Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

Hoe hi te Pont Amolle leet ende hoe hi te Rome quam .xxviii.

Alse dus die keyser es leden
Den pas te Grosset onbestreden,
Vermaten hem die ridders seder
Dat sine te Ponte Amolle weder¹⁸⁴¹
Weren selen, dat verstaet.⁺
Die keyser, die na hem dus s[t]aet,
Daer si voren waren leden,
Es si stoutelike na gereden.
Ende die vrouwen van der minnen
Ontboden dese ridders daer binnen:⁺
Waerom si lieten den keyser liden
Den pas te Grosset sonder striden?
Si ontboden weder saen,
Dat si te Pont Amolle bestaen
Selen den keyser met sinen lieden,^+
+ Ende verdienen daer haer mieden.
Dit vernam die keyser sciere
Ende trac daerwerd met siere banire.
Ende alse vollijc alsijt vernamen,
Vloensi van daer alle tsamen,⁺

1841 Ponte Amolle = Ponte Molle (lat. Pons Milvius), brug te Rome.

+ (5)

+ (10)

+ (15)

+ bl. 66 e.

+ (20)

[p. 71]

 

Ende lieten tfelt daer albloet.

 

Ende te Romenwerd metter conroet

1860

Daer wilden sij skeysers ontbeiden.

 

Echt die vrouwen ten ridders seiden:

 

‘Pont Amolle so es noch leden⁺

 

Die keyser, van u al onbestreden,

 

Nu sal hi te Romen comen wale.’

1865

Die ridders antwerden op dese tale

 

Den vrouwen, dats hem ongereet,

 

Want Rome die stat, Godweet,⁺

 

Ende alle die castele mede,

 

Hebwi al in onse gelede.

1870

Die keyser die dit wiste wel,

 

Dat hem die gene waren fel,

 

Ende gerne hadden bestreden nu,⁺

 

Haddense gedorst, dat secgic u,

 

Om dit trac hi hem vaste naer

1875

[Te] Pont Amolle leet hi daer

 

Ende es ter statwerd gereden,

 

Daer die gene waren leden⁺

 

Reet hi daerna altenen.

 

Hem mochte te rechte wel verenen

1880

Te comen iegen so groten stat,

 

Ende daer hi waende hebben gehat

 

Vriende, diet hem te voren ontboden,⁺

 

Ende nu afgaen, als quam ter noden,

+ (25)

+ (30)

+ (35)

+ (40)

+ (45)

[p. 72]

 

Ende dat hi hier af niene weet.

1885

Dat was die meeste sorge, Godweet.

 

Want [die] daer een vriende hebben waent,

 

Ende dan also hebben getae[n]t,⁺¹⁸⁸⁷

 

Dat hi op haren troest es comen

 

Onder sine viande, si dan gomen

1890

Hoe sine bedriegen mogen gereet,

 

Dits een vreselijc beheet.¹⁸⁹¹

 

Desgelijcs den keyser gesciede⁺

 

Ende het vernamen die liede,

 

Want alsi te Romen binnen quamen,

1895

Ginct hem al af daer te samen,

 

Cardenale ende porters mede,

 

Diene ontboden hadden gerede,⁺

 

Ende hadden hem doen verstaen,

 

Dat sine souden sonder waen

1900

Cronen keyser, hebbic vernomen,

 

Alse saen alsi daer conde comen.

 

Maer si waenden seker das,⁺

 

⁺ Dat hi nemmere den pas

 

En lede, so dat hi te Rome

1905

Binnen quame, dit was haer gome.

 

Nu es hi leden dit daer,

 

Ende es te Romen comen daernaer,⁺

+ (50)

1887 getaent = verlokt

1891 een vreselijc beheet = Verdam (M.W., VIII, 67) vertaalt een gevaarlijke voorspiegeling (zie ook Verdam, M.W., IX, 1298, i.v. vreselijc).

+ (55)

+ (60)

+ (65)

+ bl. 66 f.

+ (70)

[p. 73]

 

Wien lief, wien leet, in goeden wane,

 

Tote datmen heet Sent Jans Latrane.

1910

Daer quam hi met herecracht,

 

Want elre haddijs gene macht,

 

Dat hire binnen mochte comen,⁺

 

Want hi was hem daer benomen

 

Mettien castele[n], die aldaer

1915

Gema[n]n[e]t waren, weet vorwaer,¹⁹¹⁵

 

Om dit en wildi niet varen vort,

 

Hine hadde meer hieraf gehort.⁺

+ (75)

1915 gemannet = van manschappen voorzien.

+ (80)

Var. Sp. G.F.

1859 mit hare c.
1860 onbeiden
1869 alle in onsen
1873 Hadden si gedurren, segic u
1875 A ontbr.
1877 Doe
1883 te node

1859 Romenwerd hs.: romen w'd 1860 sij skeysers hs.: sijs keysers 1875 Te hs.: A 1876 statwerd hs.: stat w'd.

Var. Sp. G.F.

1887 ghetaent
1889 ende si dan
1893 Als ic u hier nu bediede
1902 sijt seker das
1904 Romen
1905 quame - gomen
1906 hi dit al l. daer

1886 een hs.: .i. 1887 getaent (emend. Verdam, M.W., VIII, 67) hs.: getaemt 1891 een hs.: .i.

Var. Sp. G.F.

1909 Tot sinte Jans te Latrane
1913 W. het was
1915 Ghemannet waren wel v.
1921 der ghere
1923 hem w.
1924 vorsienicheden

1914 castelen (emend. Verdam, M.W., IV, 1134) hs.: castele 1915 gemannet (emend. Verdam, M.W., IV, 1134) hs.: gemaent: Lelong las gemaect 1917 hieraf hs.: hier af.