Van die beroerlicke tijden in die Nederlanden en voornamelick in Ghendt 1566-1568

Cap. XXI.

Van een placcaet te Ghendt uutghelesen up de vremdelijnghen, sectarissen ende vaghabunde; ende hoe informacie ghehoort was up de zonen van Lievin De Vlieghere; van een edelman van de Villeers, daer hier voren int 16 cap. afgheroert es; ende van groote justicie te Bruessel ghedaen over veel nobilisten; ende van eenen ghevanghenen te Ghendt inghebrocht.

Up den zelven dach was bij Roelandt van Embijse uutghelesen ten bretecke¹, een plackaet inhaudende, dat men up de vremdelijnghen, die de lieden infecteeren met valsche leeringhe, groot reghaert nemen zoude, waermede de

1 Pui, in 't fr. bretèque.

[p. 99]

officiers belast waren scheerp toeghezicht daer up te nemen, ende ooc up de vaghabunde ledichghanghers, die achter lande ende de stede ghijnghen. Ende alzoo langhe als men dit las, zoo langhe was den voornoemden pacient, die herdoopt was, binnen ghehauden, om dat tvolck, dat in grooten ghetale voor tSchepenhuus verghadert was, niet vertrecken en zoude, voor an der stont dat tvoornoemde placcaet ghelesen ware, alzoot ooc mits desen gheschiede, ende was dit placcaet ghecommen vanden Hove.

Up den xxvj^en maij, quam de tijdinghe te Ghendt, dat x of xij ghuesche rijbauten gheweest hadden up den sondach nacht te voren, dat was den xxiij maij, om overlast ende roof te doene up die rijcke vrauwen abdije te Meessene, ende waren Walen van uut der Aluwe, verloren volcxkin, die welcke wederstant ghedaen waren, ende zijn alzoo weder wech gheloopen.

Up den zelven dach, was den eersten duerwaerder vanden raet in Vlaenderen, Daneel De Keijsere, bedectelic vernemende in de ghebuerte vander Nieustrate, bij de Veemaerct, naer de zonen van Lievin De Vlieghere, waer af den eenen, Mattheus ghenaemt, te Bruessel ghevanghen zat. Ende up den xxviij^en in meij, vrindach wesende, moesten die catholijcke persoonen van daer ontrent compareren voor twee commissarissen in tsGraven Casteel in een secrete camere. Die commissarissen waren dheeren Franchoijs Cortewille ende Burcht, ende die daer compareerden: ic Marcus Van Vaernewijc, Mattheus Maseman, crudenier, Joos Callaert, coopman, Laureins De Ghrave, backere, Jan Jooris, coopman van lijnwade, meester Jan De Keghele, barbier ende chierurgien, jueste de catolijcque uutkiesende, alwaer zij up haren eedt moesten verclaren wat zij vande voornoemde zonen sVlieghers wisten te zegghen.

[p. 100]

Te Bruessel was ghevanghen (zoo voorseijt es) een edelman van de Villeers, cosijn vanden grave van Egmont, een schoon, groot, frisch man. Hier af wisten die Spaengiaerts wonder te zegghen van zijn fraeijheijt van persoone, ende cloucmoedicheijt van gheeste, beclaghende dattet een Lutheraen was. Hij was ghevanghen in een bataille vechtender handt, ende hadde wel viij schueten van arckebussen up zijn lijf ghehadt ende veel reden van lancen, nochtans hilt hem noch manlic te peerde, ende hadde zulck een hernasch an, dat hij nieuwers ghequetst en was. Tscheen dattet Vulcanus in Lemnos ghesmeet hadde, ende dat hijt vanden vromen Achilles ontleent hadde. Maer mits dat hij van hitte ende vermoeijtheijt meende te versmachten, zoo dede hij zijn visiere open, om hem wat te verblasen, en doe wart hij van eenen Spaengiaert int aenzichte ghesteken, zoo dat hij ziende dat hij versleghen werden zoude, hem voor een edelman uutghaf ende ghevanghen ghaf. Desen clapte wonderlicken veel bescheets vander confederacie, van groote meesters, princen ende vorsten, zegghende: ic weet wel, dat ic de doot niet ontghaen en mach, en zeer mij te laten pijnen en es gheenen noot: ic zal al zonder tortuere zegghen van zulck als ic weet.

Up den xxxj^en ende laetsten in meije, waren te Bruessel de tweede reijse van Vilvoorde inghebrocht, de kinderen van Batenburch ende meer ander nobilisten, ende daer was uutghesproken een vonnesse over sommighe ghuesche heeren ende bijsonder over den grave van Culenburch, noch een jonckman wesende, als dat hij eeuwelic ghebannen was ende verclaert vijandt vanden Coninc, ende alle zijn ghoet gheconfisquiert, ende zijn hof, dat hij te Bruessel hadde, was ghezeijt dat ment zoude demolieren ende afbreken totten ghronde, ende up de zelve plaetse een colomme uprechten,

[p. 101]

daer up tot eender eeuwigher memorie zijn onghetrauwicheijt ghescreven zoude staen. Dit laetste was ghezeijt vande spaensche monden, maer en was alzoo niet bevonden.

Up den j^en in wedemaent, disendach in de Sinxenweke, Sente Nicodemusdach wesende, eijst te Bruessel eenen zeer druckighen ende bloedighen dach gheweest voor de nobilisten; want daer werden up de Zavele, up een groot schavot, daer veel artchiers ende crijschlieden rontomme stonden, ende daer groot gheruchte ghemaect wart met de trommelen, om dat men niet verstaen en zoude wat dat zij zeijden, onthooft ende met den zweerde gherecht xviij edelmannen van qualiteijte ende van machte, waer onder dat waren beede de zonen van Batenburch, welcke edelmannen daer in brocht waren met drij waghenen van Vilvoorde. Ende men zeijde te Ghendt, als datter tzwoonsdaechs, dat was tsanderdaechs, noch zouden gheexecuteert werden xxvj persoonen, ende zoude, in alle Nederlanden daer ghevanghenen waren, vande ghuesen gheexecuteert werden voor Sinxenen voornoemt, wel tot vj^c persoonen, zoo de mare daer af ghijnck.

Up den zelven dach was te Ghendt inbrocht bij de dienaers vander Auderburch, een frisch man, als een capiteijn, met eenen fluweelen rock vul bourghoensche ghecnobbelde cruijsen als laurier stocken. Hij hadde eenen grooten baert, ende was ghelogiert tot Mariakeercke, ten huijse van eenen dienaer vander Auderburch, aldaer heerbeerghe haudende, die trappoort daer af quam doen; want desen vremden man hadde aldaer met hem ghebrocht drij peerden.