Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

Hoe die keyser daer asselgierde enen steen entie van Florense uutquamen .L.

Doe die keyser had gelegen
Een lange stont der stat iegen,
Keerdi daer bi dor enen casteel
Met sire liede een groet deel,
Ende asselgierden dien gereet.⁺
Tot sanderdages hi daer street,
Ende doen veldine daer inden gront.
Dit werd dien vander stede cont,
Ende togen ute met een conroet
Op een berch hoge ende groet,⁺

+ (5)

+ (10)

[p. 138]

 

Daer die keyser hilt besonder

 

In ene grote delle onder.

 

Si waenden wel in der manieren

3075

Den keyser van boven scoffieren.

 

Doen dit tskeysers liede sagen,⁺

 

Hieraf si hem niet versagen,

 

Ende mijn her Heinrijc van Vlaenderlant³⁰⁷⁸

 

Reet doe vaste om den cant

3080

An dene side des berchs gehende,

 

Ende met hem oec met genende⁺

 

Die here van Blankenen ter noet,³⁰⁸²

 

Ende met hem een groet coenroet.

 

Dese voren op dene side

3085

Vanden berge gewillech te stride,

 

Ende die biscop van Triere,⁺³⁰⁸⁶

 

Ende her Robbrecht voren sciere,³⁰⁸⁷

+ (15)

3078 Heinrijc van Vlaenderlant = Hendrik van Vlaanderen, Rijksmaarschalk, broeder van Gwij van Vlaanderen en zoon van graaf Gwij van Dampierre. Hij werd door keizer Hendrik VII tot graaf van Lodi verheven. Wordt o.a. vermeld in Mon. Germ. Hist. Leges, IV⁴, blz, 461

+ (20)

3082 here van Blankenen = Frederik van Blankenheim, ridder. Hij wordt vermeld onder de ridders die de bekroning van keizer Hendrik VII te Rome bijwoonden. Zie de Notitia ad coronationem imperialem spectens (in Constitutiones et acta publica imperatorum et regum. Mon. Germ. Hist. Leges, IV⁴, blz. 1279). Zijn wapenschild wordt er op deze wijze beschreven: d'or... on lion de sables au lembiaux de geules besante d'argant

+ (25)

3086 biscop van Triere = Boudewijn van Luxemburg, broeder van keizer Hendrik VII. Hij werd tot aartsbisschop van Trier verkozen den 7^den December 1307 en stierf den 21^sten Januari 1354

3087 Robbrecht = Robrecht van Anjou, koning van Napels (1309), hoofd der Welfen in Italië. Hij huwde Violante van Aragon, zuster van Jakob II, dochter van Peter III (1297). In 1311 benoemde hem paus Clemens V tot vicaris in het koninkrijk Napels. Hij stierf in 1343 op 68-jarigen ouderdom.

[p. 139]

 

An dander side des berges mede,

 

Ende die keyser voer gerede

3090

Jegen hem in haer ansichte,

 

Ende sloech opward gedichte⁺

 

Ende wildese van voren bestaen.

 

Die ander die dit [ver]namen saen

 

Datmense aldus beringen soude,

3095

Gingense vlien alse houde

 

Wat si consten ter stat ward.⁺

 

Doen keerde die keyser metter vard

 

Van daer tote Assentane.³⁰⁹⁸

 

Daer lach hi al den winter, ic wane.

3100

Daer voer die marscalc harentare

 

Ende verbar ende slicht aldare⁺

 

Castele, dorpe wide ende side,

 

Hi woeste daer in alle tide

 

Der viandelant den winter alsoe.

3105

Naden winter trac hi toe

+ (30)

+ (35)

3098 Assentane = San Casciano, in het Val de Pesas. Hendrik VII sloeg er zijn kamp den 3^den November 1312 (zie zijn mandaat aan zijn vicaris te Pisa en aan den magistraat aldaar (Constitutiones et acta imperatorum et regum, IV², blz. 896-897, in Mon. Germ. Hist., Leges IV). De keizer verbleef aldaar tot den 13^den Januari 1313.

+ (40)

[p. 140]

 

⁺ Te Pitsebone, daer maecti saen⁺³¹⁰⁶

 

Een neuwe stat, hebbic verstaen,

 

Ende dese hete oec na des

 

Mont I[m]peri[a]l, sijt gewes.³¹⁰⁹

+ bl. 71 a.

+ (45)

3106 Pitsebone = Poggibonsi, stad in Toscane, 22 kilom. ten N.-W. van Siëna, aan den samenloop van de Staggia en de Elsa, linker bijrivier van den Arno

3109 Mont Imperial = Monte Imperiale (Keizersberg), bij Poggibonsi. Het opbouwen van de nieuwe stad werd midden Februari 1313 ondernomen. Joh. de Cermenate, op. cit., cap. 56 (blz. 115)

Var. Sp. G.F.

3077 niene
3078 here
3079 an den c.
3082 Bl. een groot conroot
3083 Dese voeren mit hem daer ter noot.
3084 Ende voeren op ene side
3085 gewillech ontbr. - ten
3086 Entie

Var. Sp. G.F.

3088 Banderside d. berchs m.
3089 Entie
3091 sloeghen o. wel g.
3092 wildense
3093 Dander - vernamen
3095 Ghinghen vl. also h.
3101 E. berade e. slechte
3103 allen
3105 hi do

3091 opward hs.: op w'd 3093 vernamen (emend. Verdam, M.W., I, 885, Aanm. 1, i.v. benemen) hs.: benamen 3094 Door den naad in het perkament werd het vers over twee regels geschreven 3096 ward hs.: w'd 3097 vard hs.: v'd 3100 marscalc hs.: m'scalc.

Var. Sp. G.F.

3108 deetse heten
3109 sijts
3110 desen dinghen, h.
3112 also
3113 Wie so th.

3107 Een hs.: .i. 3109 Imperial hs.: Inperiel Opschrift: Piseward hs.: Pise w'd 3113 thusward hs.: thus w'd 3117 meerre hs.: weder (cf. 3138) 3118 Dan (emend. Verdam, M.W., II, 52) hs.: Dat.