Den wech des eeuwich levens
(1622)–Antonius Sucquet– Auteursrechtvrij
[pagina 449]
| |
Het XXII. Capittel.
| |
[pagina 450]
| |
herdt: het streckt hem oock niet te min tot d'andere oeffeningen: in de welcke is't dat ghy ongestadich zijt, soo sult ghy dese voor-seyde volherdicheydt eenichsins doen wanckelen, daer den vijant vander hellen gheduerichlijck op uyt is. Voordts, ghelijckGa naar margenoot+ Laurentius Iustinianus seght: De deught en verdient niet ghepresen te worden, 't en zy dat men in de selve is volherdende. Ghelijck den genen die een deel van sijne schuldt betaelt, geensins en vol-doet; noch die alleen een deel van den wech over-reyst, niet gheraken en kan, daer hy voor hem ghenomen hadde te komen. Wat doen dese dan? Sy vermoeden haer, voor-waer te vergheefs, ende met groote schande, by ghebreck van de volherdicheydt. WantGa naar margenoot+ het goedt te beghinnen ende qualijck eynden, wat is dat anders dan mis-maeckte dinghen voordtsbrenghen? Dusdanigh werck mach met recht eenGa naar margenoot+ monster ghenoemt worden, hebbende sijn beghinsel van de redene, maer eyndende met de sinnelijckheydt. Sonder de vol-herdicheyt voor-waer noch den genen die vecht en sal victorie verkrijgen, noch des-ghelijckx die victorie ghevochten heeft, en salGa naar margenoot+ gekroont worden. Ende gelijck den H. Bernardus ghetuyght: De vol-herdicheydt is de jeught der krachten het eynde der deuchden, een voester der verdiensten, middelaresse tot den prijs, de suster van verduldicheydt, de dochter van stantvasticheydt, de vrindinne van vrede, den bant van de vrientschap, een sterckte van alle heylicheydt. Neemt wech de vol-herdicheydt noch den dienst is eenighen loon weerdich, noch de wel-daet eenighe jonste, noch de vromicheydt eenighen prijs en lof. Ga naar margenoot+Het 3. point. Bemerckt ten eersten, hoe leelijck dat het is, veel dinghen te beginnen, ende niet vol-eynden, ende gedreven te worden gelijck een riedt, herwaerts ende derwaerts, het welc dese gelijckenisse ghenoechsaem bewijst, ende oft iemandt op de werelt alle dingen alleen begonst saghe. Ten tweeden, dat wy te vergeefs arbeyden, gheduerichlijck timmerende,Ga naar margenoot+ ende weder-om brekende. Ten derden, bemerckt dat den ghenen die in af-gheleyde sonden her-valt, doet ghelijck eenen verrader die versoent zijnde met den Koninck, wederom op een nieu ver- | |
[pagina 451]
| |
raders stucken aen-recht, ende den Koninck soeckt te vermoorden: want den sondaer, door de doodelijcke sonden, soeckt onsen Salich-maker te cruycen. Ende al is't dat onsen Heere, door de daghelijckse sonden niet gecruyst en wort, nochtans door dien dat den mensch door de selve allenghskens meer gheneyght wordt om in doodt-sonden te vallen, over-mits dat de kracht van de liefde hier door vermindert wort, soo schenen sy oock mede derwaertsGa naar margenoot+ te strecken. Ten vierden, bemerckt dat de beste maniere van leven, door de stantvasticheydt ende de ghewoonte, ten laetsten seer licht wort, maer hier-en-teghen dat den ghenen die al-tijdt beghint, ghelijck is al-sulcken eenen die al-tijdt leert, ende dat hem over-sulcks alle dingen swaer ende moeyelijc vallen. Dus stelt u dit voor oogen, ende over-leght by u selven, segghende: Siet ick ben dese loop-baen in ghetreden: maer waer-om? wil ick de kroone behalen oft niet? Voor-waer is't dat ic dit wil, seght my wat is beter, een maent oft twee kloeckelijc te arbeyden, ende na der hant in groote ruste te leven, oft wel in de schole van onsen Salich-maker altijdt te leeren, ende nimmermeer tot eenige wetenschap te gheraken; al-tijt saeyen ende noyt maeyen; graven, ende nimmermeer water vinden; al-tijdt besich zijn met een huys te timmeren, ende noyt volmaeckt ende ghedaen werck hebben, om 't selve te mogen ghebruycken, ende daer in te schuylen, maer gheduerichlijck alle winden ende tempeest en onderGa naar margenoot+ den blooten hemel onder-worpen te wesen? Ten vijfden, bemerckt dat de roeringen der hemelen al-tijdt ghestadich ende ghelijck-formich zijn, dat de tijden des jaers, ende alle andere dinghen die van Godt gheschapen zijn, met eene gheduerighe ordre ende maniere gheregeert worden: dat alle saken in ghewichte, ghetal ende mate, oock de alder-minste ghemaeckt zijn. Op dat wy hier door insghelijcks souden leeren neerstich ende sorchvuldich wesen, ende van alle geschapen dinghen hier toe genoodet souden mogen worden. Over-loopt dusdanich gemack ende onghemack, van de ghestadicheydt, ende onghestadicheydt. | |
[pagina 452]
| |
Het tvveede deel.Ga naar margenoot+HEt 4. point. Bemerckt wat dat u in de oeffeninghe van de deucht onghestadich maeckt. Het is ten eersten, dat ghy den arbeyt schout, maer is't dat ghy de sake wel in-siet, ghy vermeerdert den arbeyt meer door sulcks te schouwen, gelijck het lichter is een huys t'onder-houden, dan van den gront op te bouwen; sijne ghesontheydt te onder-houden, dan alsse verloren is, weder- om te krijghen; toe-sien dat men niet en valt, dan ghevallen zijnde weder-om op te staen. Dus over-leght oft het wel ghedaen is, eenighen kleynen arbeydt te mijden, ende eenen meerderen ende by-na onverdraghelijcken aen te nemen, ghelijck doet den onghestadighen; oft welGa naar margenoot+ ten tweeden, het gheschiedt om d' op-sprake ende de oordeelen der menschen. Och wat eene sotticheydt is dit! bemerckt dat den ghenen die u raedt oft dwinght om op te houden ende t'ontbreken in uwe goede oeffeningen, u grootelijcks hindert, 'tzy dat hy dit doet onder het decksel van vriendt oft van vijant. Want is't by aldien, dat hy waerachtelijck uwen vijandt niet en is, soo is hy nochtans uyt-gemaeckt van uwen gesworen vyandt den duyvel van der hellen, op dat ghy op den wech soudt mogen beswijcken, op dat ghy uwen leyts-man Christum Iesum niet stantvastelijck en soudt volghen, ende ten laetsten, op dat ghy door de moeylijckheydt verwonnen zijnde, (bemerckende den kleynen voordtganck die ghy doet) hem met eene walghinghe sout laten naer te volghen: want die kleyne dingen versmaet, ghelijck de Schrifture spreeckt, sal in derGa naar margenoot+ waerheydt allenghskens vervallen. Desen doet gelijck eenen die de op-gehoude wateren van eene sluyse om eenen meulen te draeyen, op eenen tijt laet ontspringen. Och hoe veel tijdts ende arbeyts moet men hebben om een kleyne onachtsaemheyt wederom in te halen! Desghelijcken siet-men in eenighe werck-lieden die gheduerichlijck vier moeten stoken, de welcke groot schade lijden soo wanneer het selve in't minste vergaen is, dese moeten wy na-volgen in alle sorchvuldicheydt ende neersticheydt, ende hetGa naar margenoot+ vier dat eens ontsteken is op den autaer onser her- | |
[pagina 453]
| |
ten, ghelijck hier voor-tijdts gheboden was, gheduerichlijck voeden ende onder-houden. Het 5. point. Bemerckt de dwaesheydt van al-sulcken,Ga naar margenoot+ die veranderen ghelijck de mane, die ongestadichGa naar margenoot+ zijn, ende die seer dick-wijls hare goede oeffeningen veranderen, want soodanige menschen staen te vergheefs door eene vermetentheydt dick-wijls naer het gene dat sy eens hooren; noch sy en bemercken niet datter verscheyden roepen zijn, ende dat eenen-iegelijcken sijne gave heeft van Godt, den eenen aldus,Ga naar margenoot+ den anderen al-soo. Dat hy prijse de deughden van d'andere, seydt Cassianus, maer dat hy in sijnGa naar margenoot+ aen-genomen deught voordts-gae, al is 't dat sijne sinnelijckheyt daer tegen preutelt, want door eenen onverwinnelijcken arbeyt moete het al verwonnen worden. Het 6. point. Bemerckt ten laetsten, hoe swaer datGa naar margenoot+ de deught van vol-herdicheyt is, ende over-sulcks seer eerlijck ende prijsens weerdich: want veel zijnder geroepen, maer luttel uyt-verkoren. Dat ons dieneGa naar margenoot+ voor een exemple ende spieghel, Saul, Salomon, Iudas, Nicolaus Diaconus, Tertullianus ende Origenes, ende soo veel religieuse persoonen die haren eersten roep verlaten hebben. Ten tweeden, hoe neerstelijck dat de Heylighen dese deughdt onder-houden hebben, vol-herdende langhen tijdt in groote stranghicheyt op eene plaetse (want gelijck Climachus seer wel seydt: Die lichtelijck van plaetse veranderen, worden voor quaedt gherekent) bemerckt hoeGa naar margenoot+ de Heyligen vol-herden in vol-maeckte suyverheyt ende Godtvruchtigheyt. Ende spreeckt u selven aen met den H. Augustinus: En sult ghy niet vermogen, datGa naar margenoot+ die ende die hebben konnen vol-brengen? Ten derden, hoe dat Christus onsen Salich-maker tot den eynde toe vol-herdende, geseydt heeft: Ick moet met een doopsel gedoopt worden, ende hoe worde ic benaut tot dat het vol-bracht worde! Ende weder-om aen het cruys, heeft hy u gheseyt: Het is al vol-bracht.Ga naar margenoot+ Ten vierden, over-leght tegen de kleyn-moedicheyt, Godts voorsichticheydt ende liefde t' ons-waerts, ende dat wy alle dinghen vermoghen, door den genen die ons versterckt. Maer bemerckt dat gelijck in de kortse het her-vallen seer quaedt is, desgelijc-Ga naar margenoot+ | |
[pagina 454]
| |
Ga naar margenoot+ken oock in de sonden, ende dat sulcker menschen uyterst erger worden dan hare eerste, naer uytwijsen van de Euangelische parabele. Want om de ondanckbaerheydt van den sondaer soo is sijne bekeeringheGa naar margenoot+ van Godts wegen swaerder geworden; ende van des duyvels wegen desgelijcken, door dien dat den duyvel meerder macht over hem heeft verkreghen; ja oock van sijns selfs weghen, overmits dat hy swacker ende krancker gheworden is. HierGa naar margenoot+ om seyt den H. Apostel Paulus: Het is onmoghelijck dat de gene die eens verlicht hebben geweest, ende hebben gesmaeckt de hemelsche gaven, ende af-ghevallen zijn, souden weder-om vernieut worden ter penitentien. | |
Het derde deel.Ga naar margenoot+HEt 7. point. Bemerckt wat middelen dat ghy tot noch toe gebruyckt hebt om u selven te verwinnen, oft om tot de deught te gheraken, ende wat voort-ganc dat ghy gedaen hebt; is't dat ghy eenen kleynen voort-ganc gedaen hebt, over-leght oft dien middel die ghy hier toe gebruyckt hebt, uyt sy selven krachtich ghenoech is oft niet: Soo niet, ende in dien ghy geen ander en begeert te gebruycken, soo ondervraeght u selven oft ghy de onvolmaectheyt begeert te verwinnen, ende tot de volmaectheyt te geraken. Gy sult u selven antwoorden: Ia? Waerom bedrieght ghy dan u selven? Want soudt ghy wel segghen, dat alsulckenGa naar margenoot+ eenen begheert ghenesen te wesen, die wel wetende dat de remedien die hy tot noch toe ghebruyckt heeft, niet krachtich ghenoech en zijn, ende nochtans gheen andere die hy aen de handt heeft, wilt ghebruycken? wie bedriecht desen anders dan sy-selven, ende onverstandighe menschen, als oft hy begheerde het ghene dat hy niet en begeert. Seght my eens, waer't by al-dien dat ghy eenen saeght die dick-wijls sijn beste ghedaen hadde om een swaer ghewichte op te heffen, oft om eenen waghen met sijn handen voorts te porren, oft met eenen os oft peerdt den ploech voordts te trecken, maer dat hy 't selve niet machtich en ware; ende dies niet tegen staende dat hy noch hulpe, noch meer krachts daer toe en wilde gebruycken, soudt ghy seggen dat hy | |
[pagina 455]
| |
dit op-rechtelijcken meynde? Voordts, waer't sake datter iemant ghevonden wierde die wel soude begheeren dat eenighe timmeragie op-gebout ware, ende nochtans daer toe noch materialen, noch werclieden en wilde soecken, oft oock de hant aen't werc stellen, en sout ghy niet seggen dat hy onwijsselijcken sijne saken soude aen-leggen? Voeght dit u selven toe, die van meyninghe zijt eenen toren van de volmaectheyt op te rechten. Waer in voor-waer al het selve is, gheen middelen te willen ghebruycken, oft wel soodanighe, die niet krachtich ghenoech en zijn? ja het soude dick-wijls beter wesen, gheen te werck te stellen, dan sy selven te vergheefs vermoeyen, ende door een ijdel behagen sijns selfs hem in meerder perijckel te stellen, ende door eenen gheduerighen arbeydt allenghskens ghelijck door een vier vergaen. Het 8. point. Over-denct oft ick wil my selven hierGa naar margenoot+ in nu verwinnen oft nimmermeer. Is't dat ick 't van sinne ben eens te doen, soo moet ick liever nu volstandelijck voordts gaen, eer dat mijne liefde ende affectie verflauwe, ende ter wijle dat ick in dit leven de gheleghentheydt hebbe, oock ter wijlen dat de krachten van mijne siele ende lichaem noch gheheel ende niet ghekrenckt en zijn door de traecheyt ende onghestadicheydt. Voordts ter wijlen dat Godt, van wien my alle hulpe ende bijstandt moete toekomen, min op my door mijnen onghestadighen wille vergramt is, waer toe wil ick dan dese sake uyt-stellen? en groeyen mijne gheneyghelijckheden niet, als sy veronachtsaemt worden? en vermindert den ijver ende de viericheydt der liefde niet, door uyt-stellen ende onder-breken? ende en wort de sieckte der sielen daghelijcks niet grooter, hoe dat ick langher in lauwicheydt ende flauwicheydt volherde? Ten laetsten, wat batet my dat ick langh beyde? Het 9. point. Bemerckt dat in alle sware oeffeninghen der deugheden, dry saken ghevonden worden,Ga naar margenoot+ de welke u behooren voorts te drijven. D'eerste, is den noodt, die een scherp sweerdt is, ende den welcken hier ontwijffelijck ghevonden wort, aen-gesien dat wy tot onse eeuwighe salicheydt begheeren te gheraken. Ende het is voor-seker, datter veel van | |
[pagina 456]
| |
haren eersten roep af-vallen, door dien datse haer selven in 't beghinsel niet en verwinnen, ende dat sy na der handt oock schip-brake lijden van hare eeuwigheGa naar margenoot+ salicheydt. Ten tweeden, soo behoordt u te beweghen de ghenuechte die de verkregen victorie mede-brenght: want die sacht ende slap is in sijne wercken, die is een broeder des ghenes die sijne eyghenGa naar margenoot+ wercken bederft, ende altijdt arbeydt ende niemermeer en geniet de vruchten sijnder handen, hier-en-tegen die eens de moeyelijckheyt van de deught verwonnen heeft, die is al-tijdt gheluckich. HetGa naar margenoot+ derde verwecksel is, d'eeuwige glorie, de welcke de deughdt toe-komt. Siet hoe kloeckelijck draghen haer de kinderen deser werelt, om eene ijdele eere te behalen, ende en sal u de eeuwige niet verwecken? Wat en hebben de heylige martelaren niet gedaen, die haer nu met onsen Heere eeuwelijcken in den hemel verblijden? hoe sult ghy derren met haer, ende voor haer te voorschijne komen die door hare vrome feyten, ende door veel lijdens ghekroont zijn? Ga naar margenoot+Ick bidde u, beminde Leser, ende vermane u, dat ghy die Sodoma verlaten hebt, u spoeyende naer het gheberchte, niet achterwaerts en wilt sien, noch afGa naar margenoot+ en wilt trecken uwe hant van den ploech, noch van den boort van het kleedt van onsen Salich-maker dat ghy niet af en komt van het dack der deughden om weder-om te keeren tot de kleederen die ghy eens uyt-geschudt hebt, dat ghy uyt den acker niet weder-om t'huys en keert: noch en bemint niet de veldt-achtighe plaetsen met Loth, ende de lieffelijcke hoven, die niet begoten en worden met den dauw des hemels, ghelijck de heylighe aerde, maer van den on-klaren Iordaen, na dat hy sijne soete wateren, door het vermenghelen van de doode zee verandert heeft. Veel zijnder die begonst hebben, maer luttel zijnder tot het sop der deughden gheraeckt.Ga naar margenoot+ O mijne broeders, dat het ons niet en verdriete groote saken te beghinnen, ende noch in het gene dat eens begonst is te volherden, wetende datGa naar margenoot+ de volherdicheydt het leven gheeft aen de verdiensten, verciert de goede propoosten, verghelt den loopenden, kroont den vechtenden, leydt om den loon t'ontfanghen, ende brenght ons tot de havene: dit is | |
[pagina 457]
| |
den rock van Ioseph, komende tot de enckelen toe, ons brenghende tot ons eynde: dit is het Priesterlijck kleedt, hanghende tot op de voeten: dit is den steert van de offerande, de welcke wy schuldich zijn Gode al-machtich op te dragen: dit is den versem van het goedt werck, die wy teghen het bijten van het serpent moeten bewaren: Dit is de deughdt, de welcke Godt bindt, dese is't die alle goedt haren eyghendom gheeft. | |
Ghebedt om de volherdicheydt in den vvech der deughden te verkrijghen.O Koninck der Koninghen, ende Heere der heyr-krachten, wien te dienen, is heerschappije hebben; wie sal my verleenen dat ick u oprechtelijck ende volherdelijck mach dienen, ende dat ick mach bewijsen dat ick waerachtelijck ende uyter herten uwen dienaer ben, met vrome dinghen uyt te rechten, ende sware te verdraghen? Ick hoore uwen kloecken martelaer Ignatius seggen, dat het vier, 't cruys, de beesten, het breken mijnder beenderen, het scheuren mijnder leden, het meurselen van gheheel mijn lichaem, ende alle de pijnen ende tormenten vanGa naar margenoot+ den duyvel der hellen over my komen, alleenlijck op dat ick mijnen Salich-maker mach genieten. Ende den Apostel roept aldus: VVie sal ons scheyden van de liefde Christi? tribulatie? oft benautheyt? oft honger? oft naectheyt? oft perijckel? oft vervolginge? oft 't sweert? Ick ben seker dat noch doodt, noch leven, noch Enghelen, noch heerschappijen, noch krachten, noch teghenvvoordige, noch toe-komende dinghen: noch sterckheydt, noch hoocheydt, noch diepte, noch geen ander creature ons en sal moghen scheyden van de liefde Godts, de vvelcke is in Christo Iesu onsen Heere. Ende vvat is't dat my belet, ende by-na niet en scheydt van uGa naar margenoot+ mijnen Heere ende mijnen Godt, zijn't niet beuselinghen ende kinder-spel, ijdelheydt der ijdelheydt, op dat ick tot u niet en soude gheraken? Ick schame my van mijne voor-leden luyicheydt ende traecheydt, dat ick tot noch toe soo kout ghevveest heb in uvve liefde, die een vier zijt altijdts brandende, ende niemermeer verbrandende. Maer ick begheer u van nu af, ende beson- | |
[pagina 458]
| |
derlijck uwe martelaers, ten minsten in kleyne saken naer te volghen, al ben ick swack ende kranck, ghy sult my te ghemoete komen door uwe gratie, op dat ick u soude moghen behaghen.Ga naar margenoot+ Sullen de kinderen deser wereldt, ende de slaven van den duyvel der hellen stercker ende wijser wesen, dan uwe dienaers? Sullen sy soo veel verdraghen, om na der handt ghepijnicht te worden, ende en sal ick niet konnen lijden, om eenen eeuwigen prijs te behalen? Sullen sy neerstelijck ende sorchvuldelijck alle dinghen doen voor den helschen leeuw, die altijdt uyt is om haer te verslinden, ende sal ick achterwaerts keeren, oft my laten voor-staen iet swaer te wesen om te verdragen voor u o mijnen alder-liefsten Vader, mijnen alder-goedertierensten Koninck, ende alder-bermhertichsten Verlosser? Verre zy van my dat ick sulcks soude doen, oft dat ick eenich vverck svvaer oft lastich soude achten, eenich officie oft versmaetheydt moeyelijck soude vinden. Siet, ick verachte vrijvvillichlijck van nu af alle d'ijdele eeren deser wereldt, op dat ick u stantvastelijck soude moghen naer-volghen, ende d'eeuvvighe eere bekomen. Och oft ick alle dingen mochte hebben, ende alle dingen versmaeden om uvven't vville, gheholpen zijnde door uvve gratie! Och oft ick u mocht beminnen ende lief hebben met d'affectie, met de vvelcke ghy van alle creature t'samen bemindt vvordt, u mocht beminnen boven al in desen ooghen-blick van dit teghenvvoordich leven! dat ick door de sterckte der martelaren, svvare ende lastighe dinghen stantvastelijck soude moghen verdraghen, ende door de vromicheydt der belijderen soude moghen volherden tot den eynde toe in de oeffeninghe der deughden, tot dat ghy komt ende neemt my op u, tot dat ghy my versaedt, ende my zijt in plaetse van alle andere dinghen! VVeest my hier in behulpsaem, o alder-heylichste Maghedt Maria: helpt my o alder-kloeckste Martelaren. Staet my by, o heylighe Enghelen, in vviens teghen-vvoordicheyt ick dit voor-nemen make. Helpt my, o Heere Iesu, die mijne sterckte zijn, mijne kracht, ende mijne blijdschap, mijne vreese, ende al mijn goedt. Amen. | |
[pagina 459]
| |
Practijcke om te vol-herden in 't begonnen goedt.D'Eerste, beghinnen van kleyne dingen, ende die ghestadelijckGa naar margenoot+ onder houden. Het is ongheloovelijck hoe veel dat hier aen gheleghen is, te weten, van niet veel dinghen t samen t'aenveerden, maer luttel dinghen wel beherten. Want beter is een handt-vol met ruste, danGa naar margenoot+ beyde de handen vol met arbeydt, ende pijnelijckheydt des herten. De tweede, een register te maken van de bedeylinghen van gheheel den dach (waer af wy na der handt noch breeder sullen spreken) oft sy-selven een sekere wet stellen om die te onder-houden. De derde, men verkrijght de volstandicheyt des hertenGa naar margenoot+ in drijderley manieren. Ten eersten, door de liefde van de sake die wy vervolghen: ende hier om moet men de deughdt ende volmaecktheyt groot achten. Ten tweeden, door eenich verbondt, belofte oft eedt. Wy konnen oock onsen Oversten, oft eenen goeden vrient, soo veel victorien die wy voor ons nemen van den vijandt onser sielen te verkrijghen, van te voren beloven; ende ghelijck een weddinge in-stellen, oft oock eene belofte met eenige straffe daer by voegen, oft wel vierichlijck, is 't dat wy erghens in misdoen, eenighe vrijwillichlijcke boete stellen. Ten derden, op dragende Godt al-machtich daghelijcks in de tegenwoordicheydt van het hoochweerdich H. Sacrament, eenich goedt propoost. De vierde, offeren sijnen goeden Engel, oft de heyligen, die hy voor sijne patroonen gekosen heeft, een seker getal van victorien, door de welcke hy sy selven verwonnen heeft, ende niet op-houden voor dat hy tot dit ghetal ghekomen is. men vindter sommighe die een ghewijdtGa naar margenoot+ habijt oft kleedt van eenighe ordre draghen voor eenen sekeren tijt, ende dat Godtvruchtelijck: och oft sy niet alleen sorchvuldich waren om het lichamelijck kleet, maer oock om het gheestelijck kleedt, der sielen te verkrijghen, eenige penitentie aen-nemende, tot dat sy haer in't een oft in't ander over-wonnen hadden. De gevanghen draghen lanck hayr, die belegert zijn verdraghen den honger tot dat sy verlost zijn. Waer't by aldien dat wy oock door eene gheduerige verstervinghe de selve naer-volchden, wy souden verwinders worden van de tyrannije van onse sonden, ende de slavernije der selver. | |
[pagina 460]
| |
De vijfde, sy selven voor ooghen stellen d'exempelen der ghener die vol-maeckt zijn, ende hare kloeckmoedicheydt aen-trecken. De seste, is't dat iemandt door kortheyt van den tijt eenige oeffeninge niet en kan doen, gelijck hy voor hem ghenomen hadde, dat hy dat immers in t kortste doe; maer is't dat hy 't achter-gelaten heeft, dat hy dat herhale, op dat hy blijve in de goede gewoonte, ja selve dat hy daer wat by voeghe, op dat hy alsoo de faute verbetere, al is't dat hy daer in niet misdaen en heeft. | |
Schiet-Ghebedekens.Ga naar margenoot+MAeckt stantvastich Godt, het ghene dat ghy in ons ghewrocht hebt van uwen tempel. Ga naar margenoot+Ghy hebt gheseydt, o Heere, dat het rijck der hemelen ghewelt lijdt, ende dat de gheweldighe dat gheweldelijck innemen. Ga naar margenoot+Godt der heyr-krachten keert u omme, siet nederwaerts van den hemel, ende besiet, ende besoeckt desen wijngaert. Ende vol-maeckt dien den welcken uwe rechte handt gheplant heeft. |
|