Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

[p. 318]

tekstkritische noten

c. 20, opschr. Het cijfer .xx. is in het hs. verbeterd uit .xxi.: de -i- is uitgekrast. 1560 ontlicsent in het hs. voluit.

Vander joncfrouwe noch, ende hoe dat hof sciet. xx.

Alse dese joncfrouwe was uter zale,
Const si daer die pade wale.
Si was ontslopen saen,
Ende heeft die paruren af gedaen
Daer si mede ontlicsent was.⁺
Dese joncfrouwe, daer ic af las,
Was .i. van des coninc cnapen;
Entie coninc had dese wapen,
Ende dit ansicht, ende dit hoeft
Heymelike doen maken, des geloeft,⁺
So dat na een joncfrouwe sceen.
Ende alle dese worde overeen
Die dese boden brochten vort,
Haddensi vanden coninc gehort,
Ende gevest oec harde wale.^+
+ Doent geruechte inden zale
Leden was, vraechdemen daer nare
Waer die lelike joncfrouwe ware.
Daer liep so menich soeken gaen,
Mar si was hem allen ontgaen.⁺
Om dit ward noch geruchte groet;
Men wilde daer seggen nu albloet:
Dattie quade geest had gewesen.

Die coninc, die wel wiste van desen,

Ontgaeft hem allen, ende seide daer:⁺
‘Ic secgu, heren, dit over waer:

+ (5)

+ (10)

+ (15)

+ bl. 21 c.

+ (20)

+ (25)

[p. 319]

 

Dese aventure, die gi saecht hier,

 

Die quam bi onser feesten fier.

 

Dat wetic wel, ende bens wijs:

1585

Wilde wi noch staen inden prijs⁺

 

Der heren vander tavelronden,

 

Ons soude comen te enigen stonden

 

Boetscap die nu blivet achter.

 

Wilde wi wreken elkes lachter,

1590

Ende men dat gevreist int lant,⁺

 

Ons soude comen genoech te hant

 

Selsenheide van dien, van desen.’

 

Doe seidense alle: ‘Het mach wel wesen!’

 

Dus brachtem daer die coninc toe

1595

Datsi moesten, sine weten hoe,⁺

 

Hem hulpe doen van allen saken

 

Die hem in sijn lant gebraken,

 

Ende som oec jegen haers selfs mage.

 

Die coninc ne was hier toe niet trage

1600

Dit te vervorderne, dat verstaet.⁺

 

‘Gi heren,’ seiti, ‘geeft mi raet.

 

Gi wet wel, ic heb geloeft diere

 

Jegen Gales te vechten sciere;

 

Help mi dier gelike hier nu,

1605

Alse gi wilt dat ic helpe u.⁺

 

Hulpti mi wel, ic segt u bloet,

 

In ga u of in gere noet!

 

Van al dat gi hebt geloeft,

 

Daer willic vore setten mijn hoeft,

+ (30)

+ (35)

+ (40)

+ (45)

+ (50)

[p. 320]

1610

In dien dat gi getrouwe wilt wesen’⁺

 

Si antworden hem: ‘Van alle desen,

 

Daer gi ende wi beroepen af sijn,

 

Set ons daer af een termijn.

 

Wi wilden dan sijn gereet

1615

Met u te volbringen onsen eet⁺

 

Met al onser macht, dat verstaet;

 

Ende die ons hier toe af gaet,

 

Dien sel wi houden over viant.’

 

Des gaven si haer trouwe te hant,

1620

Ende hi geloefdem daer met⁺

 

⁺ Bi siere kerstenliker wet,

 

Dat hise van der uren sal

 

Houden over sine gesellen al

 

Dit geloefdense weder daer.

1625

Doen ward die dach geset daer naer⁺

 

Binnen .xiiij. nachten in termine

 

Te Cornuaelge vor die stat te sine.

 

Ende vandaer te Gales ward

 

Ende Irlant mede in die vard;

1630

Ende dat si warneert comen,⁺

 

[Ende], datsi mogen, begomen,

 

Eer si weder omme keren.

 

Dit geloefden daer alle die heren.

+ (55)

+ (60)

+ (65)

+ bl. 21 d.

+ (70)

+ (75)

[p. 321]

 

Dus es dit hof gesceden,

1635

Ende elc voer thuus ward, hem gereden⁺

 

Dat hem gebrac daer sonderlingen.

 

Nu hort een lettel van andren dingen

+ (80)

1584 bens in het hs. voluit. 1594 coninc hs.: coninc als boven in vs. 1055 en in het opschrift van cap. 15. 1600 dat in het hs. strikt genomen d'at dus daerat maar het verkortingteeken is de helft kleiner als naar gewoonte en geeft den indruk van niet ten volle afgemaakt te zijn. Wellicht is het niet meer dan een lapsus calami in den echten zin van het woord. 1605 helpe hs.: helpt Ook reeds verbeterd door Verwijs, Bloemlez. 2, 162.

1611 alle is door Verwijs t.a.p. veranderd in * allen maar dat is niet noodzakelijk. 1613 Set ons daer af een termijn hs.: Set ons af daer een termijn Ook reeds veranderd door Verwijs t.a.p. 1614 wilden is conjunctief en behoeft dus niet veranderd te worden in * willen zooals Verwijs t.a.p. heeft gedaan. 1621 kerstenliker: kerst- in het hs. voluit. 1624 daer in het hs. voluit. 1628 ward in het hs. verbeterd uit waren: het tweede been der slot-n is uitgekrast en boven op de -e- en het overgebleven eerste been der -n is een d geschreven. 1628:1629 ward: vard in het hs. voluit. 1630 warneert in het hs. voluit. 1631 [Ende], datsi mogen, begomen hs.: Datsi enz. De inlassching van het voegwoord en de interpunctie van dit vers zijn afkomstig van Verdam, Middelnederl. Woordenb. 1, 709 (zie ook 5, 142). Verwijs t.a.p. heeft Datsi veranderd in * Datsijt maar dat maakt den samenhang niet veel duidelijker. 1632 keren in het hs. voluit. 1633 alle bij Verwijs t.a.p. weggevallen.

1638 omtrint: om- in het hs. voluit. 1639 donderet: don- in het hs. verbeterd uit ston-: de d- is boven op st- geschreven. 1613 verbernde: -bern- in het hs. voluit. 1649 werd in het hs. voluit. 1653 naer in het hs. voluit. 1655 kerstine in het hs. voluit.