De lotgevallen van Huckleberry Finn, Tom Sawyer's makker

Hoofdstuk III.
Een flinke uitbrander. - De zachtmoedigheid zegeviert. - Roovertje spelen. - De geesten. - ‘Een van Tom Sawyer's leugens.’

's Morgens kreeg ik van de oude juffrouw Watson een flinken uitbrander over mijn kleeren; maar de weduwe bekeef me niet, zij borstelde enkel het vuil en den modder af, en keek zoo bedroefd, dat ik besloot mij een poos fatsoenlijk te gedragen, als ik kon. Toen nam juffrouw Watson me bij zich in hare kamer en begon te bidden, maar dat hielp niets. Zij vertelde me, dat ik elken dag moest bidden en al wat ik vroeg, zou ik krijgen. Maar dat was niet zoo. Ik heb het beproefd. Eens wist ik een vischtuig machtig te worden, maar zonder angels. Zonder angels had ik er niets aan. Drie-of viermaal trachtte ik toen met bidden de angels te krijgen, maar hoe 't zij, het had geen uitwerking. Toen vroeg ik op zekeren dag aan juffrouw Watson of zij het eens wilde probeeren, maar zij

[p. 16]

noemde mij een gek. Nooit heeft ze me verteld waarom, en ik begreep er ook niets van.

Eens zat ik in het bosch op den grond, en dacht er langen tijd over na. Ik zei tot mijzelven, als iemand iets krijgen kan waarom hij bidt, waarom heeft Deken Winn dan het geld niet teruggekregen, dat hij aan zijn varken verloren heeft? Waarom kan de weduwe haar zilveren snuifdoos niet terugkrijgen, die gestolen is? Waarom kan juffrouw Watson niet een beetje dikker worden? Neen, zei ik tot mijzelven, dat is allemaal niets waard. Ik ging er de weduwe eens over spreken, en zij zei dat de dingen, die iemand door het gebed kon verkrijgen, ‘geestelijke gaven’ waren. Dat ging me te hoog, maar zij verklaarde me wat ze bedoelde - ik moest anderen helpen, en alles doen wat ik kon voor anderen, daarop moest ik steeds mijn aandacht gevestigd houden en nooit aan mijzelven denken. Hieronder was ook juffrouw Watson begrepen; zoo vatte ik het ten minste op. Ik liep weer het bosch in en overwoog het langen tijd in mijn geest, maar ik zag er volstrekt geen voordeel in - behalve voor die anderen - en daarom besloot ik er mij niet verder mee te kwellen, maar het stilletjes te laten waaien. Soms trok de weduwe mij naar zich toe en vertelde mij van de Voorzienigheid op een manier, dat men er van watertandde; maar dan kreeg den volgenden dag juffrouw Watson er vat op en brak alles weer af. Ik begon nu te begrijpen, dat er twee Voorzienigheden waren, en dat een arme drommel op vrij goeden voet kon staan met de Voorzienigheid van de weduwe, maar dat het voor goed met hem gedaan was, als die van juffrouw Watson hem te pakken kreeg. Ik overdacht dit alles eens goed; en besloot mij aan de zijde van die der weduwe te scharen, als zij mij noodig had, ofschoon ik maar niet kon begrijpen, hoe haar dat iets helpen zou, daar ik toch erg dom en zoo'n onnoozele hals was.

Vader had zich in meer dan een jaar tijds niet vertoond, en dat was heel prettig voor mij; ik verlangde volstrekt niet hem ooit terug te zien. Als hij nuchter was en mij in de vingers kon krijgen was hij altijd gewoon me af te rossen; ofschoon ik meestal maakte dat ik het bosch in kwam, zoodra hij in de buurt was. Nu dan, omstreeks dezen tijd werd hij, ongeveer twaalf mijlen boven de stad, in de rivier verdronken gevonden; zoo werd er ten minste verteld. Men hield het er voor, dat hij het was; die verdronken man, zei men, was juist van zijne grootte, zat erg slordig in de kleeren en had buitengewoon lang haar - wat alles op vader paste - maar het gelaat was volstrekt niet te herkennen, want het had zoolang in het water gelegen, dat er bijna geen aangezicht meer uit te maken viel. Er werd gezegd, dat hij op zijn rug in 't water had gedreven. Hij werd er uitgehaald en op den oever begraven. Doch ik bleef niet lang op mijn gemak, want ik begon zoo eens een en

[p. 17]

ander te overdenken. Ik weet zeer goed, dat een verdronken man niet op zijn rug, maar op zijn buik drijft. Dus begreep ik, dat het niet vader geweest was, maar een vrouw in manskleeren. En daarom werd ik weer erg onrustig. Ik vermoedde dat de ouwe weldra zou terugkomen, ofschoon ik het tegendeel wenschte.

kwam de onderwijzeres op ons los.

Ongeveer een maand lang speelden we nu en dan roovertje, en toen gaf ik het op. Alle jongens deden het. We hadden niemand beroofd, niemand gedood; we hielden ons maar alsof het zoo was. We sprongen gewoonlijk uit het bosch te voorschijn met het plan om op varkensdrijvers en op vrouwen, die groenten ter markt brachten, aan te vallen, maar we hebben er nooit een gesnapt. Tom Sawyer noemde de varkens ‘baren gouds’ en de rapen en knollen ‘juweelen’, en we zouden naar ons hol gaan om er te praten over hetgeen we gedaan hadden en over het groot aantal menschen, die we gedood en gewond hadden. Maar ik zag er volstrekt geen heil in. Eens liet Tom een jongen ijlings door de stad rondloopen met een brandende toorts, wat hij een oorlogskreet noemde (dat was voor de bende het teeken om bijeen te komen), en toen zei hij, dat hij door zijne spionnen als een geheim nieuws had vernomen, dat er den volgenden dag een heele troep Spaansche kooplieden en rijke Arabieren te Cave Hollow zouden legeren met tweehonderd olifanten, zeshonderd kameelen en meer dan duizend

[p. 18]

muilezels, alle beladen met diamanten; zij hadden slechts een geleide van vierhonderd soldaten, en dus moesten we in hinderlaag gaan liggen, zooals hij dat noemde, de manschappen dooden en de rijke vracht plunderen. Hij zei, dat we onze sabels en geweren moesten poetsen en ons gereed maken. Nooit kon hij een groentewagen achtervolgen, of hij beval, dat de sabels en geweren goed schoongemaakt moesten worden; ofschoon onze wapens alleen uit stokken en bezemsteelen bestonden. Al schuurde men er zich half lam op, toch werden ze geen duit meer waard dan te voren. Ik geloofde niet, dat we zoo'n menigte Spanjaarden en Arabieren zouden kunnen verslaan, maar ik was erg verlangend om de kameelen en olifanten te zien, en dus zorgde ik, dat ik den volgenden dag, Zaterdag, in de hinderlaag present was; en toen het commando gegeven werd, stormden wij het bosch uit en den heuvel af. Maar er waren geen Spanjaarden en Arabieren, en kameelen en olifanten waren er ook niet. Er was niets dan een feestvierende Zondagsschool en dat nog wel alleen de laagste klasse ervan. We joegen de kinderen op en achtervolgden hen; maar we maakten niets anders buit dan wat pepernoten en wat bessengelei, doch Ben Rogers kaapte een oude pop en Jo Harper een psalmboek en een tractaatje; en toen kwam de onderwijzeres op ons los en joeg ons op de vlucht, waarbij wij alles weer in den steek lieten. Ik zag geen diamanten, en ik sprak er Tom Sawyer over. Hij zei, dat er heele vrachten geweest waren, en Arabieren waren er ook, zei hij, en olifanten en nog al meer. Ik vroeg, waarom wij ze dan niet konden zien? Hij antwoordde, dat als ik maar niet zoo dom was, en het boek, getiteld ‘Don Quichot’ gelezen had, ik het dan wel weten zou zonder het te vragen. Hij zei, dat er tooverij in het spel was. Er waren honderden soldaten geweest, en olifanten en groote schatten en zoo al meer; maar wij hadden vijanden, die toovenaars genoemd worden en die hadden den heelen boel in een kinder- Zondagsschool veranderd, alleen maar uit boosaardigheid. Ik zei, dat er dan voor ons niets anders overschoot dan naar die toovenaars te gaan - Tom Sawyer vond, dat ik een uilskuiken was.

‘Zoo'n toovenaar,’ zei hij, kon een heelen troep geesten oproepen en die zouden je fijnhakken, alsof het zoo niets was, voordat je goed begreep wat er gebeurde. Ze zijn zoo lang als een boom en zoo dik als een kerktoren.’

‘Maar,’ zei ik, ‘als we nu eens eenige van die geesten konden overhalen om ons te helpen - zouden we dan den overigen hoop niet kunnen verslaan.

‘Hoe zou je hen daartoe overhalen?’

‘Dat weet ik niet. Hoe leggen die anderen het aan?’

‘Wel, ze wrijven aan een oude blikken lantaarn of aan een ijzeren ring, en dan komen de geesten toeschieten met een groot

[p. 19]

geraas van donder en bliksem en onder het ronddwarrelen van dikke rookwolken, en al wat men hun beveelt doen zij onmiddelijk. 't Is voor hen geen oortje waart een hoogen toren met grondvesten en al op te tillen en dien als muts over het hoofd van een Zondagsschooljuffrouw - of van iemand anders - te stelpen.’

‘Wie doet ze dan zoo van alle kanten toeschieten?’

‘Wel, degene die aan de lantaarn of aan den ring wrijft. Zij staan onder het bevel van dengene, die aan de lantaarn of aan den ring wrijft, en al wat hij zegt moeten ze doen. Als hij hun beveelt een paleis te bouwen van veertig mijlen lengte, geheel van diamanten, en het te vullen met zoethout, of met iets anders, wat je maar verlangt, en een keizersdochter uit China voor je te halen om met haar te trouwen, dan moeten ze dat doen - en nog wel voordat den volgenden morgen de zon opgaat. Wat meer is - zij moeten dat paleis over den grond zeulen tot op de plaats, waar je het hebben wilt, begrijp je.’

‘Nu,’ zei ik, ‘het zijn dunkt me groote stommeriken, dat ze niet zelven het paleis houden in plaats van zich zóó te laten beetnemen. Ja, wat meer is, als ik een hunner was, dan zouden ze lang kunnen wachten eer ik mijn werk liet staan en naar iemand toeging, omdat hij aan een oude blikken lantaarn had gewreven.’

‘Je hebt mooi praten, Huck Finn. Als er gewreven werd zou je wel moeten gaan, of je wilde of niet.’

‘Wat, als ik zoo lang was als een boom en zoo dik was als een kerktoren? Nu, goed dan; ik zou gaan; maar ik verzeker je, dat ik zoo'n man in den hoogsten boom zou laten klimmen, die er in den omtrek was.’

‘Och, met jou valt niet te praten, Huck Finn. Je schijnt niets te weten - hoegenaamd niets - je bent een volslagen domkop.’

Wel twee of drie dagen heb ik over dit alles nagedacht, en toen besloot ik eens te beproeven of iets van aan was. Ik nam een oude blikken lantaarn en een ijzeren ring en ging het bosch in en wreef en wreef, tot ik zweette als een Indiaan. die berekeningen zit te maken voor het bouwen van een paleis, dat hij daarna wil laten verkoopen; maar het hielp allemaal niets, geen enkele geest kwam opdagen. Toen begon ik te begrijpen, dat al die zotteklap niets anders was dan een van Tom Sawyer's leugens. Ik hield het er voor, dat hij geloofde aan die Arabieren en die olifanten, maar ik voor mij denk er anders over. Het droeg al de kenmerken van een Zondagsschool.