Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

(1906)–Lodewijk van Velthem– rechtenstatus


Vander vard van Arragoen. xliij. Naer Rodolf doet ene stontGa naar voetnoot3141 So ward ene crusinge cont Op Arragoen, dat grote lant, Dat Peter hadde in sine hant,Ga naar voetnoot3144
[pagina 387]
3145[regelnummer] Die der kerken viant wasGa naar margenoot+ Ende ongelove sterete, om das Bedie dat hi wilde boven Comen met siere ongeloven, Entie kerke daer met quellen. 3150[regelnummer] Die paus, die dit wilde vellen,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot3150 Sende teruce in alle lande, Om te wreken der kerken scande. Ende oec ontboet hi indesen verdriete, Die den coninc anders hiete 3155[regelnummer] Van Arragoen dan Peter dare,Ga naar margenoot+ Dat hi inden ban ware. Dus quam die vard in Vrancrike, In Ingelant, in Vlaendren die gelike, In Henegouwe, in Brabant; 3160[regelnummer] Ende in menich ander lantGa naar margenoot+ Ward die vard nu bestaen, Ende menich hevet cruce ontfaen Van ridderen ende van serjanten met, Die keren wilden dese onwet. 3165[regelnummer] Dat sout gaf die coninc saenGa naar margenoot+ Van Vrancrike diet wilde ontfaen. Dus voer menich in dit doen Om te winne Arragoen.
[pagina 388]
Alsoe alsict hebbe vernomen, 3170[regelnummer] So waest vreselijc daer in comen;Ga naar margenoot+ Want berge waren in dit begin Daer neuwe slote stoeden in, Dat costen moeste menigen man Eermen die slote gewan. 3175[regelnummer] Ende alsi den pas hadden gewonnenGa naar margenoot+ Ende int lant comen begonnen, Vonden sijt lant arm sere Ende woest, ende sonder were; Want het was al vore gevloen. 3180[regelnummer] Daer was doe menich baroenGa naar margenoot+ Vanden lande van Vranerike Ende van andren landen die gelike, Die wel wilden openbaren Dat si thuus bleven waren, 3185[regelnummer] Ga naar margenoot+ So groet ward die honger daer,Ga naar margenoot+ Entie sterfte quam groet daer naer. Want wie daer ter siecheit quam, Ende men sijns niet ware nam Alte wale, dat waent verstaen, 3190[regelnummer] Hine mochte der doet niet ontgaen,Ga naar margenoot+ Want tgewormte beten doet. Daer waren die vliegen also groet, Dat si staken so enen man Diese van siecheiden niene can
[pagina 389]
3195[regelnummer] Geweren, dat om deser plagenGa naar margenoot+ Menich daer bleef ane der hagen. Die honger mede entie dier tijt Maette daer oec, des seker sijt, Menigen man, dat verstact. 3200[regelnummer] Int leste so droech so haer raet,Ga naar margenoot+ Sider meer dat dus es comen, Dat sijt anders wilden begomen, Want Peter van Arragoen was doet.Ga naar voetnoot3203 Oec wildemen seegen daer albloet. 3205[regelnummer] Datten sijn sone hadde vergeven.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot3205 Om dese sake niet langer bleven Die onse daer, ende keerden al. Daer gesciede .i. scone geval Den bastaerd van Wesemale,Ga naar voetnoot3209 3210[regelnummer] Dat hi versloech tenen maleGa naar margenoot+ Twe ridders, in een water vorwaer, Die beide op hem streden daer.	voetnoot3141 Naer Rodolf doet ene stont. Velthem vergist zich: Rodolf stierf pas in 1291; daarentegen werd de kruistocht tegen Arragon reeds in 1283 door den Paus gepredikt en ondernomen in 1285. voetnoot3144 Peter = Pieter III de Groote, koning van Arragon en Valencia en graaf van Barcelona, geboren in 1236, regeerde van den 27^sten November 1276 tot den 11^den Nov. 1285. In 1282 (2 September) werd hij ook koning van Sicilië. Verg. boven I, 3310-3314. [tekstkritische noot]3145 kercken 3146 ongeloeve starcte na das 3147 Bedi 3149 dair mede 3150 ‖ = tekst. bl. 69 a. 3151 Seynde tcruce in allen l. 3152 kercken 3153 E. oic geboot hi in d.v. 3154 Con. 3155 Arragoen d. peeter daer 3156 waer 3157 vaert in vranckerike 3158 desgelike 3159 Brabant 3160 landt 3161 Wert die vaert doen b. 3162 ecruce 3163 seryanten 3164 keeren 3165 gaff d. Con. 3166 vranckerike 3168 winnen Arr. 3146 stercte in het hs. voluit. 3152 kerken: ker- in het hs. voluit. 3157 en 3161 vard in het hs. voluit. 3164 onwet in het hs. voluit. margenoot+ (5) margenoot+ (10) voetnoot3150 De Paus: t.w. Martinus IV (1281-1285), opvolger van Nicolaas IV. 3150-3156 In 1283 werd Peter III in den ban gedaan. margenoot+ (15) margenoot+ (20) margenoot+ (25) [tekstkritische noot]3169 als iet 3170 Soe w. vreeselic dair in c. 3171 bergen w. daer int beghin 3172 D. nyeuwe sloten stonden in 3174 sloten 3175 E. als sij 3176 land 3177 V. zij dlant arm zeere 3179 voir 3180 doen 3181 vranckerike 3182 E. vanden anderen lande desgelike 3184 D. zij thuys 3185 Soe groot wart 3186 groot 3187 ziecheit 3188 zijns n. waer en n. 3189 wilt verstaen 3190 H. mocht d. doot 3191 beeten doot 3192 groot 3193 sij st. soe eenen m. 3194 ziecheiden niet en c. 3177: 3178 sere: were in het hs. voluit. 3185 groet en daer in het hs. voluit. 3186 sterfte en naer in het hs. voluit. 3192 groet in het hs. voluit. margenoot+ (30) margenoot+ (35) margenoot+ (40) margenoot+ bl. 26 f. margenoot+ (45) margenoot+ (50) [tekstkritische noot]3195 Geweten d. om dese pl. 3196 bleeff aender h. 3197 ende die dieren tijt 3198 Maecte dair oic 3200 ‖ soe droech dus haer raidt 3201 is 3203 peeter v. Arragoen w. doot 3204 OicGa naar margenoot+ w. seggen d. al bloot 3205 D. sijn sone h. vergheven 3206 en bleven 3207 De onse 3208 een groot g. 3209 D. Bastaert 3210 onbreekt. 3211 Twee r. in e.w voirwaer 3212 Die beyde 3198 Maette: in het hs. veeleer Maecte zooals vaak in dit hs. het geval is (Lelong heeft dan ook Maecte gelezen); dat de samenhang Maette vereischt, kan in elk geval niet betwijfeld worden. Lelong's lezing is reeds verbeterd door F. Buitenrust Hettema, Proefschrift, Stelling 24 (1881) en door Verdam in het Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk. 10, 267 (1891). 3209 bastaerd in het hs. voluit. 3212 daer in het hs. voluit. margenoot+ bl. 69 b. margenoot+ (55) margenoot+ (60) voetnoot3203 Peter III van Arragon stierf te Villafranca de Panades den 11^den November 1285. margenoot+ (65) voetnoot3205 sijn sone. De zoon van Peter III van Arragon was Alfons III, geboren in 1236, koning van 1285 tot 1291. voetnoot3209 Den bastaerd van Wesemale = Franco, bastaard van Wezemaal. margenoot+ (70)

Vorige Volgende

Vander vard van Arragoen. xliij.