De lotgevallen van Huckleberry Finn, Tom Sawyer's makker

Hoofdstuk XXII.
Sherburn. - In afwachting van het paardenspel. - Verbazingwekkend geval in de manege. - Het hartroerende treurspel.

In dichte drom begaven ze zich naar Sherburn's woning, razend en tierend als Indianen, alles wat hun in den weg kwam werd omvergeloopen en vertrapt. Kinderen snelden hals over kop voor den troep uit en trachtten al schreeuwende uit de voeten te komen; voor elk raam langs den weg zag men tal van vrouwenhoofden en in iederen boom zaten negerjongens; over elke schutting gluurden meiden, en zoodra de troep naderde, stoven ze weg en maakten dat ze buiten het bereik kwamen. Tal van vrouwen en meisjes schreeuwden en maakten een misbaar, alsof ze doodbenauwd waren.

Voor het hek van Sherburn's woning stelden zij zich op, zoo dicht al ze maar op elkaar konden dringen en hooren en zien verging je van al het geraas en getier. Voor het huis lag een kleine tuin van twintig voet. Sommigen riepen: ‘Haal de heining omver! Haal de heining omver!’ Daarna volgde een geraas van rukken en smijten en daar lag ze, waarop de voorste rijen van de bende als golven naar binnen begonnen te dringen.

Maar nu vertoonde zich Sherburn op het dak van zijn kleine warande. Hij had een tweeloopsgeweer in de hand en vatte volkomen bedaard en vastberaden post, zonder een woord te zeggen. Het rumoer hield op en de golf deinsde terug.

Sherburn sprak nooit een woord - zoo stond hij ook nu daar

[p. 145]

en keek naar beneden. De stilte was vreeselijk drukkend en benauwend. Sherburn liet zijn blikken langzaam over de menigte weiden; en degene, die er door getroffen werd, trachtte wel even dien blik te doorstaan, maar dat ging niet; zij sloegen de oogen neer en keken beteuterd. Weldra begon Sherburn te glimlachen; niet op een aangename manier, maar zóó dat men een gevoel kreeg alsof men brood at met zand erin.

Daarop zei hij langzaam en vol minachting:

‘Jelui iemand lynchen! 't Is belachelijk. Hoe krijg je het in de hersens, dat je in staat zoudt zijn een man te lynchen! Omdat ge dapper genoeg zijt om arme, hulpelooze vrouwen, die hier doortrekken, te teren en met veeren te bestrooien, denk je daarom moed genoeg te bezitten om de hand te slaan aan een man? Een man is veilig onder tien duizend van uw slag - zoolang het maar dag is en ge hem niet van achteren kunt aanvallen.’

‘Of ik jelui ken? Ik ken je door en door. Ik werd geboren en opgevoed in het Zuiden, en heb gewoond in het Noorden; derhalve ben ik volkomen op de hoogte. Jelui zijn lafaards. In het Noorden laat ge u door ieder, die maar wil, vertrappen, en gaat dan naar huis om te bidden om een onderworpen geest. In het Zuiden heeft één man, geheel alleen, op klaarlichten dag een propvolle postkoets aangehouden en alle passagiers uitgeplunderd. Uwe nieuwsbladen noemen u een dapper volk, zoodat ge ten slotte denkt, dat ge werkelijk dapperder zijt dan eenig ander volk - terwijl ge precies even dapper zijt en volstrekt niet dapperder. Waarom hangen uwe jury's de moordenaars niet op? Omdat ze bang zijn dat de vrienden van den misdadiger hen in den rug zullen schieten, als het donker is - en ze zouden het doen ook.’

‘Daarom spreken ze altijd vrij; en dan gaat er 's nachts een man op uit, met een honderdtal gemaskerde lafaards achter zich, en lyncht den woesteling. Uwe fout is, dat ge geen man meegebracht hebt, dat vooreerst, en dan de tweede fout, dat ge niet in het donker en gemaskerd gekomen zijt. Je hebt een stuk van een man meegebracht - Buck Harkness, daar ginds - en als je hem niet gehad had om voor te gaan, zou je het bij schreeuwen gelaten hebben.

‘Jelui hadt geen lust om hier te komen. Je bent niet gesteld op moeite en gevaar. Maar als een halve man - zooals die Buck Harkness daar - schreeuwt: “Lyncht hem, lyncht hem!” dan durf je niet achter te blijven - uit vrees dat ge blijken zult te zijn wat ge zijt - lafaards - en daarom maak je dan een groot misbaar, en klamp je vast aan de rokspanden van den halven man, om hier te komen razen en tieren en het uit te schreeuwen wat voor groote dingen of je al niet doen zult. Het erbarmelijkste, wat er is, is een domme menigte; en een leger is eigenlijk ook een domme menigte; ze vechten niet uit aangeboren moed, maar met een moed, dien ze

[p. 146]

aan hun groote getalssterkte ontleenen en aan hunne officieren. Maar een domme hoop zonder een man aan het hoofd, is nog meer dan erbarmelijk. Wat jelui nu te doen staat is je staart te laten hangen, naar huis te gaan en in je hol te kruipen. Als er werkelijk wat te lynchen valt, dan zal het, volgens de manier van het Zuiden, in het donker geschieden; en als ze komen zullen ze hunne maskers meebrengen en ook een man Nu ingerukt - en neem je halven man mee’ - en terwijl hij dit zei, wierp hij het geweer over den linkerarm en haalde de haan over.

De menigte drong haastig naar achteren en ging naar alle kanten al tierend uiteen, en Buck Harkness drentelde achteraan en keek erg beteuterd. Ik had wel durven blijven staan, maar ik wilde niet.

Ik ging naar het paardenspel, slenterde aan den achterkant rond, totdat de bewaker voorbij was, en kroop toen onder het tentzeil door. Ik bezat nog mijn goudstuk van twintig dollars en ook eenig ander geld, maar ik vond het beter dat niet aan te spreken, omdat het niet te zeggen valt, hoe spoedig men er om verlegen kan geraken, zoo ver van huis en onder vreemden. Men kan niet te voorzichtig zijn. Ik heb er niets tegen geld te besteden aan paardenspellen, als het nu eenmaal niet anders kan, maar het is volstrekt niet noodig, er geld aan te verkwisten.

Het was werkelijk een groot paardenspel. Een allerprachtigst gezicht was het, toen ze allen kwamen binnenrijden, twee aan twee, telkens een heer en een dame naast elkaar, de mannen met niets meer aan dan broek en hemd, zonder schoenen of stijgbeugels, terwijl hunne hand op hun dij rustte dood kalm en gemakkelijk - er waren er zeker wel twintig - en elke dame zag er even lief en aanvallig uit, 't geleek wel een stoet wezenlijke koninginnen, en de kleeren die ze aanhadden kostten wel een millioen dollars, ze schitterden van diamanten. 't Was een prachtig gezicht; nooit heb ik zoo iets moois gezien. Daarna gingen ze boven op het paard staan en reden zoo de manege rond; de mannen keken steeds hooghartig en trosch en strak voor zich uit, maar de dames lachten allervriendelijkst, terwijl de rooskleurige kleedjes haar zacht en golvend om de heupen wapperden.

En al dansende ging het al sneller en sneller; eerst werd de eene voet in de lucht gestoken en dan de andere, de paarden helden al meer en meer over één kant en de pikeur draaide in het midden in het rond, al klappende met zijn zweep en ‘hi - hi!’ roepende, terwijl de clown hem achter zijn rug voor den gek hield; en eindelijk lieten allen de teugels los en elke van de dames zette de handen in de zij en iedere heer vouwde de armen over elkaar, en toen had je eens moeten zien hoe de paarden overhelden en beenen maakten! En nu sprongen ze de een na den ander in

[p. 147]

de manege, maakten een allerbevalligste buiging en verdwenen, en iedereen klapte als dol in de handen.

Er werden in het paardenspel de meest verbazingwekkende toeren gedaan; en telkens maakte de clown zulke grappen, dat de menschen zaten te schudden van lachen. De pikeur kon geen enkel woord tegen hem zeggen of dadelijk wist hij er wat op, en wel het gekste wat men maar bedenken kon; en hoe hij dat alles zoo spoedig en zoo van pas kon verzinnen, dat kon ik maar niet beprijpen.

had hij wel zeventien kleedingstukken weg te gooien.

Wel, ik zou er zeker een jaar over hebben moeten peinzen. Ten slotte trachtte een dronken kerel in de manege te komen - hij wou eens rijden, zei hij; hij kon rijden tegen den beste, beweerde hij. Zij trachtten hem te overreden en buiten de manege te houden, maar hij wilde nergens naar luisteren, en de heele voorstelling stond er door stil. Toen begon het publiek hem toe te roepen en den draak met hem te steken, waardoor hij nog doller werd en ruzie begon te maken. Nu geraakte het publiek in opschudding en eenige mannen kwamen van hunne banken af naar de manege, onder het geroep: ‘Sla hem tegen den grond! Gooi hem eruit!’ en een paar vrouwen begonnen te huilen. Toen hield de pikeur een kleine toespraak en zei dat hij hoopte, dat er geen twist zou ontstaan en dat, als de man beloofde geen opschudding meer te zullen maken, hij hem zou laten rijden, indien hij meende op een

[p. 148]

paard te kunnen staan. Iedereen lachte en stemde er mee in, en de man nam het aan. In een wip was hij klaar, het paard begon te springen en te steigeren en rond te rennen, terwijl twee mannen van het circus het bij den teugel trachten tegen te houden en de dronken kerel aan zijn nek hing, en het schopte telkens achteruit en het gansche publiek stond op en juichte en lachte, dat de tranen hun over de wangen liepen. Maar, wat de mannen van het circus ook deden, ten laatste rukte het paard zich los, en daar ging het heen, in vollen ren de manege rond, terwijl die dronken lap nog maar steeds aan zijn nek hing, eerst aan den eenen kant met het eene been bijna langs den grond slepend, dan met het andere been aan den anderen kant, en de menschen waren dol van de pret. Doch ik vond het alles behalve grappig; ik beefde als een riet nu ik hem zoo in gevaar zag. Maar spoedig wist hij zich schrijlings omhoog te werken en de teugel te grijpen, terwijl hij van de eene zijde naar de andere waggelde; en een oogenblik later sprong hij op, liet den teugel vallen en daar stond hij! en het paard rende als dol in het rond. Hij stond daar zoo kalm en op zijn gemak, alsof hij nooit van z'n leven dronken was geweest - en toen begon hij zijn kleeren uit te trekken en ze van zich af te smijten. De stukken volgden zoo kort op elkaar, dat de lucht er van verduisterde en alles bij elkaar had hij wel zeventien kleedingstukken weg te gooien. En toen stond hij daar slank en lenig en zoo keurig netjes gekleed als men maar denken kon, en hij zette het paard met zijn karwats aan - en eindelijk sprong hij er af, maakte een buiging en danste naar de kleedkamer, en iedereen juichte en schreeuwde van genot en verbazing.

Toen zag de pikeur hoe hij bij den neus genomen was, en je hadt eens moeten zien hoe onnoozel hij keek. Wel, 't was iemand van zijn eigen personeel geweest! Hij had die grap geheel op zijn eentje bedacht en er niemand een woord van gezegd. Ik vond mijzelven al schaapachtig genoeg, dat ik me zoo had laten beet nemen, maar voor geen duizend dollars zou ik in de plaats van dien pikeur geweest zijn. 't Is mogelijk dat er nog grooter paardenspellen zijn, dan wat ik toen gezien heb, maar ik heb er nog nooit een aangetroffen. In elk geval was het meer dan goed genoeg voor mij; en zoodra ik het weer ergens aantref, kunnen ze stellig op mij rekenen.

Dienzelfden avond gaven wij onze voorstelling; doch er waren niet meer dan twaalf personen aanwezig; juist genoeg om de onkosten goed te maken. En telkens lachten ze, en dat maakte den hertog bijna dol; langzamerhand gingen allen weg vóór dat de voorstelling afgeloopen was, behalve één jongen, die in slaap was gevallen. De hertog zei nu, dat die schaapskoppen uit Arkansaw niet konden opklimmen tot Shakespeare; zij konden alleen genieten

[p. 149]

van lagere kunst - en misschien was zelfs een laf blijspel te hoog voor hen. Hij zou ze wel eens in hun zwak tasten. Den volgenden morgen nam hij een paar vellen grof papier en wat zwarte verf, maakte daarmee eenige biljetten en plakte die op verschillende plaatsen. De aanplakbiljetten luidden als volgt:

IN HET HEERENLOGEMENT!
Voor drie avonden slechts!
De wereldberoemde tooneelspelers
David Garrick Junior!
en
Edmund Kean Senior!
Van de Theaters van Londen en van het vasteland,
in hun hartroerend drama:
's KONING KAMELION
of
HET ONVERGELIJKELIJKE KONINGSDIER!!!
Entreé 50 cents.

Geheel onderaan stond met vette letters:

Dames en kinderen worden niet toegelaten.

‘Ziedaar,’ zei hij, ‘als die regel niet pakt, dan ken ik Arkansaw niet!’