Van die beroerlicke tijden in die Nederlanden en voornamelick in Ghendt 1566-1568
(1872-1881)–Marcus van Vaernewyck– Auteursrechtvrij
[pagina 26]
| |
Hoe dheere van Backersele tot Bruessel ghevanghen was; van justicie te Vilvoorde ghedaen; hoe den grave van Egmont van duuck Dalve ghevanghen ghenomen was, ende ooc den grave van Hoorne; ende hoe tAndtweerpen een machtich welderGa naar voetnoot1 ghevanghen was, ende Monsr Montembrugis de vlucht nam; van vier couffers met gaut ende zelver gheladen, neffens Ghendt betraept.Up den voornoemden neghensten septembris, ontrent den vier hueren naer noene, was mijnheere van Backersele, den secretaris ende raet vanden grave van Egmont, te Bruessel, daer hij quam ghaende ontrent den Hove, ghevanghen, alwaer terstont een gheruchte ende roup upghijnck onder tvolck, zoowel van onsen volcke als de Spaengiaerden, als dat den secretaris der ghuesen ende den oorspronck van tbeeldestormen ghevanghen ende ghegrepen was. Up den xen septembris, wesende woonsdach, es den hangman van Bruessele naer Vilvoorde ghereijst, ende heeft daer up dien ende den naervolghenden dach, zo men zecht, tot xix mannen thooft afghesleghen, waeronder dat men zecht dat gheweest hebben beede de jonghelijnghen ende zonen vanden overleden grave van Batenburch, maer dit es bevonden gheloghen te wesen. Daer naer, daer menich in verschrict ende onstelt was, bijsonder die een ghues herte hadden; want die verscricten ziende haer nederlaghe ende dander catholijcque verscricten van zulck staut ende clouck | |
[pagina 27]
| |
bestaen; dats te weten dat te Ghendt certeijne tijdijnghe ghecommen was, dat den grave van Egmont, prince van Ghavere, ende den grave van Hoorne, van duuck Dalve ghevanghen doen nemen waren; want den grave van Egmont, commende ontrent dees tijt te Hove, heeft (zoo sommighe zegghen) met duuck Dalve gheten, ende naer de maeltijt, als elck ter ruste zou ghaen, zoo es den Grave gheghaen om ten pallaijse vanden Duuck uut te ghane, ende passeerde duer een wachte, ende commende voorder vant daer noch een steercker wachte, wel van hondert mannen oft meer, die spraken hem an ende zeijden, dat hij zijn gheweere aflegghen zoude. Dit hoorende den Grave es verbaest gheweest, ende (ghelijck hij zeer couragiues was) heeft zelve zijnen poengiaert om verre gheworpen ende zijnen rapier van ghelijcken, roupende an zijn hallebaergiers (die hij daer ontrent ooc hadde), dat zij stille zijn zouden; want anders hij vermoedde dat zij hem zouden doot ghesleghen hebben; want die Spaengiaerts zeer ghetrauwe ende furiues zijn sonderlijnghe up die zij weten dat ketters zijn, ende doe schoten zij hem an ende namen hem ghevanghen, ende wart gheleet in een simpel camerken, daer hij bewaert wart met hondert mannen. Eenighe willen zegghen, dat duuck Dalve ende den grave van Egmont ooc te voren woorden ghehadt hadden, daer den Grave onder ander zoude ghezeijt hebben, dat hij alzoo wel den Coninc diende als hij, ende dat hij zoo hooghelic niet spreken en zoude om de guarde die hij hadde, hij zoude wel ooc zijn ghuarde ontbieden, waert noot, ende zoude hem van zulcx, als hij ghedaen hadde, wel weten voor den Coninc te verandtwoorden. Den grave van Hoorne en voer ooc niet beter: die wart ooc van duuck Dalve doen ghevanghen nemen ende vaste | |
[pagina 28]
| |
legghen. Daer naer es den zone vanden prince van Oraengien, die te Lueven studeerde, van daer ghehaelt ende ooc vaste ofte in bewaerder handt gheleijt. Ende tAndtweerpen wart ghevanghen Strael den weldereGa naar voetnoot1, die groote audientie tHove hadde, ende hadde djaer te voren tAndtweerpen burchmeester gheweest. Aldus ghijnct daer zeer gheckelic, als men beghonde dees groote meesters up te rapen. Monsr Montembrugis, (die te Ghendt als uppercapiteijn gheleghen hadde, daer af wij voren dicwils vermaent hebben) es ooc ghevlucht (als een cooren vander ghueserie up zijn tonghe hebbende, zoo men presumeert); want men zeijde, dat hij vanden eersten was die ghehandteekent hadde onder die gheconfedereerde edelmans. Ende up den xjen septembris, donderdach wesende, ende al den dach ende nacht vul reghens zijnde, zoo hadde den uppercapiteijn vande Spaengiaerts, die te Ghendt int hof van Dronghene, bij Onser Vrauwenbroers, thuus lach, ghenaemt den mester del campo, vernomen ofte was gheadverteert, als dat uuten nieuwen casteele te Ghendt, bij den | |
[pagina 29]
| |
capiteijn aldaer, wesende een Bourgondion, ghezonden was eenen waghene met vier couffers, die met ijseren banden besleghen waren, zoo de reijscouffers pleghen te zijne, ende verstont datter al den principalen schat in was vanden grave van Egmont, prince van Ghavere, (al nu in handen wesende, zoo ghehoort es), zijn juweelen ende baghen van zijn auders ende veel ghelts ende secrete brieven oft litteraigen. Om dese te becuuckenGa naar voetnoot1, heeft hij meer dan hondert Spaensche peerderuters haestelic haer ghereet heeten maken, haer doende de verstane, dat zij naer Bruessel moesten zeer subbijt. Als dese al ghereet waren met haer busgheschut ende gheweere, zoo werden zij ghevoert tot voor tvoornoemde nieu casteel, ende begheerden den slotel vanden casteele vanden capiteijn van dien, maer hij wart hemlien gheweijghert. Daer naer reden zij bijna rontomme tcasteel, ende trocken alzoo met eenen jost ter stadt uute om te achterhalen desen gheladen waghen, den welcken zij vonden hebben ontrent twee mijlen vander stadt, ende hebben anreest ende met ghewelde met haer in de stadt ghebrocht, daert menich meinsche anzach, ontrent den vier hueren vanden achternoene, ende wart ghebrocht int tvoornoemde hof van Dronghene, daer den capiteijn vanden Spaengiolen ghelogiert was, ende brochten ooc mede twee ghevanghenen, die den waghen bestiert hadden, metten handen cruijswijs ghebonden als dieven ende schelmen. Eenighe presumeerden, dat den capiteijn vanden casteele vermoedende dat hij daer uut zoude moeten rumen, heeft dees couffers uut wanen zenden; maer vele meenden dat hij schalckelicker ghedaen hadde, dat hij se bij nacht uut ghevoert hadde te water ofte andersins; nochtans zoudent | |
[pagina 30]
| |
moghelic die Spaengiaerts bespiet ende ghewaer gheworden hebben, die snachts de poorten bewaren, ende zouden eenen leelicken tier ghemaect hebben. Tsanderdaechs zijnder zes oft acht heeren Spaengiaerts inne ghereden, ende de valbrugghe wart achter haer upghetrocken; want zij meenden wel tcasteel eer lanck te hebben, wel wetende wat haer toeghezeijt was. Hier ziet ghij, mijn lieve leser, dees wonderlicke ende meerckelicke veranderinghe, dierghelijcken noijnt in Nederlandt gheschiet is. Hier mocht men wel zegghen ende bijbrijnghen dwoort, dat de heere Godt almachtich sprack ende lusterde in de jonghe helighe hooren van Samuel den prophete, zegghende: Ziet, ic doe een woort in Israël, zoo wie dat hoort hem zullen beede zijn hooren tuten. Als nu was den mont vande ghues zeer toeghebreijdelt, die altijts als eenen loocvorschGa naar voetnoot1 ghequeect ende veel ghestoft ende gheroumt hadden; nu trocken zij haer hooren al beter in dan zij ghedaen hadden, ende die te voren schenen een ijseren couraige te hebben, creghen nu eenen moet weeck als was, ende waren vele zeer beancxt ende benaut van herten, ziende alle dijnghen aldus, aestelic weder veranderen ende al anders commen, dan zij wel ghehoopt hadden. Den priesterlicken en den gheestelicken staet creech nu weder een vermaken ende verhueghen, die een poose zeer verdruct hadden gheweest. Sommighe ghaven de schult van alle dees roere principalic den grave van Egmont, die tusschen twee wateren zwam, ende drouch tvier in deen handt ende dwater in dandere. Een curte oorspronckelicke hijstorie vertrect men van hem, daer al dit erruer uut ghesproten | |
[pagina 31]
| |
zoude zijn, wel van over xviij jaren beghonnen, die ic achter late om beters wille, ende omdat ic vander waerheijt niet wel verzekert en ben. |
|