen

+ (5)

327 das = daarvan (vs. 330 nam goem)

+ (10)

333 torde = mest.

+ (15)

[p. 165]

 

Ende die part waren ter molen,

 

Daer ic dus af was in dolen;

 

So dat ic niet geweten conde

340

Wies die pard waren terstonde.⁺

 

Doen seidic aldus dese word:

 

⁺ ‘Edele martelare, brinct nu vord,

 

Grote here, Sente Laurens,

 

Ende stelpt mi nu hier dit gepens,

345

Ende wrect op die parde dit nu,⁺

 

Grote here, des biddic u,

 

So dat openbaer werd mede

 

Wie dit heeft gedaen ter stede.

 

Ende mijn geselle horde altoe,

350

Ende seide: ‘Gi bidt en weet hoe,⁺

 

Gi bid om wrake nu van desen,

 

Gine moget gene messe lesen

 

Met dere wrake, ende loech.’

 

‘Her Jan, donct u dit ongevoech,³⁵⁴

355

Dat ic Sent Laurens bidde dat,⁺

 

Dat hi hem selven wreke ter stat

 

Over die pard, die dit daden.

 

Noch biddic, dat hijs moet gestaden.

+ (20)

+ bl. 72 e.

+ (25)

+ (30)

354 Her Jan = naam van den ‘zielmesse pape’.

+ (35)

[p. 166]

 

Dat wi bekinnen moeten dien,

360

Die dese dinge lieten gescien.’⁺

 

Onlancs daerna quam die mare

 

Vanden molres openbare,

 

Want doe die parde waren geladen

 

Indie molen, ende si met staden

365

Waenden henen hebben gevaren,⁺

 

Some conden si no her no daren

 

Haer parde yet gebringen vort,

 

Al hadden sise met slaen gemort,

 

En hadde niet besloten een haer.³⁶⁹

370

Doen moesten si geloven daer⁺

 

Sente Laurense optie stat,

 

Dat si nemmermeer na dat

 

Haer part en souden in genen keer

 

Opten kerchof bringen meer,

375

Ende .ii. wassen pard mede⁺

 

Geloefden te offerne ter stede.

 

Dus vernamict na desen

 

Dattie molres hadde gewesen,

+ (40)

+ (45)

369 besloten = gebaat.

+ (50)

+ (55)

[p. 167]

 

Ic hadse gecastijt daer af saen

380

En had Sent Laurens gedaen,⁺

 

Maer dat hise castide scone.

 

Doen dit hadde geloeft na tgone

 

Die molre, vorden die parde daer,

 

Gaende sonder slach, vorwaer.

+ (60)

Var. Sp. G.F.

337 perde w. uter m.
338 ic of dus
339 ics
340 perde w. tien stonde
341 seide ic
346 bidde ic
347 openbare worde
350 b. en weet
351 bidt
353 deser
354 dunct
357 perden

342 martelare hs.: m'telare.

Var. Sp. G.F.

360 dinghen
361 Onlanc - so quam
362 molenaers
363 perden
366 En c. si noch hare no dare
367 Hare p.g.v.
368 Al hadsise mit slane vermoort
369 En
373 Hare perde souden
375 E. .II. wassine perde oec m.
376 G. si tofferen daer t. st.
377 al na d.
378 Dat die molenaers hadde g.

366 her hs.: h' 369 En: aldus, Lelong drukte ende, door Verdam geëmendeerd, M.W., I, 1063, i.v. besluten, onpers.

Var. Sp. G.F.

380 hadt
381 hise hadde gecastijt
382 Doe si dit hadden
383 Der moelners perde worden gaende daer
384 Allene s. sl. v.

Opschrift: te Linnebeke

385 t. als dit
386 Bruesel
387 In 1 dorpe dat Linneke heet
388 rust
390 oec ontbr.
391 Ende dese plach a.n.

Opschrift: Miraclene hs.: miracl'e, Leenkebeke hs.: Leenke, in G.F., Linnebeke
387 Leenkebeke hs.: Leenke.