Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

Hoe hi Bri[t]s belach ende die van Pergama hem navolgeden .xiii.

Dus es die strijt vortgetogen.
Alse een here wel vermogen
Met sinen scaren te Britsward
Stoutelike ende onvervard
Toech licgen vore die stat.⁺
U ne mochte niemen getellen dat
Hoe coenlike alle die heren
Mettesen keyser daerwerd keren,
Men sach daer nie versaechden man.
Doe hi der stat quam an⁺
Logierde hi daer met sinen here
Om te weten wies hi gere
Hadden metter stat te doene.
Daer werd ontboden den keyser coene
Datmen der stat hem niene gave,⁺
Ende dat hi haestelike trocke ave,
Ocht si soudent met crachte saen
Van der stat met scanden doen gaen.
‘Alles dies mi God wil geven
Salic ontbeiden hier beneven’⁺⁸³⁰

+ (5)

+ (10)

+ (15)

+ (20)

830 beneven = rijmwoord zonder bijzondere beteekenis (Verdam, M.W., I, 886, Aanm.).

[p. 33]

 

Sprac die keyser, ‘en vlie u niet.

 

Om u gedreech, wats gesciet,

 

Ic sal die stat eer hebben mede

 

Eer ic meer van hier scede,

835

Of ic bliver voren doet.’⁺

 

⁺ Aldus hi hem weder ontboet.

 

Na desen doene, sonder waen,

 

So dede die keyser weder s[t]aen

 

Sine blide[n] ende sine pederieren,⁸³⁹⁸³⁹

840

Om opdie stat te s[cer]mescieren.⁺⁸⁴⁰

 

Ende die van binnen oec daer weder

 

Rechte haer engienen op ende neder

 

Jegen daer dat hem lach nu.

 

Ende hierenbinnen, dat secgic u,

845

Quamen die van Pergama,⁺⁸⁴⁵

 

Ende volgeden den keyser heymelijc na

 

Ende wilden dus op hem riveleren.⁸⁴⁷

 

Nochtan so hadden dese heren

 

Hem daer vore opgegeven,

850

Behouden der stat ende haer leven,⁺

 

Ende dit heeft toebracht mede

 

Tybaut ende Brisant met behendicheden,⁸⁵²

+ (25)

+ bl. 63 b.

839 bliden = blijden (ballistae) werptuigen

839 pederieren = pedrieren (petraniae), steenwerpers

+ (30)

840 scermescieren = schermutseren (van ofra. escharmoucher), schermutselen

+ (35)

845 Pergama = Bergamo, stad in Lombardijë, aan den voet van de Alpen, 50 km. ten N.-O. van Milaan, tusschen den Brembo en den Serio, linker bijrivieren van den Po

847 riveleren = rebelleeren (rebellare), opslaan, muiten

+ (40)

852 Tybaut [ende] Brisant = Tebaldo Brusciati of de' Brusati, ridder. Den 20^sten Juni 1311 werd hij door Hendrik VII ter dood veroordeeld (Constitutiones et acta publica imperatorum et regum, 4^de deel, 1^ste stuk, blz. 622-623, ed. J. Schwalm in Mon. Germ. hist., 1906).

[p. 34]

 

Die here es van Brits der stat.

 

Doen die keyser voor Pergama sat,

855

Quam hi den keyser spreken daer,⁺

 

Ende gaf hem op ende seide daernaer

 

Dat hi hem Brits opgeven soude.

 

Die keyser geloefde desen boude

 

Ende dede hem grote ere daer.

860

Doen hijs scade hadde daernaer,⁺

 

So sprac Tybaut der steden an

 

Van Pergama, ende seiden dan:

 

‘Dese, mach hi keyser werden,

 

Hi sal ons onder sine voete terden,

865

Want die Duutsce die sijn fel.⁺

 

Ic soude ons hier op raden wel,

 

Dat wise souden alle verslaen.

 

Ic hebbe den keyser doen verstaen

 

Dat icken sal doen laten in

870

Te Br[i]sse. Maer, meer no min,⁺

 

Sone mach hi niet daer in comen,

 

Woudi des met ons begomen.’

 

Alsi verloren hadden die stat,

 

Dat hi hem saen volget na dat

875

Ende ginc hem van achter an,⁺

 

Ende wi van voren quamen dan

 

Aldus en mochtse niet ontgaen,

 

Sine bleven doet ofte gevaen.

 

Dit loefden die van Pergama

880

Ende sworent te doen oec daerna.⁺

+ (45)

+ (50)

+ (55)

+ (60)

+ (65)

+ (70)

838 weder staen (emend. Verdam, M.W., VII, 490) hs.: weder saen 839 bliden (emend. Verdam, M.W., VII, 490) hs.: blide 840 scermescieren (emend. Verdam, M.W., VII, 490) hs.: streme scieren 842 engienen hs.: eugienen, de i door den kopiist boven den regel bij geschreven 845 Pergama hs.: pgama.

864 onder in het hs. is de r van onder boven den reget bijgeschreven 870 Brisse hs.: brsse.