Den wech des eeuwich levens
(1622)–Antonius Sucquet– Auteursrechtvrij
Het XVI. Capittel.
| |
[pagina 376]
| |
Ga naar margenoot+Het 1. point. Bemerckt wat de ghiericheyt is, te weten eene on-versadelijcke begheerte van geldt, ende goedt deser wereldt; waer door den mensch het selve in sulcker voeghen toe-gedaen is, dat hy niet en kan vergheten, also sijn gheldt hem ontnomen wordt, hy soeckt on-noodighe ende nieuw-ghierige dinghen, oock somwijlen met schade van eenen anderen, ende bewaert die met al te groote sorgh-vuldicheyt.Ga naar margenoot+ Ten tweeden, hoe leelijc dese sonde in haerselven is: eerst ten opsichte van het voor-wor[p]sel selver, ende hoe dat den mensch hem t'eenemael eene slave maeckt van het gelt, een slecht metael vander aerden soo dat de giericheyt eenen af-goden dienst ghenoemt wordt) waer door hy niet beter, noch geluckigher en wordt, aenghesien dat het buyten ons is, dan alleen dat ns daer door eenighe ijdelheydt aen waeyt, ende dat wy rijck ghenoemt worden. Ten tweeden, hoe leelijck sy is, overmidts de edelheydt ende weerdicheydt van den mensch, die hier toe gheboren ende geschapen is, dat hy door de liefde soude besitten Godt, die allen ons goedt is, ende hy verworpt sy selven door de ghiericheydt tot slechte ende verganckelijcke dinghen, ende acht meer het gheldt, 't welck eene verworpen substantie is, dan sijne siele. Ten derden, ter oorsake van de maniere, die men ghebruyckt silver ende goudt te vergaderen, aenghesien dat het den mensch noodtsaeckt, om hem te begeven tot het alderslechtste gewin, oock met schande, door twist ende kijvagie, perijckel van sijn leven te verliesen, ende onsprekelijcke sorghvuldicheden waer door het herte op ontallijcke manieren, her-waerts ende der-waerts verstroyt wort, soo datter gheenen tijdt noch plaetse gevonden en wordt, daer men gherustelijck op sy selven soude moghen letten. Ten vierden door dien dat men 't met de selve sorghvuldicheyt ende neersticheydt by een moet houden, het ghene nu vergadert is. Ten vijfden, dat oock naer het ghevoelen van alle de Heydenen, eenen ghierighen mensch, voor den alder-verworpsten gherekent wordt, als die gheen gheniet oft ghebruyck van sijn goedt en | |
[pagina 377]
| |
heeft, ende sy-selven al-tijdt meer ende meer belast door het ghene dat hy vergadert. Het 2. point. Bemerckt waer toe dat ghy ten laetsten, alle dese goederen wilt by een schrapen. TenGa naar margenoot+ eersten, den ghierighen stelt hem voor ooghen peys ende rust, ende siet hier-en-tegen, hoe dat hy rijcker wordt (welck ghebeurt in alle aerdtsche dinghen) hoe dat de begheerte van goedt te vergaderen oock meer vermeerdert, gelijck wy in den water-suchtighen mensch daghelijcks sien gheschieden met het drincken, want de ongoddelijcke en hebben geenen vrede. Ten tweeden, stelt hy hem voor oogen het gemack des lichaems; om wel ghekleedt te worden,Ga naar margenoot+ leckerlijck te eten, etc. om welcke redenen, eylaes den rijcken vreck begraven is geweest in de helle. Ende om de waerheyt te seggen, wat geven de rijckdommen den mensch anders, dan kost ende kleederen? Voor-waer anders niet-met-allen; ende dit en ghebreeckt den armen oock niet. Maer den rijcken heeft eene sake meer, te weten, dat alwaer veel rijckdommen zijn, al-daer oock veel hulpers gevonden worden, om de selve op te maken, ende te verteeren ende dat de wellusten een sonderlingh voetsel zijn van menigher hande sieckten waer af, die sober ende matich zijn, niet af en weten: ende dat hy hierenboven ontallijcke instrumenten heeft (het welck alder meest te beklaghen is) van gulsicheydt, onkuysheyt, ende van alle andere sonden, om hem te brenghen tot de eeuwighe bedervenisse, ende niet en heeft in eenen slibberachtighen wech, waer mede hy sy selven soude konnen weder-houden. Wat heeft dan den rijcken, waer door hy se-selven soo grootelijcks sonder redene wil verhooveerdighen op sijne rijckdommen? Aenghemerckt dat de rijckdommen gheene oprecht eere en konnen mede brenghen, overmidts datse minder zijn dan den mensch, ende uyt haerselven niet en hebben dat prijsens weerdich is. Bemerckt ten vierden, in hoe veel stricken des duyvelsGa naar margenoot+ datse vallen, die hier begheeren rijck te wesen: want den wortel van alle quaet, is de begheerlijckheydt. Ten eersten, sy en konnen haer niet begheven tot het ghebedt, want al-daer is haer-lieder | |
[pagina 378]
| |
herte, daer haren schat ende thresoor is. Ten tweeden, sy ghevoelen een af-keer van alle wercken van Godtvruchticheydt, aenghesien dat sy al-tijdt ghebreck lijden, ende niemermeer en konnen versaedt worden. Ten derden, sy schrapen 't al by een, hoe ende in wat manieren datse konnen, 't zy, datse gheoorloft zijn, oft niet, ende zijn in sulcker voegen versot op het gene datse on-rechtveerdelijcken vergadert hebben, dat het by-na on-mogelijck is haer te brenghen tot restitutie, oft om weder om te gheven datse qualijck gewonnen hebben. Ten vierden, alsse komen te sterven, wordense by-na wanhopich, ter oorsake van de scherpe rekeninge, diese moeten doen, om datse den armen ontrocken hebben, dat den armen toe-quam, ende om datse van hare goederen moeten scheyden. Dus, o mensch, worpt van u uwe rijckdommen, gelijckerwijs oft ghy in eene groote tempeest oft on-weder soudt moeten verdrincken ende vergaen, 't en waer dat ghy u van de goederen ontlastedet; ende en wilter u herte niet op stellen, is't dat ghy overvloedich van rijcdommem zijt, op dat ghy ten laesten mooght gheraken tot d'eeuwighe haven. Ende na-de-mael, dat ghy alle dingen moet laten aen een ander, soo en wilt voor hen gheene blijdschap vergaderen, ende voor u d'eeuwige tormenten, met het onrechtveerdich besit ende gehouden van eens anders goedt: Ende is 't by al-dien, dat ghy (ten minsten) in de ure des doodts, iet sult moeten versaken, oft wederom geven, en wilt doch soo langh niet wachten tot dat u de doodt overvalt, met soo groot een achter-deel van uwe siele. Ga naar margenoot+Het 3. point. Overleght de groot dwaesheydt van de ghierighe menschen deser wereldt, die aen Godt d'eeuwighe wijsheydt, ( die haer hier honderdtmael meer, ende hier naer d'eeuwich leven belooft) nochtans weygheren (in sijnen armen) weder om te gheven, dese dinghen, die doch voor-seker verloren sullen gaen; ende ghelooven hier-en-teghen de bedrieghelijcke wereldt, ende de menschen, daer sy een kleyn ghewin af te verwachten hebben. Ten tweeden, aengesien dat ghy maer eenen uyt-deelder der selver zijt, wat eene sotticheydt dat het is, dat ghy | |
[pagina 379]
| |
die weyghert aen Godt weder om te gheven, ende verquist aldus dat eenen anderen toekomt, waer af ghy naderhant scherpe rekeninghe sult moeten geven. Ten derden, dat ghy liever hebt eenen oogenblick rijck te wesen, ooc met soo veel ellenden, ende hier namaels altijdt arm, dan inder eeuwicheydt met eene on-sprekelijcke glorie rijck te zijn, ende alhier met Christus uwen Koninck ende Heere, voor eenen korten tijdt arm. Ten vierden, dat ghy dese slechte ende verworpen dingen, soo grootelijcs zijt achtende, als de kinderen hare beuselinghen, ende kinder-spelen, daer nochtans Christus ende alle de wijsen sulcks gantsch niet gheacht en hebben. Ten vijfden, dat ghy uwe siele, al-waer de gheheele wereldt niet by te ghelijcken en is, ende waer voor Christus onsen Salich-maker de doot ghestorven is, om sulcken slechten prijs verkoopt, oft ten minsten on-vol-maect ende arm laet in 't toe-komende leven; ende alsoo de rijcdommen meer acht, dat uselven. Ten sesten, al hoe wel dat den Heere ons belooft, dat als wy eerst 't rijcke Godts soeken alle andere dinghen ons toe geworpen sullen worden, dat nochtans eenen ghierigen dit veronachtsaemt, als oft hy Godt niet en betrouwde. Bemerckt hoe dat den Heer op dese wereldt de ghierighe menschenGa naar margenoot+ ghestraft heeft, hoe dat hy Achan om sijne dieverije heeft doen steenighen; Iesabel, die den wijn-gaertGa naar margenoot+ van Naboth begeert hadde; Ananias ende Saphira,Ga naar margenoot+ door dien datse iet ontrocken van de goederen, dies voor de voeten der Apostelen brochten, ende den verrader Iudas alle met eenen grouwelijcke doodtGa naar margenoot+ ghestraft heeft. | |
Meditatie van de Armoede.De voor-stellinghe de plaetse, sal wesen onsen Salich-maker te sien met sijne discipelen slechtelijck ghekleedt, hongherich, in groote armoede reysende door dorpen ende steden, ende dat wy als pelgrims hem volghen op den berch. Het Ghebedt, Bidt op dat ghy mooght kennen de weerdicheydt van de armoede. Het 1. point. Bemerckt dat d'armoede is eene ver-Ga naar margenoot+ | |
[pagina 380]
| |
loocheninghe (ten minsten metter herten) van alle uytwendelijcke saken, sy schickt oft voeght den mensch geheelijck, soo wel uytwendelijck als inwendelijck, voor soo veel als dit van noode is. Ten eersten, dese stelt ín't verstandt in een oprecht gevoelen van dese saken, ghelijck sy in de tegenwoordicheyt Godts zijn, ende betoont datse in der waerheydt verganckelijck, slecht ende schadelijck zijn. Ten tweeden in den wille eenen af-keer ende eenen walginge deser dinghen. Ten laetsten, in't werck een vol-komen verloochenen (is't dat hy van Godt tot de volmaecktheydt geroepen wordt.) Over-leght oft ghy dese deughdt oock groot acht, hoe ghereedt dat ghy zijt u bloodt te maken van alles, waer 't sake datGa naar margenoot+ uwer siele salicheyt oft den noodt sulcks van u vereyschte. Bemerckt ten tweeden, dat ghelijcker-wijs de begeerlijckheyt den oorspronck ende den wortel is van alle quaedt, ende den fondament-steen vanGa naar margenoot+ Babylonien, ghelijck den heyligen Augustinus bewijst, alsoo is d'armoede ende het versmaden der rijckdommen het beginsel van alle goedt, ende een moeder van alle deughden, den grondt-steen van 'tGa naar margenoot+ hemelsch Ierusalem, ende van onse alder-hoochste salicheydt. De redene is, over-midts datse ons beneemt het instrument van alle sonden, welck is den rijck-dom, die de gulsicheydt ende hooveerdicheyt voedt ende onder-houdt; ende brenght mede eene noodt-sakelijckheydt, ende vlijticheydt om wel te leven: aen-ghesien dat het naer het ghevoelenGa naar margenoot+ van de eeuwighe wijsheydt lichter is, dat eenen kemel passere door d'ooge van eene naelde, dan dat den rijcken kome in 't rijcke der hemelen. Ghelooft ghy dit oock? Bemerckt hier-en-boven, dat d'armoede de sonden reynight, naer de ghetuyghenisseGa naar margenoot+ van dese schrifture: Ick heb u verkoren in den oven der armoede; ende datse den mensch bevrijt van alle wereldtlijcke bekommeringe, op dat iemant GodtGa naar margenoot+ alleen soude moghen dienen ende aen-hanghen. O groot gheluck der Christenen, wien gejont is, datse met d'armoede den himel konnen koopen ende beerven! dat u dan d'armoede niet en misnoege, want daer niet rijcker en kan ghevonden worden. | |
[pagina 381]
| |
Het 2. point. Bemerct dat de armen aen Godt d'alder-aengenaemsteGa naar margenoot+ zijn, aen-gesien dat hy d'armoede vrij-willichlijck aen-ghenomen, ende sonderlingh in haer selven bemindt heeft ende de rijckdommen hier-en-tegen, ende alle eere, heeft hy soo in sijn geboorte, als na-der-hant in sijn leven, ende ten laetsten in sijn doodt teenemael met de voeten getreden: die als hy rijck was, om onsen t' wille arm is geworden;Ga naar margenoot+ soo dat hy niet en heeft gehat waer hy sijn hooft opGa naar margenoot+ rusten mocht, ende heeft een arme moeder ende arme discipelen verkoosen. Ende wy moeten ons laten voor-staen, dat hy eenen staet verkosen heeft die hem betaemde. Desghelijcken hebben alle de Heylighen gedaen, die met den H. Apostel Paulus alle dingenGa naar margenoot+ geacht hebben als dreck, haer verheught hebben in honger, kommer, dorst, ende niet met allen te besitten: soo dat den H. Franciscus heylichlijck den genen die armer waren dan hy, benijdde. Hier-en-tegen de wereldtsche menschen, ende de ghemackelijcke dienaers van Godt al-machtich, geven haer met vollen toe-staen om rijckdommen te vergaderen op datse kostelijck, cierlijck, nieusgierichlijck, ende ghemackelijck ghekleedt moghen zijn, ende op de selve manier over tafel, ende in hare wooninghe onthaelt mogen worden, hier door gebeurt het dat sy geern zijn in geselschap van hare vrienden, ende niet geerne en dienen, etc. Versmaedt dese dinghen, met min oft meer dan gelijck als eenen die een mannelijck herte heeft, eenige beuselingen ende kinderspelen veracht, ende hebt u heerte gheduerichlijck gevestight in 't gene dat eeuwich ende onverganckelijck is, ende als eenen vromen soldaet van uwen Salich-maker die u voor-gegaen is, en hebt gheenen grouwel van't gene dat lastich ende moeyelijc is. Bemerckt ten tweeden, hoe verheven dat is denGa naar margenoot+ moet van eenen Religieus die d'armoede onderhoudt, waer door hy boven alle aerdtsche dinghen wandelt, soo dat hy oock met de woorden niet en begheert iet sijn te noemen, op dat sijn herte daer aen niet en soude ghehecht worden. Ten derden, hoe grooten strijdt dat hier in ghelegen is, aen-ghesien dat hier door den meesten-deel der menschen over- | |
[pagina 382]
| |
wonnen zijnde door hunne in-geborene begeerlijcheyt, soecken overal 't ghene eenich schijnsel heeft van verheven te zijn; hierom seght oock seer wel denGa naar margenoot+ Wijsen-man: Salich is den man, die na 't gout niet wech gegaen en is: wie is desen, ende wy sullen hem prijsen wat een groote glorie is't dan de begheerlijckheydt te verwinnen, door de welcke alle menschen haer laten verleyden, wereldtlijcke, gheestelijcke ende oock de slappe ende flouwe Religieusen?Ga naar margenoot+ waer toe dient het gene dat den H. Chrysostomus seght: De siele vvan eenen armen blinckt als het goudt, schijnt als eenen kostelijcken steen, verkeert met de menschen als eenen Enghel, en is den duyvelen niet onderworpen, ende is altijt by Godt. TenGa naar margenoot+ vierden, dat dese armen, gelijck Paulus getuyght, zijn als niet hebbende, ende alle dingen besittende;Ga naar margenoot+ ende ghelijck hier voor-tijdts Climachus seyde, eenen moninck, die hem bloot gemaect heeft van alle saken, is eenen Heer van de gheheele wereldt. BemerctGa naar margenoot+ ten vijfden, dat die 't al verlaten sullen hebben ende den Heere nae-ghevolght, hondert-voudt ontfanghen sullen, ene sitten op de twaelf stoelen, oordeelende de twaelf gheslachten van Israel, ende dat soo wanneer als de Koninghen sullen staen, ende de machtighe deser wereldt sullen beven. Besiet, o Religieus, oft ghy oock in der waerheydt wel soudt moghen segghen: Siet, wy hebben 't al verlaten, ende oft u herte niet aen eenighe kleyne beuselinghen ghehecht en is, die van de voren alle dinghen soo kloeckelijck hadt verloochent. Ga naar margenoot+Het 3. point. Bemerckt Godts voor-sichticheydt over den armen, nae het seggen van den Psalmist: De rijcke hebben ghebreck ghehadt, ende hongher gheleden, maer die den Heere soecken, en sullen nietGa naar margenoot+ vermindert worde van allen goet. Want den Heere voor-siet den armen als sijn Edel-mans in tijts, sy hebben Godt voor haren Hoof-meester, gelijck hetGa naar margenoot+ volck gheluckich is, wiens den Heere haren Godt is. Ten tweeden, dat sy alleen weten ende beproeven geestelijcke verheugingen in 't binnenste haerder herten, sy en vreesen niet, sy en verhopen niet, sy | |
[pagina 383]
| |
zijn sonder eenighe sorghe, met luttel te vreden; waer in Epicurus oock de salicheydt stelde: sy en ghevoelen gheen walghinghe als de rijcke, maer worden uyt de steen-rotse met honich vervult; ende als sy haer alsoo wel verblijden niet hebbende, dan de geheele werelt besittende, genieten sy de keerne sonder de note te kraken: Want die Godt oprechtelijck soecken, worden dese dinghen toe-gheworpen, gelijck Paulus, Daniel, ende Elias gheschiet is, ende noch daghelijcks alle Religieuse gebeurt. Ende hier om zijnse gereedt in alle ghewesten des wereldts sonder eenich teer-gelt te gaen, ende haer te begeven tot het bekeeren der sielen; want sy haer betrouwen op Godt ghestelt hebben, dat hy haerlieden niet en sal vergheten. | |
Ghebedt.O Koninck der Koninghen, ende Heere der heyr-krachten, oGa naar margenoot+ mijnen Salich-maecker, die als ghy rijck waert, om mijnent wille arm gheworden zijt, op dat wy door uwe armoede rijck souden moghen worden; verleent my dat ick tot gheender tijden en gae naer het goudt, noch en hope in et ghelt,Ga naar margenoot+ oft schatten, noch in de onsekerheydt der rijck-dommen, ende dat ick niet te seer besorght en ben om rijck te worden,Ga naar margenoot+ aen-ghesien dat dese schadelijcke begheerten de menschen brenghen tot hare bedervenisse. VVant waer zijnse die 't silver totGa naar margenoot+ schatten vergaderen, ende het gout daer de menschen in betrouwen? Sy zijn verdwenen ende ter hellen neder-ghedaelt. Hier-om, o Heere Iesv, t uwer eeren ende ter liefden uwer armoede, die ghy begheert hebt door uwen Propheet, dat ick ghedachtich soude zijn, offere ick uwe Goddelijcke Majesteyt al het ghene dat ick van uwe milde handt ontfanghen heb: noch ick en begheere u niet met allen van desen brandtoffer met Ananias t' ontrecken, noch ick en wille niet soo sorchvuldichGa naar margenoot+ wesen, wat dat ick sal eten, oft waer mede mijn lichaem bekleedt sal worden. VVant ghy zijt mijnen Vader, ende ghy weet dat wy dit al van noode hebben: ick sal dan voor al u rijck soecken; ende ick weet, dat dese dinghen my | |
[pagina 384]
| |
Ga naar margenoot+toe-gheworpen sullen worden: Verre zy van my, dat ick mijn herte soude willen laten vallen op een brockxken aerde, die tot het rijck der hemelen gheroepen ben, sonderlingh, naer dat ghy Koninck van hemel en aerde zijnde, alle dinghen om mijnent wille verlaten hebt, ende en hebt niet ghehadt, o alder-minnelijckstenGa naar margenoot+ Salich-maker, (die nochtans den hemel voorGa naar margenoot+ uwen stoel hebt, ende de aerde een bancxken uwer voeten)Ga naar margenoot+ daer u hooft soude moghen op rusten. Hoe, sal ick dan, oock eenen ooghenblick, iet onrechtveerdelijck by my bewaren, waer ick eeuwelijck mede ghepijnight worde? Hoe, sal ick kostelijcker dinghen ghebruycken, als ghy, die mijnen Koninck zijt, ende d'alder-slechtste tot uwen ghebruyck ghenomen hebt? En soude ick niet beschaemt wesen boven mijnen staet ghekleedt te gaen, ende u sien naect wesen? dat ick anders niet en soude doen dan goedt ende ghelt by een te vergaderen, ende u niet naer te volghen? Ick schame my als ick verstaen dat de Heydensche Philosophen allen haer goedt wech gheworpen hebben, ende dat ick vol sorghen leve, die uwen sone ben, voor den welcken ghy, als eenen ghetrouwen, ende sorghvuldigen Vader altijdt besorght zijt. Verleent my de gratie, die ick alle mijn sorghe in u worpe, ende dat ick oprechtelijck arm van herten zy. VVant ghy hebt gheseydt, dat de arme vanGa naar margenoot+ gheest salich zijn, ende dat het rijck der hemelen hen toe behoordt,Ga naar margenoot+ maer de rijcke hebt ghy ijdel ghelaten. VVaer om en begheere ick niet salich te wesen, ende t' ontgaen de droevighe sententie.Ga naar margenoot+ VVee u ghy rijcke! want die u waerachtelijck dienen zijn als behoeftighe, maer veel menschen rijck makende, als nietGa naar margenoot+ hebbende, ende alle dinghen besittende. Ende hier-en-tusschen enGa naar margenoot+ hebben sy niet eyghens met de Levijten, noch en hebben gheen deel onder d'andere gheslachten, dan ghy hebt haer-lieden gheseydt:Ga naar margenoot+ Ick ben u deel, ende ervenisse. Maer my is t goedt den Heer aen te kleven, te stellen in mijnen GOdt, mijne hope. | |
Pracktijcke om d'Armoede t' onder-houden.D'Eerste, 't zy dat hy wereldtlijck, 't zy religieus zy, dat hy over-legghe ende by ghetal hebbe, al dat hem toe- | |
[pagina 385]
| |
behoort, ende dat hy sie oft hier iet onder is dat hy onrechtveerdelijck besit, oft sonder wete van sijnen oversten. Is't dat hy religieus is, dat hy over-legghe oft hy iet heeft dat niet noodich en is, oft al te curieus, ende dit alle jaren eens oft meer, ende dat hy 't al levere in handen ende in de macht van den Oversten. Het is voorwaerGa naar margenoot+ een beklaghelijcke sake, dat een religieus, die de gheheel werelt, ende al dat hy te verwachten hadde verlaten heeft, sijn herte soude stellen op een roosen-hoeyken, een boecxken, een mesken, oft iet sulcks', ende dit soo veel te schandigher, hoe dat hy heerlijcker de werelt verwonnen heeft. Hierom is 't datter sommighe ghevonden worden, die een rol van alle hare dinghen hebben, ende dese niet en vermeerderen, 't en zy dat syt van te voren rijpelijck over-dacht hebben. De tweede, dat hy alle seedbaerheyt in sijne kleedinge houde, ende in al wat sijnen huys-raedt aen gaet; ende dat hy al het gene 'twelc hy sijne pracht (is't dat hy wereltlijck is) oft sijn gemac ontreckt, uyt-deyle aen Christum in den armen, ende dat hy over-decke de naeckte ledekens ons Salich-makers, met 't ghene daer van te voren de mueren mede behanghen waren. De derde, eenen-ieghelijcken kan sy selven eenen anderen onder-worpen, ghelijck-men verhaelt dat Thomas Morus gedaen heeft, te weten, dat hem alsoo van eenen anderen van alles besorght wort, ende met het gene dat hem ghegheven wort te vreden zy, 'twelck besonderlijck de kinderen des huys-gesins, dochters, maer boven al religieuse persoonen behooren te doen: die haer moesten verheugen, als sy eenige oorsake hebben om d'armoede te beproeven; noch het en is in geender manieren te verdraghen, dat se klagen, ende nochtans voor arme begeeren gerekent te worden, ende datse niet en konnen lijden dat haer iet ontbreke, aen-gesien dat oock de rijcke niet al en hebben datse wel souden willen. De vierde, als onsen staet, ende de eere daer iemandt toe verheven is, vereyscht dat-men kostelijck gekleedt gae, soo kan den ghenen die naer de perfectie ende volmaecktheydt van armoede tracht, beminnen ende besorghen dat de kleederen die hy onder draeght, slecht ende verworpen zijn, ghelijcker van den H. Carolus Boromeus vertelt wordt. | |
[pagina 386]
| |
Ga naar margenoot+De vijfde is, naer het exempel van onsen Salich-maker, van den armen gheenen af keer te hebben, ende de selve liever dan de rijcke, die hier haren troost hebben, by te staen, met haer spreken, door sy selven, oft door de sijne haer-lieden troosten. Ende voorwaer, al is't dat dit mach dienen aen alle rijcke, oock groote Heeren ende Princen, besonderlijck nochtans moet het dienen den religieusen. Want het is onverdraghelijck dat de ghene die professie maken van d'armoede t' onderhouden, ende dat aen Godt beloven, de selve nochtans in haer eygen selven niet lief en hebben, ende Christus onsen Salich-maker die d'armoede verkosen heeft, niet naer en willen volghen, den armen verachten, ende den rijcken naer den mont spreken. Want onsen Heere is als eenen armen mensch in dese wereldt gekomen, heeft arme discipelen verkosen, ende heeft ghetuyght dat hy gesonden was om den armen het heylich Euangelie te verkondighen; ende ghy religieus, die eenen naer-volger van Christus zijt, en sult ghy haer-lieden niet beminnen, oft sout ghyse som-wijlen oock wel derren verachten? ghy toon voor-waer dat ghy luttel denckt op het gene daer ghy toe gheroepen zijt, ende dat ghy Gode belooft hebt, ende niet en peynst dat ghy d'armoede moet toeschrijven dat ghy leeft ende onderhouden wort, ja dat hier in uwe salicheyt gheleghen is. Ga naar margenoot+De seste, onder-soecken tot wat trap dat wy van de armoede ghekomen zijn. Dese zijn naer de leeringe van den H. Bonaventura; Ten eersten, alle tijdelijcke dingen verlaten; Ten tweeden, alle wereltlijcke ende tijdelijcke vrienden ende maghen; Ten derden, dese versmaden, ende die niet aenveerden, dan bedwongen zijnde. Oft op een ander maniere: Ten eersten, met alles te vreden wesen; Ten tweeden, niet aenveerden dat dat nootsakelijck is; Ten derden, het selve oock gheern derven. Oft wel: Ten eersten, niet nemen sonder van te voren oorlof gevraeght te hebben; Ten tweeden, niet geven sonder oorlof; Ten derden, niet hebben dat overschiet; Ten vierden, in het gene dat tot onsen behoeven ghegheven wordt, wenschen het alder-slechte voor sy selven. Ten vijfden, blijde zijn als ons iet noodelijcks ontbreeckt. | |
[pagina 387]
| |
Ondersoeck vvaer door dat-men de ghebreken van de armoede kan bekennen.Ten eersten, niet willen derven dat nootsakelijck is, twelck nochtans den oprechten armen eygen is: Ten tweeden sijn eygen gemack toe-gedaen wesen: Ten derden, sijne dingen niet gade te slaen: Ten vierden, by een te vergaderen dingen die niet noodich en zijn, begeerlijck wesen ende met geern te geven: Ten vijfden, dat slecht is, mis-achten ende gesparicheyt haten: Ten sesten, kostelijcke ende konstelijcke gemaeckte dingen tot sijnen gebruyck begheeren: Ten sevensten iet ghebruycken met een begeerte van eygendom, soo dat hy quaelijck te vreden soude zijn waer't datmen 't hem af name: Ten achsten eenighe loose treken ghebruycken om dese dingen te genieten: Ten neghensten iet verborghen, op sluyten, oft by eenen anderen iet hebben te bewaren: Ten thiensten, iet over-leveren, uyt-deylen, ontfanghen, geven, oft wel tot sijn ghebruyck uyt de huyse nemen, door sekeren aenghenomen ende versierden oorlof. | |
Schiet-ghebedekens.IS't dat de rijckdommen overvloedich zijn, soo en vvilt uGa naar margenoot+ herte daer aen niet stellen. Salich is de rijcke die na 'rgout niet wech-gegaen en is, nochGa naar margenoot+ niet gehoopt en heeft in't ghelt ende in de schatten. Soeckt eerstmael het rijck des hemels, ende alle dese dingenGa naar margenoot+ sullen u toe gheworpen worden. Armoede ende rijckdom en gheeft my niet, maer gheeft myGa naar margenoot+ alleen mijnen noot-druft. Wy en hebben niet gebracht in dese werelt, 'tis oock sonderGa naar margenoot+ twijfel dat wy van hier niet wech-draghen en moghen, Is 't dat ghy wilt vol-maeckt zijn, soo gaet verkoopt dat ghyGa naar margenoot+ hebt, ende gheeft het den armen. Om uwent wille is Iesus arm gheworden doen hy rijck was,Ga naar margenoot+ op dat ghy door sijn armoede rijck soudt zijn. | |
D'eerste Oeffeninghe van het bedeylen sijnder goederen.HEt 1. point. Bemerct tot wat eynde dat u de goederenGa naar margenoot+ van Godt ghegheven zijn, te weten, op dat ghy de selve niet anders dan tot sijnder eere ende | |
[pagina 388]
| |
glorie, ende tot uwer siele salicheyt soudt besteden. Over-leght, oft ghy dit al-dus tot noch toe gedaen hebt. Ten tweeden, weet dat het ons niet geoorloft en is, de selve leghe te laten liggen ende sonder profijt daer mede te doen, gelijck dien in 't EuangelieGa naar margenoot+ dede, die sijn pondt verborghde, maer dat ons bevolen wordt koopmanschap daer mede te doen, tot dat den Heere sal komen; ende dat op het alder-profijtelijckste, is't dat wy getrouwe knechten begeeren te wesen, ende voor soodanighe ghepresen willen worden; gelijck den genen die by de H. Matth. in 25. den welcken vijf ponden ontfanghen hebbende, noch vijf andere daer by ghewonnen hadde. Denck doch eens oft ghy niet en soudt begheeren, dat uwe goederen in sulcker voegen gebruyckt souden worden, oft ghy niet en soudt willen, dat het saedt dat ghy inde aerde worpt, hondert-mael meer voort-brenghe; ende leert hier uyt, dat den Heere met redene begheert dat ghy in sulcker voeghen uwe goederen soudt ghebruycken, dat ghy eenen ghetrouwen besteder, ofte uyt-deylder soudtGa naar margenoot+ moghen ghevonden worden. Bemerckt hier beneffens, dat 't gene ghy seght uwe te wesen, u in geender manieren toe en behoort, maer Godt; ende dat ghy over-sulcks naer u goedt-duncken ende bate alleen, hier af niet en mooght schicken. Ten laetsten, ghy en zijt niet getrouw, in dien dat ghy jaerlijcks (om soo te segghen) hondert kont winnen, en nochtans alleenlijck tachentich uwen Heere gheeft; ende twintich verquist in ydelheydt, ende in u eyghenGa naar margenoot+ ghebruyck: gelijck dien knecht dede, van den welken wy geschreven vinden by den H. Euangelist. Alsoo doet hy, die sijne goederen, niet op-rechtelijck en ghebruyckt ter eeren Godts, maer tot sijn eyghen eere ende grootheydt, oft eenighe ydelheyt daer in soeckt. Ga naar margenoot+Het 2. point. Bemerckt datter dry soorten van menschen, oft knechten, oft om beter te segghen, van kinderen ghevonden worden. D'eerste zijn de ghene, die de goederen van haren Heere oft Vader verdoen tot sijnder spijt ende oneer, ende hier door hem bevechten. Soodanighe zijnse, die hare goederen mis-bruycken tot onkuysheydt, ende onbe- | |
[pagina 389]
| |
tamelijcke pracht, ende haer mede-ghesellen door haer exempel, oft ander-sins verwecken om hun na te volghen, oft mede-deylent de ghene die sulcks doen om dat sy't te bequaemelijcker souden mogen doen, ende in sulcker voeghen onder-houden sy met hare goederen de vijanden Godts. En moghen wy haer-lieden niet met recht verghelijcken, by de ghene die van haren vader, oft meester ghelt ontfanghen, om haer te dienen, ende te beschermen, ende dit ontfanghen hebbende, hueren met het selve moordenaers om haren vader, oft heere te vermoorden, van de welcke, sy haer selven 't hooftGa naar margenoot+ maken. D'andere soorte is van alsulcken, die GodtGa naar margenoot+ willen dienen, ende de rijckdommen, ghelijck de Samarijten Godt ende den Afgoden dienst wilden bewijsen: sy willen den koop-handel drijven voor Godt, ende voor haer eyghen selven. Dese over al, daer den Heere sijne wapenen stelt, willen daer hare wapens by voeghen als den Heere selve: als den meester tweelf ponden betaelt worden, soo nemen sy daer van tot haren voor-deel de ses, dit is een deel van de glorie ende van 't profijt. Dit zijnse die inde teghen-woordicheyt Godts derren segghen, datse eens-deels haren eyghen wille, eens-deels den wille Godts begheeren te vol-brenghen. De derdeGa naar margenoot+ soorte is, die wel weten dat 't gene sy besitten, haer niet toe en behoort, ende het selve Gode op-dragen, op dat hy naer sijne beliefde dat soude gebruycken, ende onder-soecken sorch-vuldelijck hoe dat sy den Heere hier mede eenighe vreught, eenige eere, ende glorie souden moghen aen-doen. Dit zijnse die gheheelijck over-gegeven zijn in Godts wille, ende gevonden zijn sonder vlecke, ende die de rijckdommen deser wereldt niet ghevolght en hebben: Dese, op datse de Discipelen van Christus onsen Salich-maker souden mogen worden, versakent ende verlatent al wat sy besitten, ghelijck by den heyligen Euangelist bevolen wordt. Over-leght by u selven onderGa naar margenoot+ wat soorten oft ghetal van menschen dat ghy tot noch toe gheweest hebt, ende voordt-aen wesen wilt. Het 3. point. Bemerckt dat-men in den dach desGa naar margenoot+ oordeels, een scherpe rekeninghe sal houden van de | |
[pagina 390]
| |
ontfanghen goederen: want van het bedeylen der selver spreekt den H. Mattheus in sijn 25. cap. in sulcker voeghen als oft men als-dan geen acht nemen en soude op andere saken. Ten tweeden bemerckt hoe dat menschelijcke begheerlijckheydt in dese werelt al-tijt uyt is, om tot het hoochste te geraken, ende anders niet en wenscht dan dat het gelt seer wel besteedt soude worden in spijse, in kleederen, in huysinghen ende landen, ende hoe sottelijcken Ga naar margenoot+ dat het gedaen is dat-men niet eens en denckt op de beste woon-plaetse, noch op al-sulcken spijse, kleederen ende vercierselen die in der eeuwicheyt dueren sullen. Men soude voorwaer soodanigen koopman voor onwijs ende dwaes achten, die voor den selven prijs soude konnen eene kostelijcke peerle bekomen, ende nochtans een ander die hy soude weten veel slechter te zijn, voor sijnen Heere oft voor syselven soude willen koope. Al anders worden wy door d'eeuwighe wijsheyt onder-wesen, alsse seght: Het rijck der hemelen is ghelijck eenen koop-manGa naar margenoot+ soeckende goede peerlen. Ende ghevonden hebbende eene kostelijcke peerle, soo is hy wech ghegaen, ende hevet al verkocht wat hy hadde, ende heeft die gekocht. Over-leght dit in de teghenwoordicheydt Godts, ende begheert van hem verlicht te worden, versoeckende oock sijne gratie waer door ghy in u mooght verwecken een groot leet-wesen, dat ghy een kindt des lichts wesende, soo voorsichtichGa naar margenoot+ niet en hebt geweest, als zijn de kinderen deser werelt in haer geslachte. Die al-tijdt besorght zijn, hoe ende in wat manieren dat sy meer profijt, meer eere ende ghemack door ghelt ende goedt, uyt haer landt ende sandt, uyt hare konste, etc. soude konnen behalen, ja door-reysen ende door-rotsen tot dien eynde de geheele werelt; maer ghy ghedreven zijnde, 't zy door het exemple van andere, 'tzy door eenighe redenen my onbekendt, daer ghy hondert-fout soudt moghen profiteren, houdt u alleen te vreden met tachtentich, ende daer ghy uwe dinghen soudt konnen voor-sekeren, stelt u selven, ende al wan u aen-gaet in veelderley perijckelen. | |
[pagina 391]
| |
DIe t' samen-sprekinghe sal vvesen. Waer door ghy u, ende al wat u aen-gaet, Gode sult op-draghen, op dese oft op dierghelijcke maniere.
O Fonteyne van alle goederen, van wien my alle goedt afdalende is, ende daer ick alleen den uyt-deylder af ben, ick offere u de selve gantschelijck op; want het behoort u teenemael toe, ende ick wensche allen 't selve gheheelijck tot uwer eere te besteden. Och oft ick wiste, hoe ende in vvat maniere dat ick dit op het alder-beste soude moghen doen! Voorvvaer ick soude my daer toe, als eenen ghetrouvven dienaer veerdelijck begheven, gheholpen zijnde door uvve Goddelijcke gratie, tot uvver meerdere glorie, Amen. | |
De tvveede oeffeninghe van de selve bedeylinghe sijnder goederen.Het 1. point. Bemerckt datmen in 't bedeylen sijnderGa naar margenoot+ goederen, voor al moet onder-soecken den wille van Godt al-machtich: want al wat ghy uytgedeylt sult hebben, dat tegen den wille Godts is, oft met den selven niet over-een en komt, dat sult ghy drij-dobbel moeten goet doen ende betalen. Daerom begeert hier in, gelijck ghy in andere dingen doet, dat Godt gelieve sijnen wille u te kennen te geven, ghelijck Ioannes een Roomsch Edel-man gedaen heeft, als hy sorchvuldelijck de H. Moeder Godts Maria ghebeden heeft, om te weten waer toe datse begheerde dat hy sijne goederen soude besteden: de welcke hem te kennen ghegeven heeft, dat het haer aen ghenaem soude wesen, waert dat hy zijne erffelijcke goederen tot het bouwen van een kercke soude besteden, 't welck sy oock met een seer doorluchtich mirakel bevestight heeft: maer op dat u den wille Gode over-gheven; want Godt en gheeft soodanighe menschen sijnen wille niet te kennen, die van te voren vastelijck by haer selven ghesloten hebben, haren eyghen wille te volghen. | |
[pagina 392]
| |
Ga naar margenoot+Dit is dat Godt al-machtich door sijnen Propheet is beklaghende: Want sy soecken my van daghe te daghe, ende sy willen mijne weghen weten, als een volck dat rechtveerdicheydt gedaen heeft, ende het oordeel van Godt niet verlaten en heeft; sy vragen van my de vonnissen van rechtveerdicheyt, sy willen Gode na by komen. Waer-om hebben wy gevast ende ghy en hebt het niet aen-gesien; wy hebben onse sielen verootmoedight, ende ghy en hebt het niet geweten? Siet in den dach uwes vastens wort uwen wille ghevonden. Ga naar margenoot+Het 2. point. Maer op dat ghy met redene soudt mogen begrijpen welc dat den wille Godts is, overdenckt wat aelmoesse dat beter is. Voorwaer soodanighe is't, waer door d'eere Godts alder-meest verbeyt wort; hier om is't dat alle Godtvruchtige herten, wenschen door hare middelen ende andersins, te moghen beneerstighen dat alle menschen souden komen tot de kennisse van Godt, ende den selven souden lief hebben ende beminnen; ja waer 't sake dat sy nieuwe hemelen, ende nieuwe chooren der Engelen konden maken, sy souden dat geduerichlijck begeeren te doen, tot lof ende prijs van Godt al-machtich. Ende aen-gesien dat Godt alder-meest van de rechtveerdighe ende goede menschen ghe-eert wordt; soo schijnet aen Godt alder-aenghenaemst te wesen dat-men sijne aelmoesse aen die geve, op dat Godts dienst bequaemelijck soude mogen door haer geschieden. Daer zijn tweederley goede menschen, d'eerste zijn, die, op datse Godt beter souden mogen dienen, ende op-rechtelijcker volgen, verlaten vrijwillichlijck al dat sy besitten. Ende het is kennelijck ghenoech hoe seer dat den Heere begheert dat-men al sulcken dienaers helpe onder-houden. D'andere soorte is van al-sulcken die oft by gheval, oft door hare foute, oft door bedwanck ende noodt ghedwongen zijn, arm te wesen: de welcke is't dat ghy van uwe goederen mede-deylt, sult oock wel ende Godtvruchtelijck doen. Maer hoe veel aen-genamer dat d'aelmoesse is, die men aen d'eerste, dan die men aen de tweede geeft,Ga naar margenoot+ is kennelijck ghenoech. Onder de goede menschen zijnder noch tweederley te vinden; D'eerste van de ghene die alleen haer eyghen salicheyt beneerstigen | |
[pagina 393]
| |
ende Godt dienen: de Tweede, die hier en boven veel andere menschen tot den dienst van Godt al-machtich soecken te trecken, die sijn eere soecken te verbreyden ende te beschermen. Datter soodanighe religieuse persoonen ghevonden worden, is eenen-iegelijcken kennelijck ghenoech. Ende het schijnt dat de rijcke van Godt ghestelt zijn als procureurs, aen de welcke de rijckdommen tot dien eynde ghegheven zijn, om al-sulcken werc-lieden tot den dienst Godts te vervoorderen. Ende hoed dese werck-lieden bequaemer ende vol-maeckter zijn, hoe sy oock beter den koophandel van den Heere drijven; beter voor-waer dan al-sulcke die ten selven eynde, met groote onsekerheyt van wat daer af komen sal, eerst ghesocht ende aen-genomen worden, ende daer na oock met groote sorgh-vuldicheydt moeten onder-wesen worden. Dit kan door exempel, uyt den krijchs-handel ghetrocken, klaerlijck bewesen worden: want wat Koninck isser die niet liever gheoeffende ende ervaren soldaten en soude in sijnen legher begheeren, dan nieuwe aen-komelinghen die noyt voor den vijandt en hebben gheweest? wie en soude niet liever al-sulcke soldaten onder houden, die hy over veel jaren selve aen-gheschreven heeft, dan nieuwe aen te nemen, van de welcke hy niet voor-sekert en is, oft sy tot den krijch nut ende bequaem sullen wesen? ten laetsten, een-ieghelijck soude dese soldaten voor de bequaemste houden tot d'oorloghe ende om eere te behalen, die eenen voorsichtigen ende wijsen velt-Heer, met grooten arbeydt uyt veel duysenden uyt-ghelesen soude hebben. Eygent ende voeght dit aen Christus onsen Koninck ende de religieuse persoonen, die haer tot de bekeeringhe van haren naesten begheven, want dese hebben hunnen roep voor hun veldt-teecken, ende alle d'andere, soo veel alsser worden onder-houden, worden op-ghevoedt op dat sy metter tijt al-sulcke oft dier-gelijcke, gelijck dese nu zijn, souden mogen worden. Dus soude 't oock aengenamer weesen aen den Koninck, dat men ervaren piloten ende stier-mannen soude soecken ende onderhouden, om sijne schepen ende vlote voorsichtelijck te stieren ende te regeren, dan eenighe ghemeyne ende slechte boots ghesellen, nergens toe bequaem, | |
[pagina 394]
| |
dan om den durck uyt te pompen; soo oock liever soude hy hebben dat men konstighe bou-meestersGa naar margenoot+ soude aenveerden dan plompe arbeyders. Maer hoe treffelijck ende eerlijck dat het is voor Godt ende voor de menschen, van alle kanten by een te vergaderen fraeye ende uyt gelesen voor-vechters van 't Catholijck geloove, oft konstige werck-meesters ende stier-mannen in de zee deser werelt, daer soo veel menschen dicwijls schip-brake lijden, en is niet van noode hier breeder te bewijsen, dies is het klaer dat de aelmoesse aen sulcke persoonen alderbest tot profijt ende vrucht van vele verbreyt worden, wanneer-men eenen na den lichame onder-houdt, op dat hy verscheyden andere na den gheest soude voeden; jae dick-wijls ghebeurt het oock dat/men met eenen door den selven middel veel armen na den lichame te hulpe komt. Ten alder-laetsten dit gaet vast, dat d'aelmoesse na het ghevoelen van alle de Godts -gheleerde, voor al ghegheven moet worden aen den Godt-vruchtichsten. Hier om is't dat denGa naar margenoot+ H. Hieronymus, schrijvende teghen den ketter Vigilantius, ende uyt-leggende dese woorden: Maeckt voor u vrienden van de on-rechtveerdige rijckdommen; vraeght oft dit verstaen moet worden van alsulcken armen, de welcke wel onder een versleten kleedt, ende onder de vuylicheydt des lichaems, inwendelijcken omsteken zijn met vleeschelijcke begheerten: daer en staet niet, seght hy simpelijck, dat de arme salich zijn, maer de arme des gheests; in de ghemeyne armen te helpen en moet men sijn verstant niet te wercke stellen, maer de hant in de bose steken; in de heylighe armen moet men het verstant der salicheydt ghebruycken, ghelijck daer gheschrevenGa naar margenoot+ staet: Salich is den man die hem verstaet op den behoevighen, ende den armen, in den quaden dach sal hem den Heere verlossen. | |
Op-draghinghe sijns selfs ende sijnder goederen, vvaer door den rijcken arme, ende ghelucksalich is voor Godt.O Mijnen Godt, siet, ghy hebt my dese goederen ghegunt, o on-ghemeten goedtheydt! maer zijnse oock op-recht goet? | |
[pagina 395]
| |
o goedertierenste Iesu, ghy zijt de eeuwighe VVijsheydt, geweerdicht u dit my te leeren, ende te spreken; want uwen dienaer die luystert toe, maer siet, wee roept ghy tot de rijcke, die hier hebt uwen troost, wee u! hoe konnen dit dan op-rechte goederen wesen! Eylaes ellendich mensch dat ick ben, wien ghy dreyght, o fonteyne van alle goedt! Ia wat meer is, ghy voeght daer by: Voorwaer ick segh u-lieden, want den rijcken sal qualijck ghe-rakenGa naar margenoot+ in het rijcke der hemelen, ende zijn dit dan goederen? ende wederom: 'T is lichter eenen kemel door d'ooghe van een naelde te gaen, dan eenen rijcken te komen in u rijck; ende zijn dit dan goederen? is dit dan waer, o eeuwighe VVaerheydt, is dit dan waer? ende zijn dit dan goederen, o oneyndelijcke goedtheydt? In welcker voeghen dan zijnse goedt? is 't om datse ons aen u, die zijt het eeuwich goedt, aengenaem maken? hoe kan dit wesen, daer ghy (soo uwen Apostel van u getuyght) hebt de arme in dese wereldt uyt-ghelesen ende verkoren? oft wel, is't om dat wy door dese beter ende Godt-vruchtigher zijn? maer eylaes! ick hoore u segghen: Is't dat ghy goet-rijcke zijt, ghy en sult sonder schuldt niet wesen, ende alle de ghene die rijckdommen willen vergaderen in dese wereldt, vallen in bekoringhen, ende stricken des duyvels; ende veel zijnder door 't silver en gout verloren ghegaen: sullen wy door de behulpsaemheyt der rijckdommen te kloecker ende veerdiger uwe Godlijcke majesteyt dienen? maer ick hoor u seggen: Ghy en kondt Gode niet dienen ende den rijckdom. en kont ghy niet! en konnen vvy niet? zijn dit dan goederen? niet-te-min ghy sult ons tot u keeren: Hoe? en versekert ghy niet, dat die het gout bemindt, en sal niet gherechtveerdicht wesen? want daer en is niet booser dan het belt te beminnen, ende salich is den ghenen die na het gout niet ghevolght en heeft, noch sijn hope op sijne schatten niet en heeft ghestelt!! ende ter contrarien, ghelucksalich noemt ghy de arme van gheeste, ende dat met redene, want ghy hebt gheseydt dat het rijcke der hemelen hun toe-behoort. O krachtighe stemme des Heeren, neder-werpende de Ceder-boomen stemme des Heeren, openbarende dat verhogen ende verborg was! | |
[pagina 396]
| |
maer gheloove ick dese oock mijnen Godt? gheloove ick u waerachtelijck, o eeuwighe VVaerheydt? gheloove ick u oprechtelijck, o eeuwige VVijsheydt? zijn uwe uyt-spraken waer, zijnse seker, zijnse on-ghetwijfelt, en mach ick dan niet met goede reden segghen: VVee my ellendich mensch! den welcken de verganckelijcke goederen, die ick maer eenen ooghen-blick ghenieten en mach van u, o alle goedt, af-scheyden! goederen, die hunnenGa naar margenoot+ besitter quaedt maken: goederen die hem schadelijck zijn, ende niet en laten sonder misdaet leven! goederen, die my uytsluyten, ende onterven uyt mijn eeuwich erf-goedt, 't welck in hem alle goederen besluyt! wat sal ick u doen, o bewaerder der menschen? waerom hebt ghy my wederspannich aen u gemaect? Ick weet wat my te doen staet, ick sal u eeren met mijne goederen: maer wat segh ick? sy zijn u ende niet mijn. VVant wat heb ick doch in dese wereldt ghebrocht? wel is't waer dat ick uyt-reycker der selver ben, maer eylaes! is't sake dat ghy in rekeninghe treedt met uwe dienst-boden, wie salder ghetrou ghevonden vvorden? Ick vveet vvat ick doen sal, de benautheden om-ringhen my, ende ick worde ghesmeten door de baren deser woeste, ende on-ghetemde zee, liever dan dat ick soude versincken; ick sal't al uyt werpen, ende ghy sult my mijn erf-goedt weder-gheven; den wech is engh, ick sal't al vrij-willichlijck af-legghen, liever dan ick in der eeuwicheydt buyten ghesloten van u soude moeten blijven, ende ick weet datGa naar margenoot+ ick 't al weder sal vinden: u en kan niemandt volghen dat die af-gaet al dat hy besit; niemandt? ick verlatet ende versaket dan al, ick begheere, ick bid u, jae met ootmoet ende smeeckende valle u te voet, ende versoecke door uwe grondeloose bermherticheydt, dat ick doch mach uvven discipel vvesen! O mijnen Heere, o mijne salicheydt, o mijn leven! ghy en verblijdt u niet in onse bederffenisse ende doodt; neemt dan van my alle begheerlijckheydt, ende aenveert dese mijne begheerte, door de vvelcke ick 't al versake, ick begheere arm ende bloodt te vvesen, ick offert u al op. Is't dat mijn goederen verloren gaen, ick sal eenstemmelijck met den H. Iob segghen: Den Heere heeftse my | |
[pagina 397]
| |
ghegheven, den Heer heeftse vvederom ghenomen: den naem des heeren zy in der eeuvvicheydt ghebenedijdt. Is't sake dat ghy van my door den armen vraecht, oft vvederom-eyscht dat u toe-komt, belovende hondertfout vveder te gheven, ick sal't u gheerne betrouvven, ende niemermeer en sal ick iemandt bedroeft van my vvech seynden: maer ick belijde in uvve tegenvvoordicheydt, ende in het aenschijn van u gantsch hemelsch hof, al dat ick sal verstaen, 't zy door natuerlijcke redene, 't zy door raedt van voorsienighe persoonen, 't zy door heylighe insprake, te vvesen tot uvver (ende niet tot mijner ) meerder eere, ende glorie, dat sal ick vol-brenghen. Al dat ick eens verlaten moet, met d'affectie ick verlatet nu; al dat ick eens verliesen moet, verliese ick nu, op dat ick het selve vveder vinden mach, ick versaket al, om uvven discipel te moghen vvesen. De vverelt en kent, noch en verstaet die niet, vvelcker neersticheydt tot cieraet der familie, ende vermenichvuldinghe der huysen alleen is streckende; maer ick ben uvven dienaer ende ghetrouvven uyt-deylder, al dat ick sal oordeelen tot uvver meerder glorie, tot vvinste der zielen, ende meest naer uvven Goddelijcke vville te vvesen, sal ick beneerstighen: vvant u en kan ick niet bedrieghen, ende ick vveet vvat ick van mijnen knecht soude vereyschen, ick vvet daer beneffens vvat dat ghy van my begeert; ghy hebt gheseydt dat ick mijn ghelt tot vvoecker moet gheven, aen u sal ick 't gheven, ende hondertfout sult ghy my vveder gheven. Iae ick gheeft u, ende siet van stonden aen ick ben arme, siet ick hebt al verlaten, ende volge u na: vvat sal dan my ghevvorden?Ga naar margenoot+ ghy sult my mijnen Godt vvesen, ene al mijn goedt, ghy sult my in plaets van alles vvesen, die my u-lieden ende alles hebt gheschoncken; ick gheve u my selven vveder om, ende al dat ick besitte; vvant ick door uvve gratie hondertfout hope t'ontfanghen, ende het eeuvvich leven te besitten. Ick gheloove u vaster, vvant ghy de VVaerheydt selve zijt, dan eenen leughenachtighen mensch; ick gheloove u, vvant ghy de goetheydt selve zijt, ende door gheen mildtheydt vervvonnen en kondt vvesen; hoe vvel dat het ghene dat u toe-komt en gheven vvy | |
[pagina 398]
| |
dat u niet wederom, o mijnen Heere ende Godt mijnder herten? ontfanghet dan ghelijck ick 't u op-offere, met een oprecht ende on-gheveynst herte, op dat ghy my met der daet wel is't waer rijck, maer met der herten ende toe-ghedaenheydt arm van gheeste, als't uwen wil sal wesen ontfanght in uwe eeuwighe tabernakelen. Amen. |
|