|
| |
| |
| |
Verklarende woordelys
| aam |
ou vogmaat: vier ankers |
| abuyzen |
misbruike |
| abuseeren |
misbruik maak |
| accresseren |
aangroei, toeneem |
| ageeren |
optree |
| allerfrappanst |
mees treffend |
| allequeeren |
aanhaal |
| ambergrijs |
stof wat uit die dermkanaal van 'n potvis verkry word en gebruik word as reukwerk, geneesmiddel of spesery |
| ambieren |
strewe na, begeer |
| amende |
skadevergoeding |
| anker |
wynmaat van ongeveer 38 liters |
| Ao. Po., A.P. |
anno passato |
| apostille |
kanttekening |
| apparentie, aparentie |
moontlikheid, waarskynlikheid |
| applicatie |
toepassing |
| appuieren |
ondersteun |
| arripieeren |
opvat, aangryp, aanneem |
| arrogeren |
toeëien, aanmatig |
| assumeren |
neem, tot iets toevoeg |
| attacheeren |
aanheg, vasmaak, jou aan iets verbind |
| au fait stellen |
jou op die hoogte hou |
| avanceeren |
bevorder, voorwaarts gaan |
| avoueren |
beken, erken |
| |
| bafta |
fyn katoenstof afkomstig uit Gujerat in Voor-Indië |
| bellen |
groot glase (met wyn) |
| benuuwd |
benieud, nuuskierig |
| besognes |
kommissievergaderings |
| bewimpeling |
verbloeming |
| bewassen (persoonen) |
uitgegroeide, volwasse (mense) |
| borneeren |
begrens, beperk |
| boteram, boterham |
sny brood met botter, kan ook toebroodjie wees |
| brouillerien |
twissake |
| bruteurs |
astrantes |
| buitengemeen |
buitengewoon |
| |
| |
| but |
doel, bedoeling |
| buytelkist, builkist |
meulenaarsterm: kis waarin die meel gesif word |
| |
| cachee gehouden |
verborge hou |
| cajate balken |
kiaathout, djatihout (tactona grandis) |
| calangeeren |
beskuldig, aan die kaak stel |
| casueel |
toevallig |
| cautie stellen |
borgstaan |
| cesseren |
ophou |
| chemerique idees |
hersenskimme, dwase idees |
| chitsen |
geblomde katoenstof, sits of sis |
| choquant |
aanstootlik |
| collationeeren |
met oorspronklike vergelyk |
| commercieeren |
handel dryf |
| commies, commis |
amptenaar, koopman |
| commoditeit |
bekwaamheid, gemak, gerief, geleentheid |
| comparatie |
vergelyking |
| compareeren |
op 'n bepaalde plek verskyn voor 'n regter of notaris |
| complaisance |
toegeeflikheid |
| concept |
ontwerp, skets van 'n brief |
| conjecture |
veronderstelling, gissing |
| constringeeren |
bedwing, dwing |
| contentement |
tevredenheid |
| contenance |
houding |
| contenteren |
tevrede stel |
| contrainte |
dwang |
| convenable |
geskikte |
| convenieerd |
skik, pas |
| convocatien |
byeenkomste |
| convoceren |
saamroep |
| craveeren |
krepeer |
| |
| debiet |
verkoop in die kleinhandel, afset |
| decensie |
gepaste eerbied, fatsoenlikheid |
| decharges |
ontlasting, skote; argumente ter verontskuldiging |
| decisie |
vonnis, uitspraak, maatreëls |
| declateeren |
verklaring aflê |
| declaratoir |
volgens verklaring |
| |
| |
| declineeren |
geringskat, verneder |
| decres, decree |
verval, diskrediet |
| degouteeren |
afkeer kry van |
| delaboreren |
agteruitgaan |
| demandeeren |
opdra, beveel |
| depecheeren |
met spoed wegstuur |
| depeches |
staatsbriewe, ampsberig |
| deporteeren |
ontslaan, verban |
| deputeeren |
as verteenwoordiger met 'n opdrag stuur |
| designeeren |
aanwys, aantoon, iemand tot iets benoem |
| desisteeren |
ophou |
| detachement |
soldate met 'n spesiale opdrag |
| detourneeren |
aflei, afwend |
| dieverze |
verskillende |
| diffireeren |
verskil |
| dirigeeren |
bestuur |
| discrepances |
verskille, verskeidenheid |
| dispensier |
skafmeester, amptenaar wat lewensmiddele uitdeel |
| disponeeren |
beskik, besluit, reël |
| diverse |
verskillende |
| domestiquen |
bediendes |
| eclat |
opspraak; ook: skandaal |
| ec(c)lateeren |
rugbaar maak, uitblink |
| eblouissant |
skitterend, verblindend |
| egaal |
gelykmatig, ewewigtig |
| eligeeren |
uitkies, verkies |
| elucidatie |
opheldering, verduideliking, verklaring |
| emaneeren |
uitvaardig, voortspruit |
| emolumenten |
bykomstige verdienste aan amp verbonde, bo en behalwe die vaste salaris |
| engagement |
dienskontrak |
| entameeren |
begin, aanvang; ook: ontgin |
| equipagie |
perd en rytuig; ook skeepsuitrusting |
| equipagemeester |
beampte in bevel van alle skeepsaangeleenthede, bv. herstelwerk, ankerplekke ens. |
| eripeeren |
uittrek, uitroei |
| erlang |
bereik |
| erneeren |
in onderhoud voorsien |
| etablissement |
vestiging, nedersetting |
| |
| |
| eviteeren |
vermy, ontwyk |
| excedeeren |
te bowe gaan, oortref |
| expectance |
verwagting |
| exponeeren |
blootstel, verklaar, ophelder |
| extendeeren |
uitbrei, uitstrek |
| |
| faciel |
maklik |
| facilder |
gemakliker |
| faciliteeren |
verlig, maklik maak, moeilikhede uit die weg ruim |
| flatteus idé |
gedagte wat te optimisties is |
| fotas |
geruite doek van sterk weefsel |
| fourneeren |
verskaf, lewer |
| franchiment |
opreg |
| frappant |
treffend |
| frapperen |
tref |
| frivool |
ligsinnig, onbelangrik |
| fungeeren |
diens doen |
| fust |
vat vir wyn |
| |
| gading |
lus, genoeë, sin |
| gagie |
loon, besoldiging, gasie |
| gageeren |
beloon, besoldig |
| gemeene |
algemene |
| gemeene volk |
gewone soldate, matrose ens. |
| gemeenlijk |
gewoonlik |
| geneeren |
met moeite in onderhoud voorsien; ook: vermeng |
| generaal |
algemeen |
| gevallige |
wisselvallige |
| gording |
dwarshout om balkwerk van dak saam te voeg |
| gouteren |
waardeer |
| guinee |
blou katoenstof wat as ruilmiddel gebruik is |
| |
| hacquet |
twis, stryery |
| hazardeeren |
waag |
| heenrykende, heenreikende |
voldoende |
| hepotecquen |
hipoteke |
| heumeur |
eie aard |
| |
| |
| hoed |
inhoudsmaat, volgens Cloete gelykstaande aan 32 skepels of 8 mud |
| hondsvotters |
skurke |
| honnette, honette |
eersame, passende |
| |
| illusoir |
belaglik, denkbeeldig |
| impardinabel, impardonnabel |
onvergeeflik |
| importantie |
belangrikheid |
| importeeren |
van belang wees |
| inclineeren |
oorhel na, besluit |
| incommoditeit |
ongemak, beswaar |
| infligeeren |
oplê |
| inhabil, in habil |
onbekwaam |
| inserreeren |
invoeg, byvoeg |
| interponeeren |
jou as bemiddelaar aanbied, tussenbeide kom |
| intrinsique |
innerlike |
| |
| jouisseeren |
geniet |
| jugeeren |
uitspraak lewer |
| |
| kapstijl |
dakbalk |
| karwy wagens |
waens vir transportwerk |
| karretwaagen |
'n soort koets |
| largeeren |
in vryheid stel |
| lesive |
kwetsende gedrag, woorde, ens. |
| licentie |
vrypostigheid, bandeloosheid |
| lieeren |
verwant |
| loveren, loueren |
prys |
| |
| maatschappij |
gewoonlik word bedoel die VOC |
| maintenue |
handhawing |
| malcontent |
ontevrede, misnoeg |
| mancqueeren |
ontbreek, nalaat |
| marginalen |
kanttekeninge |
| matadoors |
leiers, aanhitsers |
| meeleeren, mêleeren |
vermeng |
| menées, meneën |
streke, bedreiging |
| mentie maken van |
melding maak van |
| meriteeren |
verdien |
| mesures |
maatreëls, voorsorg |
| |
| |
| metier |
beroep, vak |
| missive, mesive |
diensbrief |
| misgelden |
ontgeld, daarvoor boet |
| moeskruijden |
groente, kruid of gewas wat as groente geëet word |
| muil |
pantoffel |
| |
| obligeant |
verpligtend |
| obstakel |
hinderpaal, hindernis |
| offereeren |
aanbied |
| oirbaar |
betaamlik, gepas |
| omslag, ommeslag |
belasting wat na verhouding van besittings betaal moet word |
| onderwonden |
het geprobeer; onderwinden: jou verstout om iets te doen wat verbied is |
| ongelden |
allerlei onkoste |
| opgeld |
surplus |
| overlijke |
buitengewone; ook: orige |
| |
| paay |
betaling, paaiement |
| palieeren |
versag, bedek |
| particuliere behandeling van wyn |
besondere behandeling van wyn |
| par(v)oiseeren |
verskyn |
| pecunieel |
geldelik |
| penibele reize |
moeitevolle reis |
| piquant |
skerp, haatlik |
| plagten |
gewoond wees |
| poenaliteiten |
strawwe |
| poleeren |
blink maak |
| policeren |
beskaaf, verfyn |
| porteeren |
dra, bring |
| poursuiveeren |
opvolg, uitvoer |
| pousceeren, pousseeren |
aanhelp, bevorder, voortdryf |
| pouvoir |
mag, invloed |
| practicabel |
uitvoerbaar |
| praejudiceeren |
voorbarig oordeel, benadeel |
| prefigureren |
voorstel, indink |
| prejuditie |
onreg, vooroordeel |
| presenteeren |
indien; ook: aanbied, vertoon |
| pressant |
spoedeisend |
| |
| |
| pretendeeren |
aanspraak maak op |
| pretext |
voorwendsel |
| prevenieeren |
voorkom |
| prisenteeren |
sien presenteeren |
| probiteit |
eerlikheid, goeie trou |
| proflueeren |
voortvloei |
| promptitude |
vinnige optrede |
| proponeeren |
voorstel |
| propositie |
voorstel |
| protestatie |
onskuldbetuiging |
| provenue |
opbrengs, wins |
| pueriel |
kinderagtig |
| puiesant |
vermoënd, ryk, magtig |
| |
| quitteeren |
ophou, weggaan, verlaat |
| |
| ras |
spoedig, weldra, snel |
| reciproque |
wederkerig |
| redres |
regstelling, herstel |
| redresseeren |
vinnig optree, regstel |
| reede, rheede |
ankerplek |
| referendeeren |
verwys na |
| refereeren |
berig, verslag gee |
| reflecteeren |
ag slaan op, in aanmerking neem |
| regulier |
gereeld |
| reijzen |
male, keer |
| rendement |
opbrengs, wins |
| renommee |
roem, vermaardheid |
| renoumeeren |
bekend word |
| renvoijeeren |
terugstuur, ontslaan |
| reppen |
noem |
| repitteeren |
herhaal |
| repliceeren |
antwoord |
| reproches |
verwyte |
| requisaetie |
versoek |
| requisiten |
vereistes |
| resico |
risiko, waagstuk |
| resolveeren |
besluit, 'n besluit neem, 'n voorneme hê |
| resonnabelste |
redelikste |
| ressorteeren, ressourteeren |
onderhorig wees aan |
| ressources |
hulpmiddels |
| |
| |
| restrictie |
beperking |
| retireren |
terugtrek |
| retraite |
toevlugsoord |
| reusseeren |
welslae behaal, slaag |
| rianter |
mooier, meer luuksueus |
| rigoureus, rigoreus |
streng, hard |
| risiqueeren |
waag |
| rouleeren |
loop oor iets, in omloop wees |
| ruynpaard |
reunperd |
| |
| sapientie sat |
wysheid genoeg |
| sauveeren |
red |
| schamel |
lae houtbankie waarop die bestuurder van 'n wa sit |
| scheepsroepers |
skeepstrompet om op 'n skip gehoor te kan word |
| schier |
byna |
| schotschrift |
pamflet waarin geskel word |
| sensibel |
gevoelig |
| sinistre |
duistere |
| slecht gewas |
misoes |
| slofheid |
neiging om uit te stel |
| snaken |
astrante jong kêrels |
| soldijkantoor |
betaalkantoor vir Kompanjiesamptenare e.a. dergelike uitbetalings |
| soldijboekhouder |
boekhouer van die betaalkantoor |
| soldijoverdrager |
beampte wat inskrywings van die joernaal na die grootboek oorgebring het. |
| sollicitatie |
versoek |
| sottise |
dwaasheid |
| souteneeren, soutineeren |
ondersteun, verdedig |
| soutien |
steunpunt |
| spar |
'n lang, ronde dakhout |
| speculatien |
opmerkings, bespiegelinge |
| speerhaak |
aambeeld met twee horings |
| springtochtje |
uitstappie vir plesier |
| standrecht |
direkte militêre regspraak, buitengewone regbank, krygsraad |
| stoffeeren |
versier |
| succeseuren |
opvolgers |
| |
| |
| suppediteeren |
aan die hand doen, byspring, verskaf |
| suppleeren |
aanvul |
| supponeeren |
veronderstel |
| surpreneeren |
verras |
| sustenuen |
beweringe |
| |
| tamboureeren |
aandring |
| teffens |
tewens |
| tendeeren |
strek tot |
| tentamen |
voorlopige ondersoek |
| timiditeit |
vreesagtigheid |
| troebelen |
onluste |
| |
| uitmijten |
uitskel |
| |
| vaceeren |
leeg maak, leeg laat |
| vertier |
bedrywigheid, handel, verkoop, afset |
| vlek |
klein dorp of plek |
| vigileeren |
toesig hou |
| vilipendie |
veragting, verontagsaming, kleinering |
| voegsaam |
betaamlik |
| |
| wisjewasje(s) |
ongegronde uitvlugte, nietighede |
| |
| zeegen |
sleepnet om vis te vang |
| zeele, zele |
lyn, band, tou |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd