Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

[p. 82]

tekstkritische noten

Var. Sp. G.F.

2111 menighen
2112 Doe tCapitoel
2114 C. ende tribucken
2115 gemeenlijc te str.
2116 Maer eer si v. wilden r.
2119 te hem
2120 vraghede
2123 Struweren wil, want na
2124 dinct
2125 cardinale
2127 mi ontbr.
2128 Om dat d.p. georlooft mi
2129 tr. die ic

2112 tCapitoel hs.: Capitoel 2114 tribuke in het hs. voluit 2116 vorwerd hs.: vorw'd
2121 Sijt hs.: sijt.

Hoe die keyser tpopel ontboet, omdat si hem berieden .xxxjj.

Doen [t]Capitoel gewonnen was,
Dede die keyser gereden na das
Catten, tribuke ende bliden,
Alse op die stat gemeenlike striden,
Maer hi vorwerd wilde ramen,⁺²¹¹⁶
Omboet hi tpopel dat si quamen
Tote hem, hi wildse spreken.
Dus cam tpopel tote hem gestreken,
Ende vraechden wat sijn wille es.
Die keyser seide: ‘Sijt des gewes,⁺
Dat ic die stat nu vortane
Strueren sal, na minen wane;
So donct mi quaet dat si iagen
Die cardenael, die mi dus dagen
Ende niet cronen ne willen hier,⁺
Ende maken mi daer af dangier.
Want die paus orlovet mi.
Bider trouwen ic sculdich sy

+ (5)

2116 ramen = beraadslagen (deliberare).

+ (10)

+ (15)

[p. 83]

2130

Sent Pieter van Romen der stat,

 

Magic leven, ic maechs hem sat,⁺

 

Die mi nu dit maken suer.

 

Ic wil hier werden haer gebuer,

 

Ic sal die stat nu hier berechten,

2135

Ic wil engienen doen rechten

 

Vorwerd te Sent Petersward,⁺

 

Dat ic vinde in mine vard,

 

Huse, stene ende borgen,

 

Sent dat mi comt te sorgen,²¹³⁹

2140

Ic saelt strueren ende breken al.

 

Op dat mi God gevet geval,⁺

 

Ic sal nu al aventuren,

 

Hoe sere dat mi werd te suren,

 

⁺ Dat si die crone mi hebben gewe[e]rd.

2145

Die mi die paus con[senteert]

 

Dat willic weten nu ter tijt.⁺

 

Gi, liede, die nu comen sijt,

 

Beraet u hier op herde saen,

 

Wat gire toe wilt hebben gedaen.

+ (20)

+ (25)

2139 Sent = thans (zie Verdam, M.W., VII, 854, i.v. sedermeer, var. in Sp., dl. 3, 457a: ‘sedemeer (l. sedermeer) dat hier’).

+ (30)

+ bl. 67 e.

+ (35)

[p. 84]

2150

Ic wil hieraf uwen raet weten,

 

Eer ic mi vorder wil vermeten.’⁺

 

Dus ginc tpopel te rade saen.

 

Wat tpopel es suldi verstaen:

 

tPopel es te seggene daer

2155

Die gemeine liede vorwaer.

 

Doen si te rade waren comen,⁺

 

Hebbensi in haren raet vernomen,

 

Dattie keyser nu geen quaet

 

En iaget, noch geen baraet,

2160

Ende comen weder ende seggen dat:

 

Dat hi niet struere die stat,⁺

 

Si willen hem in staden staen,

 

Ende voren striden, sonder waen,

 

Waer dat hi hevet noet.

2165

‘U recht wille wi albloet

 

Helpen, dat gi hebben selt.’⁺

 

Die keyser sprac: ‘Op u gewelt

 

Latic nu dit striden staen,

 

Ende wils in u bliven saen,

2170

Want ic en [ghere] gene wrake

 

Van enigerhande sake,⁺

 

Dat onrecht waer, dat verstaet.’

 

Met desen worden, met deser daet,

+ (40)

+ (45)

+ (50)

+ (55)

+ (60)

[p. 85]

 

Trac hi tpopel ane hem soe,

2175

Dat si gewillike alle doe

 

Riepen der wrake die keyser vecht,⁺

 

Dat altemale es om sijn recht,

 

Hine begert anders niet

 

Dan dat hem die dinc gesciet,

2180

Die hem die paus, onse vader,

 

Geconcenteert heeft algader,⁺

 

Ende datmen hem des wernet nu,

 

Dats valsceit, dat secgic u.

+ (65)

+ (70)

Var. Sp. G.F.

2131 maex
2134 hier nu berecken
2135 engiene d. trecken
2139 Sedemeer dat hier
2140 Ic sal struweren
2142 Dit vers ontbr.
2143 sure
2145 consenteert
2146 weren
2147 Die ghene d. hier c.s.

2135 engienen hs.: engienen 2136 ward in het hs. voluit 2137 vard hs.: v'd 2144 geweerd gewerd 2145 consenteert (var. Sp., dl. 3, bl. 457) hs.: condempneerd.

Var. Sp. G.F.

2151 voort wille
2154 Tp. dats te segghen d.
2158 Dat die k.
2158 Dat die k.
2163 voor hem.
2164 dat hijs heeft
2165 wil wi oec al
2166 ghijt
2170 en ghere ghene
2171 Van negheenrehande s.
2172 ware

2170 en gheregene hs.: en gene (cf. var. G.F. 2170).

Var. Sp. G.F.

2176 R. daer om: dat die k.v.
2177 Dats altemale om
2182 Dat men dies hem w. nu
2183 dat ontbr.
Opschrift: totten p.
2185 Om spopes (sic) wille e. sende
2186 Tot Lyons ten
2187 o. nu d.
2190 tsinte Jans
2191 En ontbr.

2182 wernet hs.: w'net Opschrift: om spopels hs.: oms popels 2185 sende (emend. Verdam, M.W., V, 400) hs.: seide 2186 ten (emend. Verdam, M.W., V, 400) hs.: den.