Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XXXIX. Capittel.
Oeffeninghe na de Meditatie.

+TEn eersten, bedanckt Godt voor de gave des ghebedts, dat d' oneyndelijcke Majesteyt haer gheweerdight heeft u te laten komen tot hare teghen-woordicheydt ende t'samen-sprekinghe, ende niet versmaedt en heeft uwe verstroydde ghebeden: al is't dat hy sit in sijnen throon, in 't midden van de hemelsche sale, ende aen de maeltijdt des bruylofts, die hy sijnen Sone heeft gemaeckt onder de Loven ende Lof-sanghen der Engelen ende Heylighen, ende dat hy niet gheweyghert en heeft u ghenadelijck met de selve te aen hooren, ende bedanckt hem in't generael voor alle wel-daden, gelijck u leeren sal het eerste Beeldt van de vier, die gestelt sullen worden+ in den naesten boeck. Ten tweeden, bemerckt de gebreken die ghy gedaen hebt in de meditatie, ende hoe ghy (versterckt zijnde door't hemelsch brood ende manna van het Godtvruchtich gebedt ende meditatie) niet alleenelijck dese faute, maer oock andere (die ghy in't korte moete over-legghen ende verfoeyen) sult schouwen, maer meest dat ghebreck, het werck ghy bemerckt dat u alder-meest belet in den voordt-ganck der volmaecktheydt, ende het welck ghy door een sonderlingh ondersoeck arbeyt te verwinnen.+ Ten derden, bemerckt in't korte al wat ghy dien dach te doen hebt, ende offert het selve Godt op ende schicket behoorelijck. Ten vierden, voor siet wat ongeluck dat u soude moghen toe-komen, ende bereydt u herte daer toe met eene volmaeckte overghevinghe. Maer soodanighe oeffeninghe moet in't korte over-loopen worden, ghelijck de redene dat uyt-wijst, ende gelijck dat profijtelijcker na de meditatie alleenelijck om sy-selven te vereenighen, gheschieden kan, 't en ware dat den quaden voordtganck van de meditatie raedde langher daer op te blijven staen, ende al-soo dat ghebreck te vol-doen: hoe bequamelijck dit soude mogen gheschieden, sal uwe beproevinge leeren. Om dat dan dese vier poin-

ten dit ende meer andere profijten heeft, soo moet men breeder van de selve spreken. Want de voorseyde vier pointen besluyten daer-en-boven in haer de maniere om profijtelijcken te mediteren, oft liever om sy selven te vereenighen, ende te vernieuwen sijn leven, desghelijcks de manier om slapen te gaen, ende te doen ondersoeckinghe sijnder conscientie om 's morghens op te staen, om hem te bereyden tot de heylighe Sacramenten der Penitentien ende des Autaers, om Misse te hooren, etc.

Ghebedt na de Meditatie.

Wie isser ghelijck den Heere onsen Godt, die in't hooghe woont, ende aen-siet oodtmoedighe dinghen in den hemel ende op der aerden? Gy zijnde den Koninck der Koningen, ende Heere der Heeren, gheweerdight ghy my aen te sien, die stof ende asschen ben? Mijne siele ghebenedijdt den Heere, ende al dat binnen my is sijnen heylighen naem: ghebenedijdt mijn siele+ den Heere, ende en wilt niet vergheten alle sijne vergheldinghen, maer laet ons hem dienen in een vol-maeckt hert, ende laet ons aen doen den Heere Iesus Christus in alle ghepeys N. woordt N. ende werck N. laet ons sijn cruys op-nemen, ende laet ons hem na volghen. Ick bidde u alder-soetsten Iesu, aenveert dese mijne+ begheerte ende alle mijne dinghen door de handen van de salighe Maghedt uwe Moeder, in de vereeninghe van alle uvve verdiensten, ende schickt van my na uvven alder-heylichsten vville. VVant o godt mijnder herten, ende mijnen al, uyt u, in u, ende voor u zijn alle dinghen.

Ander Ghebedt na de Meditatie.

EYlaes! Heere mijne eenighe hulpe, Koninck der Koninghen, ende Heere der Heeren, ick asschen ende stoffe ghestelt in soo veel perijckelen, hoe koudelijck ende verstroydelijck hebbe ick om de on-achtsaemheydt der bevvaringhe mijnder sinnen ende herten met u ghesproken in de tegen-vvoordicheydt van gheheel

u hof, dat u met gheheelder herten looft, ghelijck oock doen alle recht-veerdige ende Godt-vruchtighe sielen? Ontfermt u mijns,+ die een kindt ben van alles behoevende, ende die niet en kan in sijn seer groote perijckelen aen-roepen de hulp van sijnen Vader, van den Vader der bermherticheden, uwen alder-soetsten+ Iesus: ende aen-veerdt in dien ick iet goedts hebbe ghedaen, 't welck u werck alleen is, in de vereeninghe uwer verdiensten, leven ende doodt, van de salighe Maghedt Maria ende alle+ Heylighen, sonderlinge van de ghene, die ick tot patroonen hebbe verkoren, doet met uwen knecht soo u goet dunckt: indien't u belieft my te vertroosten oft te verlaten, uwen wille gheschiede: in der waerachticheydt in dien ghy my aen-siet, ick ben weerdich dat ghy my verlaet: maer in dien ghy aen-siet uwe wonden, ghy sult vinden, waer-om ghy my niet en sult verworpen, om dat uwe bermherticheydt soude zijn boven alle uwe wercken.

+O Heere verleent my gratie, dat ick ghereedelijck mach volbrenghen het ghene, dat ghy alder-goedertierensten Vader my gheleert hebt, tot troost ende salicheydt mijnder siele, door uwe on-eyndelijcke liefde ende minne, aen-ghesien ick open-baerlijck uwen wille bekent hebbe. Ghy kent, ghy kent, die 't al kent, mijne vierighe begeerten, hoe seer ick verfoeye dese mijne on-volmaecktheden+ N. ende mijnen eyghen vville, ende het vleesch mijnen meesten vijandt: maer en vvaer uvve ontferminghe niet groot, ick soude voor-vvaer in mijne kranckheydt vergaen, daer+ om zijt ghy mijne eene hope ende betrouvven; vvant hoe sal ick konnen betrouvven op my-selven, die niet en ben, ende argher dan niet? Voor-vvaer ick ben vervvorpen ende ellendich, maer+ ick sal noch vervvorpender ende oodt-moedigher vvorden, ten+ minsten in mijne eyghen ooghen; vvant 't ghebedt van de oodt-moedighe ende saecht-moedighe heeft u al-tijt behaeght. Ick sal oock vvenschen voor slecht gehouden te vvorden, ende ick vvensche te moghen versmaden de ghenoechten der vvereldt, ende vvandelen in uvve teghen-vvordicheydt, mijnen oversten ghehoorsaem te zijn ghelijck u, mijnen naesten om uvven vville te beminnen, ende meest mijnen vijandt, op dat ick niet en soude zijn ghelijck eenen Heyden ende Publicaen, die alleenlijck be-

minnen, die hun lief hebben. VVie sal my verleenen, dat ick op sijn hooft mach vierighe kolen vergaderen om uvven vville; op dat ick op-rechtelijck u kindt mocht zijn? Ghy alleen kont het gheven, van vvien alle beste gaven ende alle vol-maeckte ghiften+ neder-dalen. Gheeft my bidde ick u, o Vader, o mijnen Godt,+ gratie, op dat ick dese on-vol-maecktheden N. vol-komelijck mach verbeteren, ende alle mijne vvercken N. ghelijck ick voor my ghenomen hebbe, doen tot meerdere glorie uvves naems, op+ dat dese bemerckinghen ende exempelen, soo vvel uvve als der Heyligen, met soo veel vermaninghen, ende middelen, my inden dach des oordeels niet en zijn tot versuchtinghe. Hier-en-boven Heere, in-dien ick u beminde (dat ick hope ende vvensche uyt gheheel mijn herte) soo moet ick gheerne voor u lijden, daer-om aen-veerde ick van nu af alleen teghen-spoedt van uvve handt N. ende om-helse de cruycen, verstervinghen ende op-spraken, op dat ick u ende uvve Heylighen ghelijck mach zijn, om dat ick voor mijne sonden soude vol-doen, op dat ick u o on-eyndelijcke goedtheydt, mach beminnen uyt gheheel mijn herte, uyt gheheel mijne siele. Och oft ghy u gevveerdighde te stellen als een teecken+ op mijn herte, als een teecken op mijnen arm, op dat my voordtaen niemandt meer moeyelijck en zy, ende dat een ieghelijck mach vveten dat ick uvve ben, ende ghy mijn, ende dat ghy u gevveerdight eene vvooninghe by my te maken, ende my korts door uvve on-eyndelijcke bermherticheyt sullen trecken tot u, ende my ontfanghen in de eeuvvighe tabernaeckelen. Ick hope dat ghy my sult leyden in't huys uvves Vaders, ick sal gaen in de machten des Heeren, ende ick sal sien, ende bemercken uvve vvonderlijckheden van de grootheydt ende af-grondt uvver liefden, Amen.

Pracktijcke van 't ghene dat-men doen moet naer de meditatie, ende eerst van de verstroyinghen. ende remedien der selver.

DEn Propheet seght: Ierusalem heeft eene sonde gesondight, daer om is sy on-ghestadich gheworden:+ Voor-waer onse siele heeft oock ghesondight, ende sy is

on-ghestadich gheworden, sy is woest-loopende gegaen na veel minnaers ende hare begheerlijckheden, soo dat sy op gheene plaetse en rust, maer wordt verstroyt in+ verscheyden deelen. Maer aen-ghesien dat dese verstroyinghen ende uyt-loopinghen der herten, ghelijck stervende bien, bederven alle soeticheydt der salven oft+ des ghebedts, ende seer beletten het profijt des selfs, soo moet men neerstelijck daer inne voor-sien. Want hoe+ wilt ghy van Godt verhoort worden (seght Cyprianus) als ghy u-selven niet en hoort? Wilt ghy dat Godt uwes ghedachtich zy als ghy bidt, als ghy uwes selfs niet ghedachtich en zijt? Dat is als ghy met de ooghen wilt waken ende met der herten slapen, daer nochtans een Christen behoort met der herten te waken, als hy met de ooghen slaept.

+Het eerste ende sonderlinghste remedie teghen de verstroytheydt is, te houden sijn herte vergadert voor het+ ghebedt: want wy moeten ons soo bereyden voor het ghebedt, ghelijck wy biddende ghebonden willen worden; want het ghepeys ende herte wordt in het ghebedt versterckt door den voor-gaenden staet, ende dit moet dies-halven te neerstigher ghedaen worden; want door het ghebedt als door eenen water-loop vloeyen tot ons de wateren der gratie, ende daer om en isser gheene sake die de duyvels soo vreesen, ende die sy soo seer soecken te beletten.

Ten tweeden, is oock een sonderlingh remedie, behalven de bereydinghe van de welcke ghesproken is in+ het eerste boeck in het neghenste capittel, te behouden de teghen-woordicheydt van de Goddelijcke Majesteyt, ende een waer-achtich gheloof van de selve dick-wijls te verwecken, ende staen met groote eer-biedinge oock uytwendighe voor de selve majesteyt ende sijn hof, als oft wy geworden waren een schou-spel voor de wereldt, Enghelen ende menschen. In dien ghy kont bidden in de tegenwoordicheyt oft voor het H. Sacrament. doet dat oock: maer indien niet, soo is het nochtans goet ende profijtelijck hem derwaerts te keeren, waer men oock is, aenghesien het volck van Israel van Godt geleert is geweest hem in't bidden te keeren na den tempel. Het dient oock tot eer-biedinghe seer stille van lichaem te zijn, ende d' in-beeldinghe oft imaginatie vast

maken op eene sekere plaetse, door de voor stellinghe der plaetse, van de welcke in't langhe is gheseydt.

Ten derden, bemerckt dat dry saken ons in't ghebedt+ verstroyen, te weten, teghenwoordighe, voorleden ende toe-komende dingen. De tegenwoordige dan meest, als sy de begheerte tot haer trecken, maeken ons on-gerust, ende verstroyen door curieusheyt, ende daerom wordt seer ghepresen eenicheyt, ruste ende bewaringe der sinnen.+ De voorleden dingen beletten ons, als iet quaelijck ghedaen is, oft niet aenghenaem en is gheweest; want dit is het herte ghewoon te peysen ende t' overlegghen in't ghebedt, als iemant sy-selven te voren niet en heeft ondersocht ende sijn herte in ruste ghestelt. In dien dan iemandt ruste soeckt onder het bidden, soo moet hy syselven wel ondersoecken, eer hy komt tot den ghebede, ende verwecken leedt-wesen der sonden ende alle saken schicken; peysende ten eersten, dat alle dingen van eender weerden en zijn by de neersticheyt om Gode te behaghen, ende sijnen wille te volbrengen, ende alsoo dat hy niet anders en wilt peysen, dan dat de Godlijcke Majesteyt aengenaem is, ende dat hy niet en wilt in plaetse van wieroock ende soeten geur offeren de dompen van eene verworpen ende stinckende siele, te weten, ijdele, onnutte, leelijcke ende quade ghepeysen. Hy moet sy-selven neerstelijck laten voorstaen ja vastelijck ghelooven, dat hy verliest ende belet den voordtganck van sijne andere saecken, indien hy op de selve peyst ten tijde van het ghebedt, aen-ghesien dat door dese ghebreken het verstant verdonckert wort, ende den wille trager tot het goet ende dat de gratie Gods, die ons licht ende sterckheydt is, door de selve belet wordt. In dien hy dan soo doet ende alle dingen kleyn acht, vergheleken by Godt ende sijne eere, soo is 't seker dat hy lichtelijcker de wereldsche saken sal vergeten, ghelijck men ghewoon is te verachten andere verworpen dingen, besonder als men wilt peysen op saken, die van grooter ghewichte zijn.

Nu soo veel aengaet de toekomende dinghen, die wy+ mogelijck sullen moeten doen doen oft lijden, 't is blijckelijck dat wy tot beyde gratie van doen hebben. Want hoe sullen wy verkrijgen dese gratie oft iet vermogen, 't zy dat wy iet te handelen hebben, oft dat wy moeten prediken, oft iet in het open-baer segghen, oft moeten schrijven,

anders dan door een aendachtich ende oodtmoedich gebedt? Alsoo dat alle ghepeys van eenighe toekomende sake die ontijdich oft niet noodich en is, een groot beletsel is van het Goddelijck licht, ghelijck ick geseydt hebbe, ende eene toe-stoppinge van de fonteyne der gratien, ende een groot achter-deel van de sake, daer ghy u toe bereedt maeckt. maer in-dien ghy iet vreest; gheen sekerder toevlucht en isser dan bedeckt te worden onder de schaduwe van de vleughelen des Heeren. Laet dan dit uwe vreese ende hope zijn, te woonen in de bescherminge Godts, want de Heere alleen kan alle dinghen doen, ende onse vijanden bekeeren als hy sal willen, ende als onse weghen hem sullen behaghen.

Siet ghy wel met wat vast ende profijtelijck voor-nemen alle ghepeys van voorleden, tegenwoordich ende toe-komende saken, uyt-ghesloten moet worden? Maer dit en+ is niet ghenoech voor onse kranckheydt, dan in-dien in 't gebedt ons eenige verstroyingen over-komen, soo moet men eerst soetelijcken ende niet met versoeninghe, dóogen onser herten af-keeren, om datse d' ijdelheyt niet en souden sien, ende men moet terstont wederom komen op den wech ende voorgenomen plaetse, als oft wy van den selven afgedoolt waren. Ende in-dien de menichte der voorbeeldingen praemt, nochtans en moet men voor den vijandt niet wij-ken, maer men moet d'oogen terstont tot Godt op-heffen, ende het gheloove van de Goddelijcke tegenwoordicheydt met groote neersticheyt verwecken.

+Neemt oock waer ten eersten, dat het seer d' aendachticheydt vervoordert, al dat dient om te verkrijgen vrede der herten, gelijck oock is d' oodtmoedicheyt te bewaren als het gebedt voorspoedichlijcken voor-gaet, want daer-om wordt den troost dickwijls in 't ghebedt wech ghenomen, om dat de siele haer-selven niet kennende, door het ghebedt wordt op gheblasen. Daer-om ghebeurt 't gene dat Salomon seght: Die veel honichs eet, en is hem niet+ goedt. Waerom den heylighen Bernardus seer bequamelijcken+ seght: Hooverdije is in my gevonden, ende den Heere is in gramschap geweken van sijnen knecht, hier+ uyt komt dese onvruchtbaerheydt mijnder siele, ende ghebreck van devotie dat ick lijde, ick en kan tot gheen tranen beweegt worden, den lof-sanck en smaeckt niet, 't en lust my niet te lesen, 't en vermaeckt my niet te

bidden ick en vinde de gewoonelijcke Meditatien niet. Waer is de dronckenschap de gheests? Waer is de stilte, ende blijdschap ende vrede in den H. Gheest? Hier naer schrijft den H. Bernardus wederom aldus: Ick hebbe metter waerheydt bevonden, datter met soo krachtich en is om gratie te verdienen, te behouden ende wederom te verkrijghen, dan wanneer, ghy t'allen tijden voor Godt bevonden wordt niet hooghe dinghen te smaken, maer te vreesen. Salich is den mensch, die altijdts bevreest+ is. Vreest dan als ghy de gratie sult verloren hebben, vreest oock als sy sal wederom ghekomen zijn, ende dit is altijdts bevreest te zijn: vreest insgelijcks als u de gratie is ontrocken, als die terstont staet te vallen: vreest ende beeft, als ghy ghevoelt, dat Godt op u ghestoort is: vreest want uwe bewaringhe heeft u verlaten.

Ten tweeden, neemt waer, dat hoe wel eenighe dinghen, die nu gheseyt zijn, by naer maer te passe en komen in 't inwendich gebedt, dat den meestendeel oock plaets heeft in 't uyt-sprekende gebedt, ende dat het daerom nut is in 't selve het herte op te heffen, meest in 't beghinsel ende eynde van de Psalmen, insghelijcks elcken Psalm+ te lesen tot een seker eynde ende voor-nemen, ende met een verscheyden Godt-vruchtichlijcke ende betamelijcke ghesteltenisse des lichaems, oock met verscheyden Patroonen ende chooren der Heylighen; de selve Godt almachtich op-offeren.

Ten derden neemt waer, dat de pracktijcke van sommighe+ seer profijtelijck is, aen te teeckenen de heylighe inspraken, ende verlichtinghen ende begheerten. Ende dit helpt seer; Ten eersten, want de schriften der Heylighen betuyghen, dat dit den Heere behaeght heeft, dien hy bevolen heeft dat sy dit souden doen, ende dat sy souden acht nemen op de gaven die sy ontfinghen; Ten tweeden om dat de voor-gaende wateren der hemelscher besproeyinghe met woorden vol van den Heylighen Gheest bewaert souden worden, als in eenen ghetrouwen water-back, teghen den tijdt der drooghten: ende dat het alsoo soude gheschieden dat de blevelinghen van het heylich gepeys eenen heyligen dach souden houden in onse siele. Den H. Augustinus belijdt, dat hy dat aenghesien heeft in 't schrijven van sijnen Manuael oft Handt-boeck. Ten derden, om dat het schijnt dat de voor-

nemens als sy geschreven zijn, gelijck de contracten ende de verbonden onder de menschen, meer vasticheyt hebben,+ ende meerder beschaemtheydt, als die wederom gelesen ende nochtans versuymt worden. De maniere van schrijven sal dan wesen, als by exempel: Heere ick bedancke u, dat ghy u op den 25. dach van December 1622, geweerdight hebt open te doen den prijs uwer armoede, die ghy rijck zijnde om mijnen wille hebt aengenomen, om dat ghy my soudt leeren, etc. Ick neme dan voor my door uwe gratie (want uyt my-selven en kan ick niet) heden dármen met sulcke oorsake N. ende voortaen soo en de soo te helpen met geestelijcke ende lichamelijcke aelmoesse, niet te versteken eenige arme vrienden, maer ter contrarien die+ boven andere te vertroosten. Och oft mine wegen gestiert wierden, om uwe rechtveerdichmakingen te bewaren.

Ten vierden, neemt waer gelijcker dicwijls geseyt is, dat men eenich schiet-gebedt moet nemen, door 't welck iemandt soude moghen 's daeghs overleggen de vrucht+ van de Meditatie, ende bewaren het vier, dat David syde t' ontsteken in sijne meditatie ghelijckerwijs ick hier onder sommighe stelle, die bequaem zijn om t' onder-houden alle Godt-vruchtighe begheerte.

Schiet-Ghebedekens, met vvelcke den Oeffenaer sal moghen her-halen de vruchten van elcke meditatie.

+GHy hebt my kennelijck gemaeckt de vvegen des levens, ghy sult my vervullen met blijdschap met u aen-sicht; vvel-lusticheden zijn in uvve rechte handt. tot den eynde.

+Heere ick hebbe bekent dat uvve oordeelen zijn gherechticheydt, ghy hebt my in uvve vvaerheyt verootmoedight.

+Ick sal peysen in uvve recht-veerdich-makinghen, ick en sal uvve vvoorden niet vergheten.

+Ende ick sal my bedencken in alle uvve vvercken, in uvve vonden sal ick gheoeffent vvorden.

+Ende ick sal on-besmet zijn met hem, ende ick sal my vvachten van mijne boosheydt.

+En sal mijne siele Godt niet onderdanich zijn, vvant van hem is mijne salicheydt.

 

Het eynde van den tvveeden Boeck.


Vorige Volgende