Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XV. Capittel.
D'eerste meditatie van de ghehoorsaemheydt, de dochter van de oodtmoedicheydt.

DE voorstellinghe der plaetse, Sy selven de gheheele wereldt voor ooghen stellen, Christum onsen Salich maker, de H. Maghedt ende Moeder Godts Maria de Enghelen, ende alle geschapen creaturen die Godt, oock tot den minsten wenck gehoorsaem zijn.

Het 1. point. Bemerckt hoe dat de Goddelijcke+ Majesteyt, al is't datse al-omme tegen-woordich is, nochtans dese wereldt niet en heeft willen regeeren, dan door eenige Over-heyt, gelijck het blijckt in de hemelen, Enghelen, ende menschen. Bemerckt ten tweeden, dat dese onderworpinge soo nootsakelijck is, dat gelijcker-wijs het in den om-loop der hemelen gheschiedt, daer den ondersten met eene sekere ghenoeghelijckheydt alleen gheroert wordt, door den genen die hy alder-naest onder-worpen is, dat alsoo oock den mensch van Godt, ende van den Goddelijcken wille niet gheregeert en wordt, 't en zy dat

desen met den wille des Oversten vereenight zy. Den eersten oft hoochsten hemel, hier in is den wille Godts den welcken eenen reghel, oft het recht-snoer is van alle goede willen, hier naer volght den wille des Oversten die hy verkosen heeft. Want alle macht van alle goede willen, hier naer volght den wille des Oversten die hy verkosen heeft. Want alle macht van Godt af-dalende is, ende wort van Godt door eene sonderlinge sorge ghestiert, aengesien dat de ghemeynte door den Oversten gheregeert wordt, waer voor Godt al-machtich met recht meerdere sorghe draeght, dan voor eenen-ieghelijcken in't besonder. Bemerckt ten derden, dat alle gheschapen dingen Godt onderdanich zijn, dus schaemt u, dat ghy alleen Godt weder-spannich zijt, aen wien nochtans alle dinghen gegeven zijn, van den alder-mildsten Godt, op datse u souden onderworpen zijn, ende dat ghy wederom Godt onder-worpen ende onderdanich soudt wesen. Bemerckt ten vierden, hoe onweerdige sake dat het is, dat den mensch, den wille Godts, dat is, van sijnen Oversten, niet gehoorsaem en is; want soodanighen mensch, weder staet, ende stelt hem niet alleen teghen den toom maer oock tegen+ den berijder, ghelijck een onghetemt peerdt. Want wie de Overheyt wederstaet, die wederstaet Godt; ende hierom is't dat de Schrifture seyt: Soo wie hem verhooveerdicht, niet willende onderdanich+ wesen des Priesters ghevonden, die sal sterven.

+Het 2. point. Bemerct de weerdicheyt ende de volmaecktheyt van de ghehoorsaemheydt. Want dese ons op het alder-volmaectste vereenicht met Godt, soo dat sulcken mensch qualijck kan dolen: Ten tweeden, draeght ons geheelijc op, in eenen brant-offer, ghelijck oft men den boom selve, ende niet alleen de vruchten op en droeghe; want sy gheeft, ende levert over het werck, den wille, ende het goedt-duncken 't welck het alderswaertste is. Siet oft ghy soodanich zijt, te weten, als een doodt lichaem, ende eenen ouden mans stock, in de handen van uwe Oversten.

Ten derden, de gehoorsaemheyt, is de deucht alleen, doe d'andere deuchden, (naer het seggen van den H.+ Gregorius) in het herte plant, ende naer het inplanten bewaert. Ende dat eens deels, door dien dat alle de oeffeninghen der deuchden bevolen werden; eensdeels door dien dat de gehoorsaemheyt in haer be-

sluyt de uyt-werckingen van ootmoedicheydt, verduldicheyt: hope ende liefde; ja door haer als eenen toet-steen, worden alle de andere deughden geproeft ende bekent ghemaeckt, die oock inde alder verlichste Heylighen zijn: Ten vierden bemerckt dese plaetse van de Schrifture, Onderdanicheyt is beter dan slach-offeranden, ende gehoorsaem zijn, is meer dan offeren het vet der rammen. Want wederspannich zijn, is ghelijck de sonde der tooverijen, en als dat groot misdaet der afgoderijen is, niet willen hooren. Den H. Gregorius leyt de slach-offeranden uyt, te wesen, de lijf-kastijdingen, ende wercken van devotie; Ende d'onderdanicheydt, seyt hy, is beter+ dan slach-offerande, want door slach-offerande worden de lichamen Godt op-gheoffert, maer door de onderdanicheyt, den eygen wille. Over-leght, hier-en-boven,+ dese woorden van onsen Salich-maker: Die u lieden hoort, die hoort my, ende die u versmaet, die versmaedt my. Want 't zy dat Godt, oft den+ mensch, Stadt-houder Godt ons iet ghebiedt, gelijck den H. Bernardus seer wel seght, men moet het voorwaer met de selve neersticheydt, ende eer-biedinghe vol-brenghen. Ende hier om is't dat ons den Apostel vermaent: Al wat ghy doet, doet het van+ herten, als den Heere dienende, ende niet den menschen. Bemerckt den vijfden, dat door de ghehoorsaemheyt+ alle bekoringen ende perijckelen over-wonnen worden; maer het seggen van den Wijsen-man:+ Een onderdanich man sal victorie spreken; Ende dat onse wercken hier-en-boven veel edelder ende verdienstiger worden, ende onse gebeden van meerder krachten. Want Godt sal onse gebeden onderdanich zijn ende verhooren, is't dat wy onsen Oversten gehoorsaemheyt bewijsen. Ten sesten, de gehoorsaemheyt, gelijc Climachus getuyght, is eene versakinghe+ onser sielen, eene gewillige doot van ons eygen lichaem, een leven sonder sorghe, een schip-vaerte+ sonder schade, eene begravenisse van onsen wille, een leven van ootmoedicheyt, ende gelijck oft iemandt al slapende reysde: want hy onbesorght is, 't zy dat hy eenich werck doet, 't zy dat hy het niet en doet, als hy maer de gehoorsaemheydt en volght, want hy hem selve Gode over-ghelevert heeft.

Het 3. point. Bemerckt ten derden, in hoe veel duysternissen dat den mensch gestelt is, hoe dat hy verblindt is hoe onseker dat alle onse dinghen zijn, soo dat niemandt en weet wat hem nut is: Ende oversulcx is het eene groote wel-daet van GOdt al-machtich dat wy eenen goeden leydts-man hebben, ende+ besonderlijck Godt, die in sulcker voeghen op ons let, als oft wy alleen in de wereldt waren: soo dat wy met recht moghen segghen: Den Heere regeert my, ende my en sal niet ghebreken, in de plaetse der+ weyden daer heeft hy my ghestelt. Want ghelijcker-wijs dat Godt ons door de H. Sacramenten heylich maeckt, alsoo regeert hy de menschen door de menschen, ende gheeft sijnen willen te kennen: want den religieus, ende alle de gene die eenen anderen onder worpen zijn, hebben altijdt d'Arcke des+ Heeren, dat is, hare Oversten, die sy altijdt konnen te rade gaen. Ten tweeden, datter gheene konste ghevonden en wordt, die lichtelijck sonder meester gheleert wordt, ende dat den gheestelijcken wech soo veel te meer eenen ervaren leyts-man vereyscht, ende dat het eene groote dwaesheydt is, op sijn eyghen perijckel willen beproeven 't ghene ons onbekent is, als-men anders vermach. Ende hierom is't,+ soo Climachus seght, dat oock den on-gheleerden, ende luttel ervaren, door de gehoorsaemheydt gheleydt zijnde, tot de volmaecktheden gheraeckt, ende dat sonder dese, oock den alder-wijsten lichtelijck failleert. Ten vierden, bemerct de profijten van de oprechte onderdanicheydt: want is't dat iemandt oprecht onderdanich is, hy sal terstondt ghevoelen dat oock d'alder-meeste bekoringhen, besonderlijck des vleeschs sullen verdwijnen, ende door de selve ghenesen worden. Ten vijfsten, met hoedanighe liefde ende eer-biedinghe datmen d'Oversten eere moet bewijsen, aen-gesien datse onse Vaders zijn, Stadt-houders Godts, ende die rekeninghe sullen+ gheven voor onse sielen. Weest onderdanich, seght den Apostel, uwen Oversten, ende zijt hen onderworpen, want sy waken gestadelijck, als die redene voor uwe sielen sullen gheven; op dat sy dat met blijdschap doen moghen, ende niet suchtende; want dat en is u-lieden niet profijtelijck.

De tweede meditatie van de Ghehoorsaemheydt.

De voor-stellinghe der plaetse, Bemerckt, Godt die alle dinghen voordts-brenght, ende die ons een gebodt gheeft van sijnen wille te doen.

Het 1. point. Bemerckt dat onse salicheyt hier in gelegen+ is, dat wy den wille Gods mogen volgen, als eenen alder-volmaecsten regel: ja dat het saliger is, dan te wesen de Moeder Gods, ghelijck den H. Augustinus ghetuyght. Ende hierom seyde onsen Salich-maker, als de vrouw in 't H. Euangelie geseydt hadde: Salich is den buyck, die u gedraghen heeft; dat's immers waer, maer oock zijn sy salich+ die het woordt Godts hooren, ende dat bewaren. Ten tweeden, dat onsen Salich-maker seer veerdichlijc gekomen is, om den wille van sijnen hemelschen Vader te volbrenghen; ende geworden is ghehoorsaem tot der doot, niet alleen aen Godt sijnen hemelschen Vader, ende aen sijne Moeder, maer aen de boose menschen, te weten, aen den Keyser Augustus, ende aen de beulen, die hem alle tormenten aen-deden. Ten laetsten heeft de selve in sulcker voegen bemint, dat hy het seyde te wesen sijne spijse, te doen den+ wille van sijnen Hemelschen Vader. Siet, oft ghy den Heere Iesvs gelijck zijt. Dus soeckt alsoo neerstelijck, als ghy de lichamelijcke spijse doet, dat den wille van Godt, ende van uwe Oversten volbrocht worde. Ten derden, overleght dese woorden: Soo wie doet den wille mijns Vaders, dese is mijn broeder, ende suster, ende moeder. Ten vierden, bemerct hoe dat de H. Maghet Maria, haren Sone naer-gevolght is, ende desgelijcken d'Apostelen, die den Heere allegader door Bethanien, dat is, het huys van ghehoorsaemheyt tot een berch van Oliveten, als hy ten hemel soude op-klimmen, geleydt heeft. Want door de ghehoorsaemheyt hangen wy op het alder-volmaecste aen de Goddelijcke voorsichtichheydt, de welcke wy door onse Oversten ghewaer worden. Ten vijfden, bemerckt dat den ghenen, die oprechtelijck gehoorsaem is, niet en behoort aen te sien hoedanich sijnen oversten is, te weten, geleert, oft ongheleert, aenghesien dat wy door de Godde-

lijcke wijsheydt ende voor-sichticheyt gestiert ende gheregeert worden. Ten sesten, dat den selven oock behoort voor goedt te houden, ende te begeeren, het gene dat van den Oversten geschickt wordt, gelijck wy doen in dingen die 't geloove aen-gaen, gelijcker-wijs oft het ghebodt uyt den mondt van Godt almachtich selver quaem. Waer toe dient, dat den H.+ Hieronymus seght; Laet u voorstaen, dat het salich is, 't ghene den Oversten gebiedt; noch en wilt het gevoelen uwer Oversten niet vonnissen; u staet tot onderdanich te zijn, ende te volbrenghen datter geboden is, ghelijck Moyses seght: Hoort Israel, ende swijght. Want die door eenighe redene beweeght wordt, om onderdanich te zijn, die is sy selven ende der redene onderdanich, ende niet den Oversten; noch en mach voor geen oprecht gehoorsaem mensch gerekent worden; gelijck die om de redene alleen gelooft, die en is niet gheloovich. Ten sevensten, bemerckt de onprofijten, die uyt het versuymen der selver spruyten. Ten eersten, den mensch steunt op sijn eyghen wijsheydt, 't welck soetelijck ghedaen is; want den wech van den sot is recht in sijne oogen, maer die wijs is, hoort de raden. Ende voorwaer men kan niet langh gehoorsaem wesen, als het eygen gevoelen tegen-strijdt; want soodanigen murmureert lichtelijck, oordeelt lichtveerdelijc sijnen Oversten, acht sy selven beter; ende hierom dese gehoorsaemheydt en is geene deught van lijdtsaemheyt,+ maer een decksel van archeydt. Voordts, ten tweeden,+ d'eendrachticheydt gaet te niet; want het is redelijcker dat de leden het hooft, als dat het hooft de leden onder-worpen zijn. Bemerckt, hoe dat ghy hier teghen mis-doet, ende hoe grootelijcks dat het misstaet, wanneer een religieus persoon die sy selven over-gegeven heeft om te wesen ghelijck eenen ouden mans stock, oft een doodt lichaem, ende om de gehoorsaemheydt te houden voor eenen regel sijns levens, sy selven nochtans hier in misgaet; ende wat een hooveerdicheyt dat het is; dat iemant hem laet voorstaen, wijser ende beter te zijn in sijn eygen saken dan Godt selve. Want aen-ghesien dat den onghehoorsamen weet, dat het ghebodt van Godt komt,

waer-om oordeelt hy anders, ande is der gehoorsaemheydt weder-spannich?

Het 2. point. Bemerckt ten eersten, dat de ghehoorsaemheydt+ teenemael te niet doet den eyghen wil, die eene schadelijcke lazerije onser sielen is: want het is in der waerheydt eene melaetscheydt de welcke maeckt, dat het goedt geen goedt en is, ende strijdt teghen Godt, ende onderbreect de schickinghe die - Godt almachtich op de wereldt ghestelt heeft. Ten tweeden, dat dese de deure opent, aen alderley sware bekoringen ende onsteltenisse: noch door geene sonde en treckt den duyvel soo lichtelijck den Monick neder+ tot de doodt, dan als hy hem daer toe brenght, dat hy op sijn eygen goedt-duncken ende verstant soude betrouwen. Maer den onderdanigen, ende die sijnen eygen wille versaeckt heeft, vaert ghelijck in eenen stille have. Bemerckt den derden, besonderlijck als ghy hier af belofte gedaen hebt, hoe swaer dat het is; niet onder-danich te wesen, aen-ghesien dat ons hier toe de redene, onse scheppinge, verlossinge, ende onsen roep verbinden. Hierom seght wel den H. Basilius: Al dat ghy sonder de wete van uwen+ Oversten doet, dat is dieverije ende kerckschenderije, ja is u schadelijck, ende gheensins profijtelijck, al is 't dat u het selve goedt dunckt te wesen, want is't goedt, waerom en brenght ghy't niet te voorschijn? Bemerckt ten vierden, is't by al-dien dat ghy uwe Oversten niet onderdanich en zijt, soo sult ghy nootsakelijcken u vleesch, ofte den duyvel moeten onderdanich wesen; ende overleght, hoe sottelijck dat het gedaen is, het soete jock Christi te veranderen met eene soo sware slavernije.

Het 3. point. Bemerckt ten eersten, de conditien van de gehoorsaemheyt, ende oft deselve in u gevonden worden. Ten eersten, sy moet geheel wesen, oock in+ de alderminste saken: want het schande is, dat men oock het minste ontrecke in den brandt-offer. Ten tweeden, datse veerdich zy, ende dat wy zijn gelijck dappere ende wackere Enghelen, ende tot den minste wenck ghereedt: want 't zy dat Godt, 't zy dat den mensch eenich ghebodt gheeft, wy moeten het selve voorwaer, met de selve neersticheydt, ende eerbie-

dinge vol-brengen. Ten derden, sy moet simpel ende een-voudich wesen, te weten, dat wy de selve purelijck ter eeren Godts doen, met om eenich gemac. Ende hierom is't dat die oprechtelijck gehoorsaem is, gheen onder-scheedt en vindt in't ghene hem geboden wort, oock in de alder-swaerste saken te aenveerden. Ten vierden, sy moet vol-herdich wesen. Ten vijfsten, vlijtich. Ten sesten, oodtmoedich. Ten sevensten, sy moet uyt de liefde ende devotie spruyten. Ten achtsten, met eene gheestelijcke blijdschap. Bemerckt ten tweeden d'exempelen der Heyligen, die oprechtelijck onderdanich hebben geweest, gelijck was Abraham, eenen Religieus Ioannes genaemt, etc. ende wy mogen ons schamen, dat wy soo neuswijs willen wesen: want al waer 't dat wy iemanden onderdanich waren, die soo seer in geestelijcke saken niet ervaren en waer; nochtans, ghelijck Climachus ghetuyght, Godt en is niet on-rechtveerdich,+ dat hy sulcke sielen sal laten bedroghen worden, die met een gheloof ende oodtmoedicheyt, haer selven eenen anderen onderworpen. Ten derden,+ bemerckt de straffe der on-ghehoorsaemheydt+ van Adam, Saul, ende van dien Propheet in Bethel,+ ende weest verschrickt. Over-denckt, dat den+ meesten troost, ende gheluck der Heylighen is, te weten ende te doen den Goddelijcken wille, ende dat den onderdanighen dese goederen mede deelachtich is. Ten vierden, bemerckt datter gheene verdienste en is sonder ghehoorsaemheydt. Want wie wordt daer ghevonden, die sijnen knecht sal willen loonen, die voor sijnen meester niet en sal willen wercken, noch sijnen wille niet en begheert te doen? Ende de ghehoorsaemheydt is van sulcker weerde, datse al het ghene dar sy aen-komt verdienstich maeckt, oock de wercken, die uyt haerselven noch goedt noch quaedt en waren, ghelijck hier voor-tijts het roedeken van den Koninck Midas, al wat het gheraeckte, in louter goudt veranderde. Ten laetsten, bemerckt (aen-ghesien dat ghy op soo veel-der-ley manieren, uwen Heere ende Godt toe-behoort) hoe groote sonde dat het is te murmureren, niet te willen ghehoorsaem

wesen, ghelijck het blijckt in Chore, de kinderen van Israel, ende Maria de suster van Moyses: Soo dat den H. Basilius seer wel gheseydt heeft: De ghehoorsaemheydt verdient eenen meerderen prijs ende loon, dan de goede wercken ghevoeght met maticheydt.

Ghebedt.

O Mijnen Schepper ende Verlosser, mijnen Heere, ende Godt, siet hier u schepsel, uwen dienaer, uwen Sone, die u op ontallijcke manieren verbonden ben, om uwer Godlijcker Majesteyt onder-danich te wesen: Maer eylaes! al is 't dat allen dinghen u onder-danich zijn, ende dat ghy my dit al verleent hebt, op dat ick u soude ghehoorsaem wesen; nochtans naer 't exempel van den verloren Sone, ick ontfange uwe goederen ende wel-daden, ende en begheere niet onder-danich te zijn; als oft ick wijser,+ ende voor-sichtiger waer dat ghy, ende de ghene, die ghy gestelt hebt om my te regeren. Ende hier-om is't, dat ick niet en weet waer my keeren; ende leve vol sorghe, die nochtans gerustelijck soude konnen leven, waer 't sake, dat ick mijn betrouwen op u stelde. VVant wat weet ick, wat my nu is? Dit weet ick alleen, dat ick u behoor ghehoorsaem te wesen, ende op te draghen met den Patriarch Abraham mijnen wille, die mijnen eerst-gheboren is, ende mijne vrijheydt; Dit doe ick als heden in de teghen-woordicheydt van uwe Goddelijcke Majesteyt ende gheheel u hemelsch heyr, ende ick begheere in alles ghehoorsaem te wesen, mijne Overste te bekennen als uwe Stadt-houders, ende de selve met eene op-rechte liefde, alle eere bewijsen, gheensins vonnissen hare gheboden: want die oprechtelijcken heeft leeren onderdanich vvesen, en vveet van gheen vonnisse te strijcken. O soeten Iesu, die om mijnen t' vville ghehoorsaem zijt ghevvorden+ tot de doodt des cruyces toe, ende uyt u lijden d'onderdanicheydt in u-selven, ende ons voorts gheleert hebt door u exempel, ende vervvonnen; Ghy seght, Niet mijnen vville, maer den uvven ghesciede. Sal ick dan segghen, niet uvven wille,+ o Heere Godt, maer mijnen vville gheschiede, weder-staende, ontschuldighende ende teghen-sprekende soo dickwijls als mijne

+sinnelijckheydt, ende my eyghen goedt-duncken anders sullen raden dan my de gehoorsaemheyt leert? Ghy seght, Ick en soecke mijnen wille niet, maer den wille van die my ghesonden heeft; ende ick daer-en-teghen, 't en zy dat het my wel smaekt, ende behaeght datter gheboden wordt, soecke menichmael mijnen wille te doen. Maer ick offere u desen nu tot een slach-offerande; op dat ick voor-daen den selven niet en ghebruycke, noch in 't kleyn, noch in 't groot, 't en zy dat het u behaghelijck is. VVant niemandt, o alder-minnelijcksten Heere en leeft voor sy-selven, maer tot uwer eeren, ende tot uwen dienst, die u gheweerdight hebt voor ons te leven, ende te sterven. Och oft ick in der waerheydt segghen mochte? Ick leve nu, voor-waer ick niet, maer+ Christus in my! VVant wat isser saligher, dan mijnen boosen wille die my soo dick-wijls bedroghen heeft, ende noch daghelijcks bedrieght, als ick den selven volghe, uyt te schudden: ende den uwen aen te trecken, die den regel is van alle goeden willen? O eeuwighe wijsheydt, stiert my in de paden uwer gheboden, ende onder-wijst my, hoe dat ick uwen wille alleen sal konnen vol-brenghen: want o Vader des huysghesin: die my gheroepen hebt in uwen wijngaert, ick en sal van u gheenen loon konnen verwachten als ghy de arbeyders loon sult gheven naer hare wercken, is 't dat ick naer mijnen wille ende goedt duncken sal ghedaen hebben: ende niet naer u vvel-behaghen. Verleent my dan gratie, o Heere, dat ick den selven mach kennen, ende uyt ganscher herten vol-brenghen. Amen.

Pracktijcke om de ghehoorsaemheydt te oeffenen.

D'Eerste is, neerstelijc bemercken wat Oversten, ende leydts-mannen dat u Godt in elck werck ghegeven heeft; ende daer nae haer lieden gheboden, ende wetten ondersoecken ende onderhouden, daer en wordt gheene deught gevonden, die haer verder uyt-strect, ende die profijtelijcker gheoeffent wordt, als de ghehoorsaemheydt.

De tweede, neerstelijck volbrengen, 't ghene onse ouders, ende meesters sullen gheboden hebben, oock in de alderminste saken. Hier om heeft de H. Catharina vander Senen in't huys haerder ouders levende, in haren Va-

der Christus, in hare Moeder, onse lieve Vrouw geeert, ende dese met alle sorghvuldicheyt onderdanich geweest.

De derde, als wy 'smorgens onse wercken schicken, de selve altijdt na den reghel van de gheboden, ende den wille des Oversten, dat is, van Godt almachtich schicken ende stieren.

De vierde, in alle twijfelingen, voor al, Godt door een oodtmoedich ghebedt, ende daer naer onsen Oversten te rade gaen, ende dat met een oprecht over geven ons selfs.

De vijfde, sijn herte ghereedt maken, tot de geboden, die ons swaer ende lastich souden konnen vallen.

De seste, dickwijls in sijn herte, dese woorden overlegghen: Die u hoort, die hoort my: dat is, de eeuwighe Wijsheydts, goetheyt ende macht, der welcker niemant en kan weder-staen.

De sevenste, tot gheender tijden soecken den Oversten tot sijnen sint te trecken, maer sijne redenen voorts-brenghen met een over geven sijns selfs.

Schiet-Ghebedekens.

SPreeckt Heere, vvant uvven dienaer hoort,+

Heere vvat vvilt ghy dat ick doe?+

Ick heb mijne handen op gheheven tot uvve gheboden, die+ ick bemint hebbe, ende ick sal my oeffenen in uvve recht-veerdich-makinghen.

O Heere vvant ick ben uvven knecht, ick men uvven knecht,+ ende uvver dienst-vrouwen Sone.


Vorige Volgende