Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1 (1906)

Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

(1906)–Lodewijk van Velthem– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende


Hoe die hertoge te Parijs ward voer, ende sier suster sprac onder wegen. xli. Dus es die hertoge op geseten Op .i. ors wel vermeten,
[pagina 378]
Ende reet met sporen wat hi can. 3020[regelnummer] Een sijn enecht volgedem an, Die Vanden Stalle Godekijn hiet;Ga naar margenoot+ Hi volgede altenen, waer hi siet Dattie hertoge reet, met crachte, Beide met dage ende met nachte. 3025[regelnummer] Twee orsse verleide die hertoge daer, Entie gene was over waerGa naar margenoot+ Tsinen stegereep geset; Daer om volgedi altenen met, Tot dattie hertoge gereden quam 3030[regelnummer] Daer hi den casteel vernam, Daer sijn suster in was gedaen,Ga naar margenoot+ Alsoe alsi hem liet vore verstaen. Ga naar margenoot+ Doe hire quam, riep hi opward: ‘Suster, en sijt niet vervard,
[pagina 379]
3035[regelnummer] Hier es u broeder, die hertoge. Ic make u blide ende in hogeGa naar margenoot+ Eer margen avont, waent verstaen, Oftic sterver om sonder waen!’ Doen dit sprac die coene here, 3040[regelnummer] Batsi vorden coninc sere Ende [seide], hi ware toe verradenGa naar margenoot+ Dat hi haer dede dese ongenaden. Doe nam hi orlof sciere an hare, Ende reet te Parijs ward daer nare. 3045[regelnummer] [In coninc hof beette hi saen,] [Ende liet sijn pard allene staen,]Ga naar margenoot+
[pagina 380]
[Want hi was den cnape ontfaren.] [Op die sale ginc hi daer naren] Allene, ende bat daer sinen magen 3050[regelnummer] Dat si dit met hem helpen dragen; Diet alle gerne daden mede.Ga naar margenoot+ Ende binnen desen dat hi dit dede, So quam sijn broeder her Godevard Ende som die ridders in sine vard, 3055[regelnummer] Deen vore, ende dander na: Die vore mochte, alsiet versta,Ga naar margenoot+ Hine beide des achters niet. Ende alse Vander Broetsen Pirs dit siet, Sprac hi toten coninc saen: 3060[regelnummer] ‘En wareit, ic hebbe gedaen! Siet ginder den hertoge van BrabantGa naar margenoot+ Die om mi es comen int lant;
[pagina 381]
Hi sal mi scaden, ic hout in dien.’ - ‘Dies en dorfdi u niet ontsien,’ 3065[regelnummer] Sprac die coninc, ‘staet hier bi; Doet hi u iet, hi doet mi!’Ga naar margenoot+ Wat holpe dat ict lanc make? Int inde verginc soe die sake, Dattie hertoge ten coninc ginc, 3070[regelnummer] Ende Pirse hem eyste na dese dinc Sinen wille te doene mede.Ga naar margenoot+ Die coninc antworde optie stede, Dat hi sinen mont hielde van dien: En mocht hem nemmermeer gescien. 3075[regelnummer] Die hertoge seide: ‘gine geeften saen, Daer werd anders om gedaen.’Ga naar margenoot+ Die coninc deden vaste sluten In ene camer ende bleef daer buten,
[pagina 382]
Om dit sprekende sine genote, 3080[regelnummer] Die hem seiden, dat niene bescote, Hi moeter dlijf om laten saen;Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot3081 ‘Wi selen den hertoge in staden staen, Want wijt sculdich te doene sijn.’ Doen die coninc wiste den fijn, 3085[regelnummer] Was hi droeve, ende ruemde die stat, Ende wilde niet ane sien dat.Ga naar margenoot+	[tekstkritische noot]3019 watti 3020 en sine knechte volgede hem an 3021 Goelkijn 3022 al tenen daer hine s. 3023 ende die h.r.m.c. 3024 bi daghe ende bi n. 3025 perde 3026 en die ghene 3027 steghereepe gheset 3028 omme v. al tenen 3029 Toet dat die h. 3030 dien c. 3031 was in gedaenGa naar margenoot+ 3032 ‖ Soe als men hem liet verstaen 3033 D. hier q.r. bi opwaert 3034 vervaert [C] 3020 knecht volghde an 3021 vanden godekijn 3022 volghde alteenen wair 3023 Dat die 3024 Beyde bi d.e. by n. 3025 orssen v.d. Hert. 3026 ghene 3027 Te sinen st. 3028 volghde hi alteenen 3029 dat die h. 3030 Casteel 3031 zuster 3032 als hi h.l. voir 3033 Hi haeste hem tot haer waert 3034 Doen hire quam riep hi opwaert [D] 3019 hij 3020 Ende s. knecht volgde hem dan 3021 ‖ goykenGa naar margenoot+ 3022 Die volchde hem altoos waer hine s. 3023 Ende die hertoge r.m.c. 3024 Beyde bij dage ende bij nachte 3025 .ij. perde 3026 Ende die knecht was o.w. 3027 Te sinen steghereep g. 3028 Des so volchde altijt met 3029 Tote hij gereden q. 3030 Aldaer hij den c.v. 3032 Somen hem dede verstaen 3033 ‖ Doen hij daer quam riep hij opwaertGa naar margenoot+ 3034 vervaert 3020 volgedem in het hs. voluit. 3034 vervard: -vard in het hs. voluit. margenoot+ blz. 161. margenoot+ bl. 46 b. margenoot+ bl. 46 c. margenoot+ (5) margenoot+ (10) margenoot+ (15) margenoot+ bl. 26 c. [tekstkritische noot]3035 hertoghe 3037 mergen a. wilt v. 3038 omme 3040 vore den c. 3041 en seide 3042 Datti h. dade d. onghenaden 3043 Doen 3044 en r. te p. wart 3045 in sconincx hof beete hi doen saen 3046 en liet sijn pert allene staen [C] 3035 is 3037 morghen avondt wilt v. 3038 Oft ic st. omme 3039 heere 3040 Badt sij voir d. Coninc zeere 3041 Ende seide hi warer toe geraden 3043 Doen n. hi oirloff schiere aen haer 3044 waert dair naer 3045 In sconincx hoff beetti doen saen 3046 Ende liet sijn pert alleene staen [D] 3035 hartoge 3036 blijde 3037 E. mergen avont sonder waen 3038 Of ic sterver om of blive gevaen Opschrift: Hoe hertoge Jan den coninc piertse hiesch te parijs. Iv. 3040 B. sij voor den c. seere 3041 Ende seide hij waer ooc verraden 3042 Dat hij haer dede die ongenaden 3043 ‖ hij orlof aen h.Ga naar margenoot+ 3044 waert daer naerre 3045 In sconincs hove beete hij saen 3046 Ende liet sijn pert allene staen 3038 sterver in het hs. voluit. 3040 sere in het hs. voluit. 3041 Ende [seide]: het werkwoord ingevoegd in overeenstemming met de lezing der varianten uit de hss. B, C en D der Brabantsche Yeesten. 3045-3048 Deze verzen zijn ontleend aan de varianten uit de handschriften B, C en D der Brabantsche Yeesten, met dien verstande dat spelling en constructie met die van het teksths. in overeenstemming gebracht zijn. Het is duidelijk dat de kopiïst van het Velthem-hs. deze regels heeft overgeslagen, doordien vss. 3044 en 3048 beide eindigen met daer nare(n). Wij hebben er hier een zeer duidelijk voorbeeld van, dat er een leemte in een tekst zijn kan, ook als deze den indruk geeft volledig te zijn: als men den tekst leest, zooals hij in het Velthem-hs. staat, dan komt de mededeeling, dat de hertog na 't bezoek bij zijn zuster alleen naar Parijs reed, wel eenigszins vreemd voor, temeer daar uit het volgende hoofdstuk blijkt, dat zijn ‘enape’ wel degelijk bij hem gebleven was; maar geheel zinloos kan men ze bijlange niet noemen, en tot een leemte zou men nog zoo gauw niet durven besluiten. margenoot+ bl. 46 d. margenoot+ (20) margenoot+ (25) margenoot+ (30) [tekstkritische noot]3047 want hi was den knapen ontvaren 3048 op die sale ginc hi daer naren 3049 en bat 3050 D. si hem dit holpen dragen 3051 deden 3052 en b. 3053 soe q.s.b.h. godevaert 3054 en som die r. in s. vaert 3055 den ene v. 3056 alsic 3057 verbeide des anders 3058 enGa naar margenoot+ als van d. Broetsen Her Piers d.s. 3059 seidi toten c. 3060 e.w. here 3062 ‖ = tekst. [C] 3047 Want hi was den knape ontfaren 3048 Op die zale ghinc hi daer naren 3049 Alleene. e.b.d. sine maghen 3050 Dat zij mit hem dit holpen d. 3053 Soe q.s.b.H. godevaert Ga naar margenoot+ 3054 ‖ vaert 3055 Deene 3056 als ic 3058 E. als v. broitsen pier 3059 totten Coninc 3060 waerheit 3061 ghinder d.h.v. Brab. 3062 my is c. int landt [D] 3047 Want hij was sinen knaep ontvaren 3048 Op die sale gine hij twaren 3049 Alleene ende bat daer sine magen 3050 Dat sij hem dat holpen dragen 3051 ghern 3052 E. binnen alle dat hij d. dede 3053 S.q.s. broeder godevaert 3054 ‖ Ende somme ridders in die vaertGa naar margenoot+ 3055 Deen voren dander na 3056 mochten als ic v. 3057 Ende als van der brochen pierts siet 3058 Den hertoge so en beide hij niet 3059 Seyde hij toten coninc saen 3060 Een waerheit heere ic heb gedaen 3061 Siet daer den h.v.b. 3062 my es comen te h. 3053 her Godevard = Godfried van Brabant, heer van Aerschot, broeder van hertog Jan I van Brabant († 1302). margenoot+ blz. 162. margenoot+ bl. 68 c. margenoot+ bl. 47 a. margenoot+ (35) margenoot+ (40) margenoot+ (45) [tekstkritische noot]3064 Swijcht ghi en dat u niet ontsien 3065 hier bi mi 3066 mij 3067 holpt 3068 einde 3069 dat die Hertoghe 3070 en hiesch Her Pierse den Coninc 3072 op die stede 3073 datti s.m. hilde 3074 dat en mochte nemerm. g. 3073 ghine geeften mi saen 3076 wort 3077 dedene 3078 bleef er b. [C] 3063 my s. ic houdt 3065 Con. s.h. by 3066 yet hij d. my 3067 maecte 3068 eynde verghinc 3069 Dat die H.t.C. ghinc 3070 E. pierse hem heyschte 3072 D. Con. antwoirde daer ter st. 3073 hilde daer van d. 3074 geschien 3075 seyde ghine gheeften s. 3076 D. wordt a. omme g. 3077 D. Con. dedene v. sluyten 3078 In eene Camere e. bleeff d. buyten [D] 3063 Hij sal my sc. 3064 Swijgt ghij en dorst u n.o. 3065 bij 3066 D. hij u yet hij doet my 3067 Wat holpt d. ict lange m. 3068 In dinde v. alsoe d.s. 3069 Dat die h. 3070 Ende yesch pierts na dese dinc 3071 doen 3072 daer ter stede 3073 D. hij sinen m. hielt v.d. 3074 Want het en mocht nemmermeer g. 3075 ghine 3076 D. wort a. toe ged. margenoot+ (50) margenoot+ (55) margenoot+ (60) [tekstkritische noot]3079 genoten 3080 beslote 3081 hie moet d'lijf 3082 hertoghe staden st. 3083 schuldichGa naar margenoot+ 3085 W. hie d.e. ruumde die stat 3086 en en w.n. aensien d. Opschrift: ‖ Hoe Her Pijers van der Brochen ghehangen wart. xxvj. 3087 voert 3088 wert Piers daer ute g. [C] 3079 sijn genoeten 3080 seyden d. niet en bescoete 3081 dlijff 3082 sullen d. Hert. 3084 Con. 3085 ruymde die stadt 3086 aensien Opschrift: Hoe hertoghe Jan vervolghde dat piers Vander broetsen gehangen wart 3087 voirt 3088 Werdt piers [D] 3079 Ende sprac jegen sijn g. 3080 dat niet en b. 3081 Hij 3082 Of wij selen 3083 doen 3085 W. hij d.e. ruimde d.s. 3086 Om dat hij niet aen sien ende wilde dat Opschrift: ‖ lvj. Hoe die hertoge van brabant piertseGa naar margenoot+ dede hangen te parijs an monfacon. 3087 [D]oen die dinc was so verre comen 3088 Wart pierts 3079 Om dit sprekende: C. van de Water, Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk. 9, 246 wil lezen * Om dit [worden] sprekende maar dat is niet noodzakelijk: sprekende behoort bij Die coninc zooals trouwens uit de lezing van hs. D der Brabantsche Yeesten ten overvloede blijkt; de hss. B en C der Brab. Yeesten komen dan ook overeen met het teksths. c. 42, opschr. verhangen hs.: ver hangen margenoot+ blz. 163. margenoot+ bl. 47 c. margenoot+ (65) voetnoot3081 Hi = Piers. margenoot+ (70)

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

landen

Frankrijk