Van die beroerlicke tijden in die Nederlanden en voornamelick in Ghendt 1566-1568

[p. 130]

Cap. XXVIII.

Hoe de Spaensche gharnisoenen vertrocken uut Ghendt, ende hoe dat veel vrauwen te waghen ende tschepe hemlien volchden jeghen tverbodt, ende daerom vanden meester del campo zeer ghesleghen waren; ende hoe die soldaten, die te Ghendt int casteel bleven noch vaste, met waghenen, der lieden cateijlen uut haer huijsen haelden, ende hoe zij diveerschelic oorlof namen ende vande Dominicanen ghebenedijt werden.

Up den xxiij^en der maent, wesende woonsdach ende Sente Jans avont, zoo roerden die Spaensche trommelen, van tsmorghens ten twee hueren ende maecten veel bestreijls, ende beghonsten haer verghaderinghe ontrent den zeven hueren te maken, up de Vrindachmaerct; ende dat ghedaen zijnde, quamen in oordene over den curten ende langhen Steendam. Ende voren ende naer volchden veel waghenen ende peerden, ooc schepen met bagghaige, vrauwen ende motsjaetsen. Ende niet jeghenstaende het voorghebodt van gheen Vlaemsche vrauwen mede te reijsen, nochtans wasser daer vele die mede wilden reijsen, ende daer wasser een schip vul, in de Coorenleije, Spaensche, Vlaemsche ende Italiaensche ende andere; die werden vanden meester del campo met eenen stock ghesleghen over hals ende hooft, als oft beesten gheweest hadden, zoo dat zij hobbel sobbel uuten schepe liepen. Hij reet al lesende met eenen pater noster in zijn handt, ende in dander handt hadde hij zijnen stock, daer hij als eenen duvel mede slouch, slouch up den Steendam in die waghenen daer de hoeren zaten, ende som onder thoij ghedoken laghen, die slouch hij datse creesschen,

[p. 131]

ende haer hooft uutstaken, waerom hij louch; maer hij wachte hem wel zijn hoerkin, een meijskin van Ghendt, van up den Reep, een bacsterigghe dochter, up thoucxkin van tQuartier straetkin, te slane, maer hadtse voren wech beschict up eenen waghene toebehoorende int clooster tSente Pieters, die niet en wisten dat zij haren waghen tot zulcke vracht gheleent hadden. Alzoo wilde hij ander corregieren die zelve in de schult bleef. Maer daer voeren noch scheepkins met Ghendtsche vraukins mede al tPaddeghat ende al ander cleene waterkins commende in de Leije ende alzoo in de Schelde, naer Dendermonde ende Mechelen daer dit crijschvolck wilde zijn, Ende terwijlen dat zij uut trocken, stonden sommighe snoerkins ende vraukins, die mens niet betraut en hadde, up den langhen Steendam ende eldere, ende werden van vele diveersche soldaten ghegroet ende anghetast, ende zijleden boden hemlieden wederom vriendelicheijt ende groote feeste, ende namense bij der handt, alzoo oorlof an melcanderen nemende.

Men zach ooc waghenen vul huijsraet ende cateijlen als bedden, coetsen, gharderoben, tritsooren, schappraen, tafelen, stoelen, bancken, tinnen, eeren ende ijseren, ooc eerden potten ende al dat tot den huijsraet dient, voeren int nieu casteel, dat welcke zij ghehaelt hadden, ooc al den dach te voren, up de Ledertauwersghracht ende lancxt der Leije ende Auburch, daer veel onghenouchten om was ende veel vrauwelicke tranen om ghesturt werden, zoo dattet eenen steen hadde moghen deeren. Daer waren onder andere maer nieuwe ghehuwede liekins, die van haren huijsraet ooc moesten scheen ende zien voor haer ooghen wechvoeren. Jan De Vos huijs, in de Hauburch, die fugittijf was, was gheheel gheruumt; maer men zeijde, dat hij voor zijn vertrecken al tbeste ghoet wech ghedaen hadde,

[p. 132]

zoo dat niet boven neghen pont grooten weert was dat hij daer liet. Thof van Huele up de Leije, toebehoorende joncheere Phelips Van Liedekeercke, heere van Eversbeque, die hem haut te Nuwerkeercken onder Aelst, ende heeft wel xxxvj^c ponden grooten tsjaers, dat was al gheruumt, zoo dat zij daer uut wel deden zes waghenvoeren ghoets, alzo vele als die peerden trecken mochten, ja voerden tselfs die schilderien mede die an de mueren vastghemaect waren; maer in sommighe steden en vulden zij maer van twee huusen eenen waghene. Hemlien was ghezeijt, dat zij haer ghoet niet verliesen en zouden, ende men ghaf de lieden inventaris van hare uutghevoerde katheijlen, die al bij x maenden lanck met dees soldaten ghequelt ende verlast gheweest hadden, die hebbende in haer huijsen tharen groote coste, laste ende ongherieve, ende nu moesten zij, als oft zij de Joden ghelevert gheweest hadden, van haren huijsraet scheen, ende hadden noch daer te voren verdruct gheweest vande Walsche soldaten. Dat meer was, en waren somtijts met der lieden huijsraet niet te vreden, maer deden hemlien nieuwen huijsraet als van coetsen, ghaerderoben, etc., up de Vrindachmaerct coopen. Hoe wel nochtans, dat sommighe van hemlien die wech trocken, an haer huijslieden oorlof nemende, werden screijende ende beclaghende, dat zij zoo ghoet volck zoo vele onghelijcx ghedaen hadden, namen hare patroonen bij der handt ende baden vergheffenesse; ander schieden als vileijnen, ende werden nochtans van haren huijsweerden met wijne ende bancketten beschonken ende en zeijden haer niet eens danck daer af. Ander schieden van haer huijslieden zoo den hanchman vander ghalghe scheet, zonder oorlof nemen ende betalen. Aldus ghijnct zeer onghelijck te weercke. Emmer waren die van Ghendt bovenmaten verblijt, dat zij

[p. 133]

daer af verlost waren, als oft zij vande slavernie van Egipten ontsleghen hadden gheweest, ghijnghen som tsavonts den wijn drijncken ende ghoede chiere maken. Maer sommighe Dominicanen, als heer Franchoijs Rufelaert ende andere, ghaven haer, tot elcx anziene menichfuldighe cruijsen ende benedictien, datse Ghodt zoude willen wel bewaren ende gheluckighen voorspoet verleenen jeghen de vijanden, daer zij jeghen ghezonden waren, dwelck emmer wel ende ghoddelic ghedaen was, hoe wel dat vele zeijden: zij hebbent sochte gheleden, te weten die gheestelicke; zij en weten niet hoe den schamelen huijsman te moede gheweest heeft, die zoo vele verdriets van hemlien hadden moeten lijden, datter daer vele was (dwelc qualic ghedaen was) die haer weinschten, dat zij om den hals ghecommen zouden hebben, hoe wel dat andere haer niet dan gheluck ende voorspoet en weinschten; want daer veel volcx es, daer zijn veel zinnen.