Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792

[p. 224]

XXXIII C. van der Oudermeulen aan Swellengrebel,
's-Gravenhage 1.8.1786^1.

Ik verlang na de Utrechtsche tijding,^2. wat loopt alles dol, en de verwarring neemt nog toe, het verspreid sig tot in onze Colonien in t Cluis,^3. de Gouverneur^4. aan de Kaap heeft twee gekheden gedaan, Du Menij^5. een fransman als Equipagiemeester aangesteld, en dan bij gelegenheid dat er gebrek aan tarw was, heeft hij met een Amerikaan die toen daar juist was een tractaat geslooten^6. om voor 15 Octob. aanstaande een millioen Ponden tarw a 3 Piasters en 100 d 1b^7. meel a 5 P. de 100 lb te leeveren en daartegen in betaaling te geeven Wijnen en Wisselbrieven.

Zie daar dan een Voorbeeld aller frappanst van directe Handel van America en Afrika, zonder Europa. Wat zegt Gij van dat Monster? Lees dan Mijn Werk,^8. en segt dan of ik met er tijd geen gelijk zal hebben.

1. Nie onderteken nie; gesien die handskrif en inhoud moet die afsender die Amsterdamse Bewindhebber C. van der Oudermeulen wees.

2. Van der Oudermeulen bedoel die Patriottebeweging, wat veral ook in Utrecht, waar Swellengrebel gewoon het en Deken van die Domkapittel was, kragtige invloed uitgeoefen het en in hierdie tyd besig was om 'n radikale demokratiese rigting in te slaan; sien A. van Hulzen Utrecht in de Patriottentijd, Zaltbommel 1966.

3. Inkluis.

4. C.J. van de Graaff.

5. François Reinier Duminy (1747-1811), Franse marine-offisier, trou in 1777 aan die Kaap met Johanna Margaretha Nöthling, tree in 1781 in diens van die VOC as seekaptein, word in 1786 deur die Pol. Raad aangestel as equipagemeester, 'n benoeming wat in 1787 deur Here XVII ongedaan gemaak word. Sien SABW III, 251.

6. 'n Toenemende aantal Amerikaanse skepe het in dié tyd aan die Kaap kom handel dryf. Die traktaat wat hier bedoel word, is die ooreenkoms wat op 17.2.1786 gesluit is met Benjamin Carpenter, kaptein van die Amerikaanse skip The Benjamin, om so gou as moontlik 'n vrag koring en meel in Amerika te gaan haal (sien Pol. Raad, C 79, 317-335). Hy sou terselfdertyd 8 of 10 leggers Kaapse wyn saam neem om die Noord-Amerikaanse mark te toets. Die prys van die koring wat hy moes bring, is vasgestel op 3 Spaanse matten per 100 lbs. on dié van die meel op 5 Spaanse matten per 100 lbs. Dit moes op die laaste teen midde-Oktober afgelewer word.

7. Daar staan dus: 100 000 pond.

8. In 1785 het Van der Oudermeulen sy verhandeling Iets dat tot voordeel geskryf, waarin hy o.a. (hfst. 6) 'n pleidooi hou vir meer handelsvryheid vir die Kaapse vryburgers.