Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

[p. 234]

tekstkritische noten

3966 Ee[.]n hs.: EEen (de kleine e ten behoeve van den rubricator niet medegerekend) 3973 vard in het hs. voluit. 3974 geproevet in het hs. op ratuur. 3975 alset enen ridder hs.: alse tenen ridder 3978 Ende seide hem naer Dat kan natuurlijk het werkwoord naersegghen = ‘na-, oververtellen’ zijn; maar onwillekeurig vraagt men zich af of er niet dient gelezen te worden daer.- naer in het hs. voluit. 3981 .iij. in het hs. verbeterd uit .iiij.: de slot- j is uitgekrast en de voorafgaande, derde i onder den regel verlengd. 3987 kerstijn in het hs. voluit. 3988 deen hs.: doen De verbetering is afkomstig van Verdam: zie het Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk. 10, 263.

Een bispel, datmen Edewarde vertrac, van Saladijns vader. liij.

Ee[.]n ridder, die nu was gewont.
Die niet ontgaen mocht ter stont
Ende also daer ward gevaen,
Daer Edeward of hadde verstaen
Dat hi .iiij. werf over zee⁺
Hadde geweest, ofte mee,
Om dat so hilden daer Edeward,
Dies hi gedaen had die vard
Over zee, ende wel geproevet,
Also alset enen ridder behoevet.⁺

Dese ridder maeete daer cont

Edeward, hoet over zee stont.
Oec seide hi hem naer .i. bispel.
Dat Saladijns vader gevel.
Daer hi lach ende sterven soude,⁺
Onboet hi .iij. papen oude:
⁺ Enen jode ende enen heidijn,
Ende enen kersten pape fijn.

Den heiden pape dedi comen

Vor hem allene, hebbie vernomen,⁺
Ende seide: ‘Du moet joede werden
Oft .i. kerstijn, sonder verden,
Emmer deen dat moet wesen!’
Die heiden antworde te desen:

+ (5)

+ (10)

+ (15)

+ bl. 44 f.

+ (20)

[p. 235]

3990

‘Ay here! waer toe dwinet di mi dan,⁺

 

Ende gi sijt selve .i. heyden man?’

 

- ‘Wattan, dit moet emmer sijn!’

 

- ‘Here! so willie werden kerstijn!’

 

Doen dede hi desen wech gaen daer

3995

Ende ontboet den kerstinen naer,⁺

 

Ende seide: ‘Du moets jode sijn

 

Of .i. heydijn sarrasijn!’

 

- ‘Here! des en doe ic niet,

 

Wat soes mi daer na gesciet!’

4000

- ‘Deen dat moet emmer gescien!’⁺

 

Die kerstijn antworde doe te dien:

 

‘Ic sal kerstijn bliven goet,

 

So wat pinen gi mi doet!’

 

Daer horde die heyden daer int leste,⁴⁰⁰⁴

4005

Der kerstine wet waer die beste;⁺

 

Ende dede vor hem .i. beekijn bringen

 

Al vol waters na dien dingen,

 

Ende maecter .i. cruee over daer

 

Ende seide: ‘Alse verre es vorwaer

4010

Van hier lote daer, dat secgic u,⁺

 

Alse van daer tote hier nu!’

 

Doe nam hi dbecken, ende goet

 

Dat water sciere op sijn hoet

 

In ere vorme van kerstijnhede.

4015

Dit was ene grote behendichede.⁺

+ (25)

+ (30)

+ (35)

4004 Dat hier de conclusie volgt, nadat nog maar twee van de drie ontboden ‘oude papen’ verschenen zijn, wekt argwaan. Ongetwijfeld moet het tooneeltje met den joodschen priester, die de keus kreeg tusschen heiden- en kristendom, hetzij hier, vóór vs. 4004, hetzij boven na vs. 5993 door den een of anderen kopiïst overgeslagen zijn.

+ (40)

+ (45)

+ (50)

3990 here in het hs. voluit. 3993 Het geheele vers, behalve 't iaatste woord, op ratuur. - kerstijn in het hs. voluit. 3995 naer in het hs. voluit. 3997 sarrasijn in het hs. voluit. 4002 kerstijn en 4005 kerstine in het hs. voluit. 4006 vor hem hs.: vhem 4008 daer in het hs. voluit. 4013 hoet: de t in het hs. verbeterd uit l, waarvan het bovenste gedeelte uitgekrast is.