Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het III. Capittel
Oeffeninghe tot sijns selfs vernieuwinghe.

Voor-stellinghe der plaetse zy, als oft ghy de menschen saeght uyt de wereldt tot het oordeel roepen, ende den eenen uyt den acker, d'andere uyt den meulen, uyt den bedde, kamer, maeltijt, ende voor verscheyden dooden ende weghen derwaerts gaen.

Ghebedt, begheert vernieuwinghe der herten.

+HEt 1. point. Bemerckt ten eersten, in dien ghy nu moest sterven, ende rekeninghe van u leven gheven, hoe ijdel dat alle de saken deser wereldt souden schijnen: die voor-leden ende ghepasseert zijn souden gheheel ijdel zijn, aen-ghesien datter niet af en is ghebleven, de teghen-woordighe slecht, ende de toe-komende vol vreese, over-peyst wat ghy dan soude willen ghedaen hebben. Ten tweeden, peyst+ hoe onweder-roepelijck dat is den verloren tijdt, ende d' occasien tot het goedt, die ghy ghehadt hebt, ende onder-soeckt hoe ghy die voordt-aen sult moghen ghebruycken. Ten derden, siet uwen voordt-ganck in den wech der deughden, hoe-danich ende hoe groot dien is. Desen sult ghy weten in dien ghy bemerckt het eynde waer om hebt ghy begonst te leyden een gheestelijck leven, wat trappen van volmaecktheydt ghy u selven hebt voor-ghestelt, ende met hoe groote begheerte ende wille ghy dien in't beghinsel hebt voor-ghenomen, oft ten minsten behoorde voor-ghenomen te hebben, ende oock wat uwen staet vermach. Maer hoe-danich heeft dien gheweest. Ten eersten, Godt met gheheelder herten ende gheheelder sielen aen te hanghen; want die Godt aen-hanght wordt eenen gheest met hem: Ten tweeden, met eenen-ieghelijcken vrede te+ hebben, ende door liefde ende wille met hun ghevoeght te worden daer-en-boven in dien het uwe overste zijn, aen gheen van hunne wetten, oft bevel met verstandt oft wille te weder-staen. Ten derden, door den haet uwes selfs, verloochenen alle menschelijcke dinghen, den lof der menschen, de rijckdommen ende blijdschappen de werelt, ende ghenuechte+ hebben in Goddelijcke saken. Siet dan hoe ghy Godt aen hanght met uwe dry krachten. Met de memorie, te weten, hebbende hem over al tegenwoordich, ende seer dick-wijls met hem sprekende, want men moet altijdts bidden ende noyt beswijcken.+ Ten tweeden, met den verstande, prijsende alle sijne wercken ende rechtveerdige oordeelen, 't zy dat hy aen u oft andere goedt oft quaedt toe seynt. Ten derden, met den wille noyt klaghen van Godt, oft mensche, oft eenich ongheluck, ende dat door dien

datter in de stadt gheen goedt noch quaet en is, dat den Heere niet gedaen en heeft; oock gheen gebodt willens ende wetens versuymen, hoe kleyn dat het oock zy. Aen-merckt oock oft ghy een suyvere meyninghe in alle dinghen hebt, dat is, oft d'ooghe des+ verstandts suyver is. Bemerckt ten tweeden, hoe ghy ghevoordert zijn tot uwen naesten. Ten eersten, met de memorie, oft ghy niemant en versuymt oft achter laet, maer oft ghy van selfs soect het profijt van uwen naesten, sonderlinghe van den genen die u niet seer toe ghedaen en is, oft ghy hem soeckt te bekennen. Ten tweeden, met den verstande, oft ghy met niemandt twistelijck en handelt, maer dat ghy gheerne u goedt-duncken hem onder-worpt, sonderlinge aen uwen oversten. Ten derden, met den wille, oft ghy van een ghevoelen zijt met hun, ende meest oft ghy met u overste al het selve seght, ende aen hun gheheel over-ghegheven zijt, niet schickende van eenighe sake, plaetse, officie, oft bekommeringhe. Oft ghy ghenuechte hebt in't goedt, in den lof ende eere van uwen naesten, als in u eygen, ende hem geluck biet ende voordert, oft ghy u bedroeft ende medelijden hebt in sijnen teghen-spoedt, ende oft ghy hem met der daedt, soo seer ghy kont met eenen ijver aen lichaem ende siele helpt, ende dat om Gods wille niet om eenighe ghelijckformicheydt, oft eenighe naturelijcke gratie: dan oft ghy van hem eenen aftreck hebt, hem oordeelt in u herte, u selven meer dan+ hem acht ende van sijne ghebreken spreeckt. Ten derden, bemerckt wat voordt ganck ghy ghedaen hebt in de versmadenisse van menschelijcke saken, van lof misprijsinge, ende gevoelen van menschelijcke oordeelen, in verworpinghe van ghemack ende vermakinghen, die met de sinnen ghevoelt worden, in verstervinghe ende haet uwes selfs. Ende ten eersten, oft ghy u selven ende u eygen ghemack door de liefde van de eeuwighe dinghen versmaedt. Ten tweeden, oft ghy met het verstandt u voor den al-der-slechtsten houdt, ende voor sulcken wilt geacht ende ghehouden worden. Ten derden, oft ghy met den wille bemindt, die van u quaedt ghevoelen hebben, ende quaedt van u seggen, ende oft ghy die lief hebt

ende prijst, ende oft ghy de ghene, die u prijsen, ende+ achten, ende al-soo bedrieghen, daer-om gheensins en bemindt ende onder-houdt. Hy bedrieght sy-selven gheheelijck, die sijnen voordt-ganck alleenelijck waerdeert, uyt de meditatie ende beschouwinghe, ende begheerte der selver: Want in dien uwe meditatie oft ghebedt vierich ende goedt is, gemerckt dat sy is eene op-heffinghe der herten tot Godt; soo is 't seker, dat ghy door de selve verheven wordt boven de hooghde der aerden ende aerdtsche dinghen, ende door de selve gheschiedet, dat ghy niet anders en begheert oft wenscht dan Godt, ende sijnen alder-heylichsten wille. In dien 't selve niet en gheschiedt, soo verheft ghy u te vergheefs van die, ende het is meer een bedroch des duyvels dan een teecken van voordt-ganck. Ten vierden, neemt voor u, hoe ghy voordtaen u leven wilt aen-stellen, ende wandelen in den wech der gheboden ende raden Godts.

+Het 2. point. Bemerckt ten eersten, wat beletsel u vertraeght in den wech der salicheydt, wat passie, wat creature oft hare liefde. Ten tweeden, oft ghy dit beletsel kond weyren, ende hoe groote uytsinnicheydt dat het is de selve niet te weyren; neemt over sulckx ernstelijk voor u een particulier ondersoeck te doen, ende de middelen daer toe te gebruycken, die het selve krachtelijck souden moghen helpen. Want voor-waer hy en begheert oprechtelijck sijne ghesondtheydt niet, die alleenelijck wilt ghebruycken onkrachtighe middelen, ende die voor alsulcke door langhe experientie ende ervarentheydt gevonden zijn gheweest. Ten tweeden, aen-merckt in de teghen-woordicheydt Godts, wat een droefheyt, ende wat eene schande dat het is, te sien betere ende heyligher middelen, oock te konnen smaken soo groote soeticheydt van de volmaecktheyt, ende nochtans dese groote goederen niet te willen verkrijghen, ende dat oft om de begheerte van d'eere, oft om liefde tot eenighe creature, oft om eenen seer korten troost. Stelt dan u herte op uwe wegen, ende+ siet waer om dese prophecije in u plaetse heeft: Ghy hebt veel ghesaeyt ende luttel ghemaeyt, ghy hebt

gheten, ende ghy en zijt niet versaedt: ghy hebt gedroncken, ende ghy en zijt niet droncken gheworden; ghy hebt u ghedeckt, ende en zijt niet werm gheworden; ende die loon heeft vergadert, die heeft dien gheworpen in eene door-gaette borse, voorwaer dit gheschiedt om datter het herte niet ernstelijck toe-ghebrocht en wordt.

Het 3. point. Bemerckt de voet-paden van u huys,+ ick segghe, uwe wercken van 's morghens tot 's avonts toe, ende bemerckter twee saken inne. Ten eersten, oft ghy voor-ghenomen hebt ter eeren Godts te doen. Ten tweeden, oft ghy oock u voornemen al vol-brenght. Daer-en boven bemerckt hoe ghy u hebt in teghen-spoedt, te weten, hoe verduldichlijck ende oodt-moedichlijck. Ten laetsten, stelt in gheschrifte het ghene ghy voor u ghenomen hebt, ende offeret aen de alder-heylichste Drijvuldicheydt door de handen van de alder heylichste Maghet, ende door den Enghel uwen bewaerder, ende toe-eyghent u-selven gheheelijck aen de Goddelijcke Majesteyt, vernieuwende oock uwe beloften, in dien ghy eenen Religieus zijt.

Ghebedt om voordt-ganck te doen.

VVEe my dat mijne pelgrimagie verlenght is, ick hebbe+ ghewoont met de bewoonders van Cedar, seer langhe heeft mijn siele eenen vremdelinck gheweest: wy hebben oordeel verwacht, maer te vergeefs, de salicheyt, ende sy is verre van ons geworden. Onse boosheden zijn vermenichvuldight voor u, ende+ onse sonden hebben ons gheantwoordt. Ick bidde u neemt van 't midden van my de ketene N. ende maeckt dat in mijne duysternisse+ u licht op-gae, ende dat mijne duysternissen worden als den mid-dach. Hoe langhe sal ick luyaert slapen? wanneer sal ick+ van mijnen slape op-staen? VVant siet de ghebreckelijckheyt sal+ tot my komen als eenen wandelaer, ende d'armoede als eenen gewapenden man. Maer indien ick rasch ben, soo sal als eene fonteyne mijnen ooghst komen, ende d'armoede sal verre van my+ vlieden, die mijne slappe handt ghewrocht heeft! want siet ick arbeyde soo veel jaren te vergheefs; ende gheheel den dach begeere

ick ende mijne begeerten dooden my, om dat ick niet kloeckelijck ende stantvastelijck en wercke om mijne salicheydt ende de spijse, die niet en vergaet. Maer wat weder-houdt my, dat ick niet rijck, niet wijs, niet salich en ben, noch dat u rijck in my niet en is/ Siet N. O mijnen Godt! ick ben beschaemt oor u: wat uytsinnicheydt is dit van my, dat het my om dit N. oft om dat N. niet en lust te ghenieten soo veel ende groote goederen; ja oock dat het my hier om niet gheoorlooft en soude zijn? In dien ghy wilt, ghy kont my ghenesen. ick bidde u gheneest my, ende+ gheeft my ruste, vervult mijne siele met claerheydt ende verlost mijne beenderen, ende bekleedt my met uwe sterckheydt. Maeckt dat ick zy ghelijck eenen bespreydden hof, ghelijck een fonteyne der wateren, wiens wateren niet en beswijcken, op dat ick mach ghenoemt worden eenen gemackelijken Sabboth, het heylich des Heeren glorieus, op dat mijnen wille niet meer in my ghevonden en worde. Dan Heere sal ick door u vermaeckt worden, ende sult my verheffen boven de hoogde der aerden, ende ghy sult my spijsen met uwe ervenisse, ende ghy sult bevrucht worden van de vruchtbaerheydt van u huys.

Practijcke om te verkrijghen vernieuwinghe der herten.

D'Eerste. Bemerckt in't kort op de maniere hier voren verclaert, als ghy eenighen ledighen tijdt hebt, uwe ghebreclijckheydt ende voort-ganck, soo tot Godt, tot+ uwen even naesten als tot u-selven. maer aenmerckt meest 't gene daer ghy u besonder onder-soeck op doet, ende siet oft in 't selve zijn min oft meer fauten, dan in de voorgaende weke, ende maeckt alsoo uwe rekeninge ende teeckent die indien 't u goet dunct: want veel zijnder die alsoo hunne wercken aen-teeckenen. Aldus schreef den Salighen P. Ignatius in een boecksken oock alle de beweghinghen des H. Gheests ende sijn leven.

+De tweede. Indien ghy ghevoelt dat ghy niet veel en voordert, noch gheport en wordt met eenige oeffeninghe die ghy voorhanden hebt, oft meditatie, oft lesinge oft ghewillighe penitentie, soo aenveerdt een ander, ja versterckt u oock somwijlen na het goet duncken van uwe

oversten oft biecht-vader, met eene verbintenisse op eenighe penitentie teghen de onghestadicheydt.

De derde, Overloopt het register, na 't welck ghy uwe wercken gheschickt hebt, ende neemt u ghemerck tot volkomen onderhoudinghe van't selve.

De vierde. Toe-eyghent u voor-nemen aen verscheyden Heylighen, ende offert die met een heylich voor-nemen, ende bevestight die in de teghenwoordicheydt van het H. Sacrament na de communie.

De vijfde. Onder andere siet dat ghy altijdts arbeydt+ om voordt-ganck te doen in oprechte oodtmoedicheydt, ten tweeden in oprechte liefde, verclarende die liever met der daedt, dan met woorden : ten derden, in de ghemeynsaemheydt met Godt, oft Godts teghenwoordicheyt: ten vierden, in eene suyvere meyninghe: ten vijfden, in de vereeninghe van de alder-heylichste Maghedt.

Een andere maniere om sy-selven te vergaderen, ende de Practijcke.

ICk hebbe hier voren gheseydt, dat de vier-voudighe oeffeninghe, die ghestelt was nae de meditatie, hadde verscheyden ghebruyck: soo om 's morghens op te staen, soo om 's avondts slapen te gaen, soo oock om het herte te vergaderen. Indien dan de meditatie hier voren ghestelt u te langh dunckt te wesen, ghebruyckt dese korte maniere.

Stelt u selven in de teghenwoordicheydt Godts, ende+ bemerckt ten eersten de weldaden, die sijne Goddelijcke mildtheydt u de voorleden weke heeft ghegheven, ende bedanckt hem.

Ten tweeden, bemerckt uwe ghebreken, ende sonderlinghe,+ die door eenighe ghewoonte veroudert zijn, oft ghy voordt gaet oft niet, ende wat u meest op den wech belet, ende doet daer af een sonderlingh onder-soeck.

Ten derden, bemerckt uwe wercken van 's morghens+ af tot des avondts, ende in dien ghy eenen Religieus zijt, soo schickt die naer uwe regulen ende ordinantien, naer d'exempelen van den Heere Iesus, ende Heylighen.

Ten vierden, hoe ghy u gehadt hebt in teghen-spoedt+

hoe matelijck, hoe stille, ende voor-siet het ghene u soude mogen over komen, ende versterckt uwen moet daer teghen.

Ten laetsten, schrijft in't korte u voor-nemen oft ordinantien, ende offert die aen Godt onsen Heere.

Het ghebruyck sal moghen leeren, dat dese vier puncten hebben in haer groot profijt ende een korte maniere van een gheestelijck leven. maer neemt waer, dat elck van die maeckt op haer-selven eene offeninghe, ende daer om bedeylt dat gheheel oock in veel deelen. Maer als ghy u door dese practijcke sult vergaderen ende uwe begheerten vernieuwen, in-dien u belieft, soo siet aen de beelden hier na gheselt, die over een komen met dese vier capittelen: ick hope dat u die een geestelijck behulp sullen gheven.

Schiet-Ghebedekens.

ICk hebbe u in gheheel mijn herte versocht, en verdrijft my+ niet van uvve gheboden.

Ick hebbe den vvech der vvaerheydt verkoren, ick en hebbe+ uvve oordeelen niet vergheten.

Siet ick hebbe uvve gheboden begheert, maeckt my levende+ in uvve gherechticheydt.

 



illustratie

+Aen-merckinghe op het XXVI. beeldt.
Danckt Godt in alle dingen, want dit is sijnen wille.

 

NA de meditatie [A] bedanckt Godt voor sijne on-tallijcke wel-daden aen u bewesen voor [B] de scheppinge, [C] verlossinghe, [D] Sacramenten, [E] gave des gebedts, [F] deughden [G] Heylighe in-spraken. Aenmerckt ende danct Godt, dat hy u door den goeden Enghel [H] beschermt teghen de lagen des [I] duyvels, ende bewaert van soo veel [K] perijckelen, sieckten, verscheuringhen, tooverijen, bedervingen ende on-gevallen van water ende vier. Maer wat sult ghy Gode voor soo veel goedts weder-gheven? Bedanckt Godt, sonderlinghe om dat hy u met soo langhe verduldicheydt heeft verdraghen, die anderssins met de duyvelen ende [L] Godde-loose soudt verloren ghegaen hebben. Laet dan [M] u herte alleenlijck in Godt ende sijnen wille ruste soecken.



illustratie
XXII 26



Vorige Volgende