De lotgevallen van Huckleberry Finn, Tom Sawyer's makker

[p. 238]

Hoofdstuk XXXVI.
De bliksemafleider. - Het juiste midden. - Een beroep op de nakomelingschap. - Gestolen lepels. - Tusschen de honden. - Een verheven figuur.

Zoodra wij van oordeel waren dat iedereen was ingeslapen, lieten we ons dien nacht langs den bliksemafleider naar beneden glijden en sloten ons zelven op in de loods, haalden onzen hoop dor hout voor den dag en gingen aan 't werk. Over een oppervlakte van vier of vijf voet ruimden we alles uit den weg. Tom zei, dat we vlak achter Jim's ledikant zouden uitkomen, zoodat als we eenmaal zoover gegraven hadden, niemand, die in de hut kwam, zou kunnen bespeuren, dat er een gat was. We groeven en groeven met onze tafelmessen tot na middernacht; toen waren we doodmoe en hadden de handen vol blaren en toch kon je ternauwernood zien, dat we iets uitgevoerd hadden. Ten laatste zei ik:

‘Dit is geen karwei van zeven en dertig jaar, maar van acht en dertig, Tom Sawyer.’

Hij antwoordde niets, maar zuchtte en gaf weldra het graven op; en toen wist ik wat hij dacht. Daarop zei hij:

‘Het zal niets uithalen, Huck, er zal niets van te recht komen. Als wij gevangenen waren zou het gaan, want dan hadden we het noodige aantal jaren voor de borst en geen haast ook; we zouden dagelijks maar weinige minuten graven, terwijl de wachten werden afgelost, en dan zouden we geen blaren krijgen; we zouden het

[p. 239]

jaar in jaar uit kunnen volhouden en alles aanleggen, zooals het behoort. Maar we kunnen nu geen tijd verbeuzelen, we moeten voortmaken; we mogen geen oogenblik verloren laten gaan. Als we het den volgenden nacht weer zoo aanpakken, zullen we een week lang den arbeid moeten staken om onze handen weer te laten genezen - we zouden er anders gauw geen mes meer mee kunnen vasthouden.’

‘En wat moeten we nu doen, Tom?’

‘Dat zal ik je zeggen. 't Is niet in den haak en ik zou ook niet graag willen dat het bekend werd - maar er zit op 't oogenblik niets anders op; we zullen hem met de houweelen uitgraven en de tafelmessen laten rusten.’

‘Dat is nog eens goed gesproken!’ riep ik uit, ‘je wordt voortdurend schranderder, Tom Sawyer, dat moet ik zeggen. Houweelen, dat is het ware en wat mij aangaat, al is het niet erg in den haak, daar geef ik volstrekt niet om. Als ik een neger of een watermeloen of iets anders stelen wil, stoor ik me er niet aan hoe het gedaan wordt, als het maar gebeurt. Wat ik verlang te bezitten is mijn neger of mijn watermeloen, en als nu een houweel het geschikste voorwerp is, om dien neger of die watermeloen uit te graven, welnu, dan gebruik ik dat ding; en ik geef er geen sikkepit om wat de kenners er van denken.’

‘Zie je,’ zei hij, ‘er is in dit geval een verontschuldiging voor het gebruik van houweelen; als dat niet zoo was, zou ik het nooit goedkeuren en niet zonder verzet de wetten laten schenden - want recht is recht en verkeerd blijft verkeerd, en niemand mag iets verkeerd doen, als het niet uit onwetendheid geschiedt. Jou kan men er geen verwijt van maken, als je Jim met de houweelen uitgraaft, omdat je nu eenmaal niet beter weet, maar voor mij is er geen verontschuldiging, want ik weet wél beter Geef me een tafelmes.’

Het zijne lag vlak bij hem, maar ik overhandigde hem het mijne. Hij wierp het weg en herhaalde:

‘Geef me een tafelmes.’

Ik wist eigenlijk niet wat ik doen moest - maar spoedig bedacht ik wat. Ik rommelde zoo'n beetje onder de oude gereedschappen, pakte een houweel en gaf hem dit, waarop hij terstond aan het werk ging, zonder een woord te spreken.

Hij had altijd iets eigenaardigs. Hij was uiterst gehecht aan zijn principes.

Ik greep nu een spade en daarop begonnen we te hakken en te spitten, dat het zoo'n aard had. Ongeveer een half uur bleven we aan den gang en toen konden we het niet meer volhouden, maar we hadden nu toch al een aardig gat gemaakt. Toen ik de trap opgegaan was, keek ik uit het venster en zag Tom zijn uiterste best

[p. 240]

doen om tegen den bliksemafleider op te klauteren, maar het lukte hem niet, zijn handen deden te zeer. Eindelijk zei hij:

't Is vergeeefsche moeite, ik zal het niet klaar spelen. Wat kan ik nu 't best doen? Weet je niet iets aan te raden?’

‘Jawel,’ zei ik, maar ik vrees dat het niet volgens den regel zal zijn. Kom de trap op en stel je maar voor, dat het de bliksemafleider is.’

Dat deed hij

Den volgenden dag stal Tom een tinnen lepel en een koperen kandelaar om er voor Jim wat pennen van te maken; ook stal hij zes vetkaarsen. Ik scharrelde in de buurt der negerhutten rond en loerde net zoo lang, tot het mij gelukte drie tinnen borden te kapen. Tom vond dat niet genoeg, maar ik beweerde dat niemand ooit de borden zou zien, die Jim door het venster zou werpen, want ze zouden juist tusschen de dollekervel en de brandnetels onder het venstergat te recht komen - we konden ze dus weer opsnorren en dan kon Jim ze opnieuw gebruiken. Daar had Tom vrede mee en zei:

‘Nu is de groote zaak te weten, hoe we dit alles Jim in handen zullen spelen.’

‘We brengen ze door het hol naar binnen,’ zei ik, ‘zoodra we daarmee klaar zijn.’

Hij sloeg een minachtenden blik op mij en mompelde zoo iets van: nooit gehoord! en, wat een onwijs denkbeeld! en zette zich daarop aan 't overpeinzen. Eindelijk zei hij, dat hij twee of drie manieren had uitgedacht, maar 't was niet noodig er nu reeds een keus uit te doen. Eerst moeten we er Jim kennis van geven.

Dien avond lieten we ons even na tienen langs den bliksemafleider naar beneden glijden. We hadden een der kaarsen meegenomen en toen we onder Jim's venster stonden te luisteren, hoorden we hem snorken; we wierpen nu de kaars naar binnen, zonder dat hij er wakker van werd. Toen zetten we ons weer aan 't werk met spade en houweel en in omstreeks twee en een half uur was de karwei klaar. We kropen door het hol de hut binnen en kwamen onder Jim's bed uit; al rondtastende vonden we eindelijk de kaars en staken die aan, bleven toen een poos Jim in oogenschouw nemen en vonden dat hij er frisch en gezond uitzag; daarop maakten we hem behoedzaam wakker. Hij was zóó blij ons te zien, dat hij in tranen uitbarstte; hij gaf ons al de vleiende namen, die hij maar bedenken kon, en drong er bij ons op aan, dat we terstond een koubeitel zouden opscharrelen om den ketting aan zijn been door te hakken, waarna hij onmiddellijk op de vlucht wilde gaan. Maar Tom bewees hem hoezeer dat buiten allen regel zou zijn, hij legde hem onze plannen haarfijn uit en zei, dat we elk oogenblik verandering konden aanbrengen, als de nood daartoe drong; hij moest maar volstrekt niet bevreesd zijn, want ze zouden hem in elk geval vrij

[p. 241]

maken. Jim zei, dat hij er zeer mee tevreden was, en daarop gingen we een poos over de tijden van voorheen zitten praten. Tom deed allerlei vragen en toen Jim hem verteld had, dat oom Silas om den anderen dag met hem. kwam bidden, dat tante Sally telkens kwam zien of hij ook ergens gebrek aan had en of hij wel genoeg te eten kreeg, en dat beiden zoo vriendelijk en goed voor hem waren, toen zei Tom:

‘Nu weet ik, hoe we het aan moeten leggen. We zullen je door hunne bemiddeling het een en ander doen toekomen.’

‘Doe dat toch niet,’ zei ik, ‘'t is het domste denkbeeld, dat ooit bij je is opgekomen;’ maar hij lette niet op me, en ging maar door. Zoo deed hij altijd, als hij zich eenmaal iets in het hoofd had gezet.

Hij vertelde Jim hoe we in een taart een touwladder moesten binnensmokkelen en wel door middel van Nat den neger, die hem zijn eten bracht Hij moest terdege op zijn hoede zijn, zich niet verrast toonen en vooral zorgen, dat Nat hem de taart niet zag ontleden. In ooms jaszakken zouden we allerlei kleinigheden stoppen, die hij er dan maar uit moest stelen; ook zouden we nu en dan wat vastbinden aan de banden van tante's boezelaar of iets in de zakjes ervan stoppen, als we er gelegenheid toe hadden, en reeds bij voorbaat vertelde Tom hem, wat dat voor dingen zouden zijn en waartoe ze moesten dienen. Ook onderrichte hij hem, hoe hij met zijn bloed een dagboek moest houden op het hemd, en zoo al meer. Van het meeste begreep Jim volstrekt niet, waartoe het moest dienen, maar hij erkende, dat wij blanken waren en het wel beter zouden weten dan hij; hij had er dus vrede mee, en zei, dat hij alles precies zoo doen zou als Tom gezegd had.

Jim had verscheiden aarden pijpjes en ook tabak, zoodat we een geruimen tijd recht gezellig doorbrachten; daarna kropen we door het hol weer naar buiten en begaven ons met handen vol schrammen en kneuzingen naar bed. Tom was erg in zijn nopjes. Hij zei, dat het de grootste klucht was, die hij nog ooit had beleefd, en de geestigste tevens, als er maar eenige kans op was, zouden we de zaak gedurende ons geheele leven rekken en de uitgraving van Jim aan onze kinderen nalaten; want hij was overtuigd dat Jim er meer en meer pleizier in zou krijgen als hij er eenmaal aan gewend was. Op die manier kon het wel tot tachtig jaren gerekt worden, dat was meteen de meest geschikte tijd voor geschiedkundige vermelding. Wij en allen, die er de hand in gehad hadden, zouden beroemd worden.

's Morgens begaven we ons naar de houtmijt en hakten den koperen kandelaar in eenige stukken, die Tom met den tinnen lepel in zijn zak stak. Daarop gingen we naar de hutten der negers, en terwijl ik Nat's aandacht afleidde, stak Tom een stuk van den kandelaar

[p. 242]

heimelijk midden in een homp brood, die op Jim's schotel lag, en we vergezelden Nat om te zien hoe het gaan zou. Toen Jim in het brood beet, begonnen de tanden hem te knarsen; mooier kon het al niet, zei Tom. Jim hield zich, alsof het eenvoudig een stukje steen of iets dergelijks was, wat men al licht in het brood vindt; doch later hapte hij toch niet meer zoo gretig toe, maar stak er eerst op een stuk of drie plaatsen met zijn vork in.

Daarop nam hij den neger onder handen.

En terwijl we daar zoo in het schemerlicht stonden, kwamen er een paar honden uit het hol onder Jim's bed opdagen; er volgden er nog eenige tot elf toe, zoodat er haast geen ruimte overbleef om adem te halen. We hadden waarachtig vergeten de deur van de loods te sluiten. De neger Nat begon terstond te roepen: ‘spoken!’ hij rolde tusschen de honden over den vloer en begon te kreunen, alsof hij op sterven lag. Tom stiet de deur open en wierp een gedeelte van Jim's maal naar buiten, waar de honden terstond op

[p. 243]

toeschoten; in een wip was hij zelf buiten en weer terug, waarna hij de deur sloot; ik begreep nu dat hij de andere deur ook gesloten had. Daarop nam hij den neger onder handen, sprak hem meewarig en vriendelijk toe en vroeg hem of hij zich soms verbeeld had, weer iets gezien te hebben. Toen stond Nat op, keek met onrustige blikken rond en zei:

‘Mijnheer Sid, ge zult zeggen dat ik een dwaas ben, maar als ik daar niet meende wel een millioen honden of duivels of wat dan ook te zien, dan mag ik lijden, dat ik hier op de plaats dood blijf. Ik geloofde het stellig. Mijnheer Sid, ik viel om - om viel ik, en zij allen over me heen. Ik zou wel eens willen weten, hoe ik een van die spoken te pakken kon krijgen - eentje maar - dat is ál wat ik verlang. Maar liever nog wou ik, dat ze me met rust lieten.’

‘Wel,’ zei Tom, ‘ik zal je eens zeggen, wat ik er van denk. Waarom komen ze hier juist op den tijd, waarop je dezen weggeloopen neger zijn ontbijt brengt? 't Is omdat ze honger hebben, dat is de reden. Je moet een spokentaart voor hen klaarmaken, dat is het eenige wat er op zit.’

‘Maar, lieve hemel, mijnheer Sid, hoe moet ik het aanleggen om zoo'n spokentaart te bakken? Ik heb er volstrekt geen verstand van. Nooit van mijn leven heb ik zoo'n ding gezien of ervan gehoord.’

‘Nu, dan zal ik er wel een voor je klaarmaken.’

‘Zoudt ge dat willen doen? Waarachtig? Dan zal ik den grond kussen, waarop gij uwe schreden hebt gezet!’

‘Goed, ik zal het doen, omdat jij het bent en omdat je goed voor ons geweest bent en ons den weggeloopen neger hebt laten zien. Maar je moet netjes oppassen. Als wij in je buurt komen, moet je ons den rug toedraaien; en wat we ook in den schotel stoppen, doe maar alsof je er niets van gezien hebt. Kijk er ook niet naar, als Jim den schotel leeg maakt - er kon eens iets gebeuren. En vooral, raak geen spookvoorwerpen aan.’

‘Ze aanraken, mijnheer Sid? Hoe kunt ge zoo iets zeggen? Ik zou er niet eens naar durven wijzen, zelfs voor geen honderd duizend millioen dollars.’