De navolging van Christus

Tweede hoofdstuk.
(Dat men zich nederig moet voelen.)

1. Ieder mensch begeert van nature veel te weten, maar wat baat u de wetenschap, indien gij de vreeze Gods niet hebt? Beter is voorwaar een eenvoudig landman, die Gods wil opvolgt, dan de trotsche wijsgeer, die den loop der sterren in oogenschouw neemt. Wie door-en-door zichzelf kent, die wordt deemoedig en voelt zich niet gestreeld door der menschen lof. Al zou ik alle dingen ter wereld weten, maar ik had de liefde niet: wat zou mij dat dan helpen bij God, die mij immers oordeelen zal naar wat ik wezenlijk ben.

2. Laat af ervan om te veel te willen weten: want dat trekt u uit u zelf en stelt u te leur. Die veel weten hebben ook graag dat men op hen let en hen ‘wijzen’ noemt. Maar veel is er, dat, al weet gij 't ook allemaal, u weinig of niets zal baten voor uwe ziel. En een groote dwaas is hij, die zijn aandacht schenkt aan andere dingen, als aan die welke bevorderlijk zijn voor zijn eeuwig heil. De ziel wordt geenszins verzadigd door veel woorden: maar een braaf leven verfrischt het gemoed, en een zuiver geweten geeft ons een groot vertrouwen op God.

3. Hoe meer en hoe beter gij alles weet, des te zwaarder oordeel zal ook over u geveld worden, indien gij niet tevens ook des te vromer daardoor hebt

[p. 32]

geleefd. Verhef uzelf dus nooit vanwege uwe kunst of wetenschap, maar wees liever voorzichtig, omdat gij er zooveel meer door in het oog loopt. Al verbeeldt gij u ook, dat gij vele dingen weet, en die goed weet: blijf toch navragen, omdat er nog veel meer dingen zijn, die gij niet weet. Doe u daarom niet al te wijs voor, maar kom liever uit voor uw onwetendheid. Wat zoudt gij uzelf voortrekken boven iemand anders, daar er toch zooveel menschen bestaan, die geleerder zijn en meer ervaren dan gij? Indien gij iets behoorlijk wilt weten en leeren, dan moet gij zorgen onopgemerkt te blijven en zóó dat niemand u in de hoogte steekt.

4. Zichzelf te kennen en zichzelf te versmaden is de allerhoogste en nuttigste keuze. Groote, ja, volmaakte wijsheid is het, zichzelf te houden voor niets, maar van andere menschen altijd goed en hoog te denken. Al zaagt gij een ander klaarblijkelijk zondigen of leelijke dingen bedrijven, daarom moet gij u zelf toch niet beter achten, omdat gij niet weet, hoe lang gij zelf in het goede zult kunnen volharden. Wij zijn allen broos: maar niemand zult gij aanzien voor broozer dan u zelf.