Zedelijke en stichtelijke rijmen

Aanprijzing van spaarzaamheit, en overwinninge zijnes zelfs.

Waar van voor eerst in proze wort gezegt

DE spaarzaamheit, en de reden, doet de tocht van verquisting overwinnen, en zijn gelt bewaren tot tijdt en gelegentheit dat het nut zy uit te geven.

Maar die de tocht van verquisting zijn meester heeft gemaakt, die en kan niet bedyen, hy geeft het uit aan onnodigheden, ende en ziet geen tijt of stant aan.

Geen grooter meester, als meester van hem zelven te zijn, het welk men wezen kan, zoo men zich niet in en laat tot het minste dat ons ondienstig is.

't Begin van quade gewoonten niet tegenstaan, werden wy overwonnen, en laten ons in tot veelderhande ongerijmtheden.

Veer ziende te zijn, en daar naar te doen, is prijselijk als het ten goede is.

[p. 133]

Hier van volgt de uitbreidinge, op de wijze van 't Meniste zusje, of Hoe werkje Leeuwerk.

DE spaarzaamheit is nut, voor die begint te winnen,

Ook reden en verstant, want wat men mach verzinnen

Wanneer men niet en spaart, en zich tot quisten stelt,

Men blijft in 't onderspit dat ons gedurig quelt.

2.

Maar als die nutte twee, die tochten overwinnen,

Dan stellen wy ons vast, en tot geruste zinnen,
't Verquisten vint geen plaats, het gelt wert opgeleit,
En 't komt niet uit de kas, dan tot zijn nuttigheit.

3.

Maar als 't verquisten heerscht, en ons komt overwinnen,

Dan stellen wy ons los, en tot ontruste zinnen,
Bedyen heeft geen gront, het gelt dat gaat van kant,
Aan dat onnodig is, en laat een droeven stant.

4.

Op tijt en stant gelet, dat doet het nutte kiezen,

Maar wie niet in een ziet, die zal het licht verliezen,
Hy wikt niet zoo het eist, wat eist gedaan of niet,
Zoo dat hy licht vervalt, tot jammer en verdriet.

5.

Het aartsche hangt ons aan, daar toe wy licht vervallen,

Maar die zich meester is, die wacht hem van het mallen,
Hy mijt het minste ding, dat hem ondienstig is,
Waar door hy overwint, en stelt naast Godt hem wis.

6.

Dit kan de mensch zoo doen, geen sterker wort bevonden,

Als die zich meester is, en gaat op zulke gronden;
Want die hem mijt van 't minst, die komt niet tot het meest,
Waar door hy wort zoo vast, dat hy geen afval vreest.

7.

Gewoonte en de tijdt, die doen ons als verkrachten,

Ziet daarom op 't begin, op dat gy u moogt wachten
Van 't gene u bestrijt, en u bekoring geeft,
Want die dan niet verwint, licht overwonnen leeft.

8.

Hy wert een onderdaan, van die zijn tochten drijven,

De reden vest hy niet, maar wil gedurig blijven

[p. 134]

 

Aan 't geen de lust aanbiet, en volgt zoo tot zijn quaat,

 

Veel ongerijmtheit in dat klagen doet te laat.

 

9.

 

Maar die veerziende is, en daar na stelt zijn leven

 

In dat ten goede is, die wert daar door verheven,

 

Hy zoekt zijn lust in Godt, na dat hy 't hem toevoegt,

 

En wat hy steeds betracht, is om te zijn vernoegt.

 

10.

 

Al wat het schepsel raakt, dat tracht hy af te sterven,

 

Hy weet dat aartsche lust, of rust niet kan verwerven,

 

Dat troosten kan de ziel, maar dat het is de Heer,

 

Door Jezum zijnen zoon, die toekomt lof en eer.