Den wech des eeuwich levens

[p. 281]

Het VIII. Capittel.
Van 't vijfde verwecksel, de liefde tot onse Moeder de H. Kercke, 't welck is de meditatie van de verdruckinghe der H. Kercke.

Het 1. point. Bemerckt ten eersten, hoe dat onsen⁺ Salich-maker de H. Kercke als sijne bruyt met sijn dierbaer bloet ghetrout, ende de selve in sulcker voeghen bemindt heeft, dat hy voor haer de bittere doodt heeft willen sterven: ende dat hier om sijne ghetrouwe dienaers (als sy van hare vijanden omringhelt is) haer kloeckelijck behoorden te beschermen, ende met een sonderlinghe vromicheydt voor haer te vechten. Ten tweeden, over-leght hoe veel heylighe ende Godt-vruchtighe mannen, dat hier ghevonden worden, die door dagelijcksche tentatie van teghen-spoedt ende vervolghinghe bevochten worden. Want alle die Goddelijck leven willen in⁺ Christo, die sullen vervolghinghe lijden: noch daer en sal geen moeyelijckheyt der vervolginghe ontbreken, soo wanneer de neersticheydt om de Godt-vruchticheyt te beoeffenen, niet achter-ghelaten en wordt. Dus her-haelt met uwe gedachten, het gene op voor-leden tijden gheschiedt, is; ende ghy en sult in't oude Testament niet een vinden, die Gode aenghenaem is gheweest, den welcken van te voren ghelijck het goudt niet ghesuyvert en is gheweest door het vier van tegen-spoet. Ten derden, bemerckt hoe groote vervolghinghen dat de gheheel H. Kercke lijdt door de gheheele wereldt, soo van de Turcken als van de Heydenen, maer besonderlijck van de ketters. Wat Koninck-rijcken en hebben dese niet vernielt? Wat heylighe plaetsen en hebben sy niet onteert? Maer boven al wordt de H. Kercke vervolght van al-sulcke, die qualijck leven ende nochtans in de selve kercke eenighe gheestelijcke Overheydt bedienen. Want dese dienaers Christi zijnde gelijck den H. Bernardus ghetuyght, dienen Ante-christ:⁺ sy zijn vereert door de goederen des Heeren, ende en bewijsen nochtans den Heere, daer 't al afkomt gheene eere; soo dat de H. Kercke met recht mach

+ Hoe Godt sijne H. Kercke bemint heeft wat die geleden heeft ende daghelijcks lijdt, hoe ghy die moet voorstaen.

+ 2. Tim. 3.

+ Bernard.

[p. 282]

⁺segghen: Siet in den vrede is mijne bitterheyt d'alder-bitterste,⁺ eerst bitter in de doodt der Martelaren, daer na noch bitterder in het bevechten van de ketters, ende ten laetsten alder-bitterste in de boose manieren van mijne eyghene huys-ghenooten.⁺ Ende den H. Gregorius seght: Ick late my voor-staen, beminde broeders, dat Gode gheenen meerderen spijt aen-ghedaen en wordt van iemandt, als van de Priesters, als hy siet, dat de ghene, die hy tot onder-wijsinghe van d'andere ghestelt hadde, on-ghestichtelijc leven, ende dat sy selver sondigen, die de sonden behoorden te beletten. Ende de sonden die van de Religieuse persoonen ghedaen worden, en zijn oock niet minder, van de welcke wy geheele ghemeynten ende vergaderinghen beklaghen, die jammerlijcken gheschendt ende mis-maeckt zijn; waer van oock sommighe, als sy behoorden te wesen het sout des wereldts, soo zijn sy dwaes ende on-wijs gheworden; ende als haer-lieden toe-stondt een Enghelsch leven op der aerden te leyden, ende andere in goedt exempel voor te gaen, hebben alle verargeringhe in de werelt ghebrocht, ja zijn oock leeraers ende meesters gheworden der dwalingen.

⁺Het 2. point. Bemerckt hoe dat Christus Iesus uyt eene on-eyndelijcke liefde, sy-selven aen sijne Kercke achter-ghelaten heeft in het hooch-weerdich H. Sacrament des Autaers, op dat hy alsoo met haer soude moghen wesen tot het eynde des wereldts toe, tot bescherminghe ende troost van alle gheloovighen. Bemerckt nu hoe veel on-ghelijcks dat hy se-selven t'uwer eere onderworpen heeft, het welck hem aen-ghedaen wordt soo van de tooveraers ende ketters, die hem niet alleen met voeten en plachten te treden, maer met ontallijcke andere onbehoorlijcke manieren t' onteeren. Ende och, oft dit van dese alleen gheschiede! maet het ghene, dat beklaghens weerdicht is, sulcks wordt hem menichmael aen-gedaen van Catholijcken, ende sommige Priesters, ende Religieusen, die sonder vreese van sijne Goddelijcke Majesteyt leven, soo dat hy met recht dit beklach weder om mach ghebruycken:⁺ hier mede ben ick ghewondt in het huys der ghener, die my beminden. Want die voor den Heere

+ Isaiae 38.

+ De quade gheestelijcke persoonen zijn seer schadelijc

+ Greg. hom. 27. in Eu.

+ Onsen Salich-maecker gheeft ons uwer in het Sacrament des Autaers.

+ Zach. 13.

[p. 283]

haer bloedt behoorden ghestort te hebben, dese hebben den spot het mem ghehouden, ende hebben hem ander-werf ghecruyst. Bemerckt nu hoe dat de ondersaten eenen stervelijcken Koninck, die met haerlieden in slach-ordre staen soude, oock met het tusschen-stellen van hare eyghene lichaemen, helpen ende voorstaen souden: doet het selve voor uwen Koninck Christus Iesus, voor uwen Vader, uwen Verlosser, den ghenen, die u soo menigher-ley weldaden bewesen heeft; ten laetsten, doe het voor den Bruydegom uwer siele.

Het 3. point. Bemerckt hoe kloeckelijck dat de Machabeen⁺ voor haren Godt ende sijne Kercke ghevochten hebben, ende in welcker voeghen dat de Apostelen, Martelaers ende Leeraers, na de doodt ons Salich-makers gestreden hebben, ende besonderlijck hoe de HH. Athanasius, Hieronymus, Augustinus, etc. de ketters met hare schriften, ende met veel andere manieren bevochten hebben: met hoe-danighe sorgh-vuldicheydt dat sy, als goede wachters, op de torens ende wacht-plaetsen van de H. Kercke ghestelt zijnde, ghewaeckt hebben over hare kudden: ende hebben niet alleenlijc voorvechters der sielen gheweest, het welck wel het principaelste is; maer hebben desghelijcken oock mannelijck voor de vrijheydt der Heyligher Kercke ghestaen, gelijck namentlijck ghedaen hebben de Heylighen Stanislaus ende Thomas Cantuariensis. Ten tweeden, hoe groot en glorie dat sy hier door verkreghen hebben: want sy niet over-wonnen en hebben tijdelijcke vijanden, maer de princen deser wereldt, ende⁺ de machticheden der duysternissen. Ten derden, wat vermach eenen, die eenen oprechten ijver heeft, ghelijck den Heylighen Dominicus, Franciscus, Ignatius, Xaverius. Voor-waer twaelf Apostelen een weynich deeghs, luttel Religieuse Persoonen in getal, hebben meer ghearbeydt ende meerdere vruchten vergadert, dan duysendt andere. Den⁺ saligen Ignatius was gewoon te segghen, dat het on-gheloovelijck was hoe groote saken dat Godt door den mensch was werckende, waer het saecke dat den mensch die verkreghen gratie wel waer ghebruyckende. Aen-hoort dan uwe Moeder de

+ Hoe dat de Apostelen, Martelaers Leeraers ende andere Heylighen voor de Kercke Godts hebben ghestreden.

+ Ephes. 6.

+ B. P. Ignatius.

[p. 284]

⁺H. Kercke u met dese woorden aen-spreken: Mijnen Sone ontfermt u mijnder, die u in mijnen buyck negen maenden ghedraghen hebbe, ende u dry jaren⁺ melck ghegheven ende ghevoedt hebbe, ende tot desen ouderdom ghebrocht. Ick bidde u sone dat ghy wilt aensien tot den Hemel, ende de aerde, ende tot alle de dinghen, die daer in zijn; ende dat ghy verstaet, dat Godt dit al van niet gheschapen heeft, ende dat gheslachte der menschen: Alsoo sal 't gheschieden dat ghy desen Scherp-rechter niet vreesen en sult; maer weerdich geworden zijnde uwer broederen ende deelachtich, ontfanght de doodt, op dat ick in de bermherticheyt u mach met uwe broeders ontfanghen. Aen-hoort dit segghe ick van de H. Kercke; want door haer zijn wy her-boren, ende worden van haer daghelijcks ghespijst, op dat wy⁺ in heylicheydt ende rechtveerdicheydt voor Godt souden leven. Dus laet ons aen-nemen den ijver⁺ van Mathathias, als wy sien de verdervenisse onses volcks. Siet, de heylighe dinghen zijn gheworden in de handen der vremde, sijnen tempel is als een on-edel mensch, de vaten van haerder glorien zijn ghevanghen wech-gevoert, hare ouderlingen zijn doodt-gheslaghen in de straten, ende hare jonghelingen zijn gestorven door der vijanden sweert: alle hare vercieringhe is wech ghenomen, onse heylighe dinghen, ende onse schoonheydt, ende onse claerheydt is verwoest.

+ Vermaen der H. Kercke tot ons.

+ 2. Mach. 7.

+ Luc. 1.

+ 1. Mach. 2.

Ghebedt voor de H. Kercke.

⁺T'samen hebben ghestaen de Koninghen der aerden, ende de Princen zijn te samen over een ghekomen teghen den Heere, ende teghen sijnen Ghesalfden, ende sijn Kercke: Daer om⁺ weenende heeft sy geweent des nachts, ende hare tranen zijn op hare wangen, ende daer en is byna niemant diese troost uyt allen hare beminde. Sy heeft ghewoont onder de Heydenen, ende sy en heeft gheen ruste ghevonden: alle hare vervolghers hebben haer achter-haelt tusschen de benautheden haers kindts. Daer om ben ick weenende, ende mijn ooghen water voordts-brenghende, want mijn kinderen zijn verloren gheworden, want den

+ Psalm. 2.

+ Thren. 1.

[p. 285]

vijandt heeft de over-handt ghekreghen. Het kindt ende den ouden man, hebben op d'aerde buyten gheleghen; mijne maeghden ende mijne jonghelinghen zijn ghevallen met den sweerde.⁺ Hoe is't goudt verduystert, hoe is die beste verwe verandert, hoe zijn de steenen der alder-heylichster plaetsen verstroyt in 't hooft van alle straten! De heerlijcke kinderen van Sion, ende ghekleedt met den besten goude, hoe zijn sy gheacht voor aerde vaten, het werck van een pot-backers handt! Hare Nazareen witter dan sneeuw, blinckender dan oudt ijvoor, schoonder dan sapphiren, Religieuse persoonen wel verstaende, sommighe af-vallighe ende Priesteren. Hun aensicht is swerter gheworden dan kolen , ende sy en zijn niet bekent gheweest in de straten; want om de sonden van hare Propheten, ende om de boosheden⁺ van eenige hare Priesters, hebt ghy Heere met eene rasende gramschap ghestoort gheweest op u volck, ende ghy hebt een walghinghe van u erf-deel ghehadt, ende siet die in gheele zijde kleederen⁺ op-ghevoedt worden, hebben dreck om-helst. Ghedenckt Heere wat haer gheschiedt is, aen-merckt ende siet onse versmaedtheydt; onse erffenisse is voor-waer ghekeert tot de vreemde, ende veel Religieuse persoonen zijn weder ghekeert na Egypten; de knechten hebben over ons heer-schappije gehadt; daer en is niemant geweest die ons uyt hun handt verlossen soude. Bekeert ons Heere tot u, ende wy sullen bekeert worden; vernieut onse daghen als van 't beghinsel. Keert af van ons uwe gramschap, want uwe kinderen zijn verlaten gheweest, ende luttel menschen zijnder die eenen waerachtighen ijver hebben van uwe eere. Verhoort, Heere onse ghebeden, op dat de gheheele aerde wete ende kenne, dat ghy onsen Heere onsen GOdt zijt; ende dat uwen heylighen naem aen-gheroepen is gheweest over Israel ende sijn gheslachte, Amen.

+ Thren. 4.

+ Psal. 105.

+ Thren. 4.

[p. 286]

Pracktijcke om de H. Kercke in noodt zijnde, te hulpe te komen.

⁺TEn eersten, het is goedt ghestadighe ghebeden aen te nemen, ende die tot de H. Kercke voegen, oock tot de Princen, ende den genen die de ghemeyne welvaert seer voorderen oft hinderen konnen: Aldus seght den salighen Ignatius, dat hy daghelijcks met overvloedighe tranen badt voor de wel-vaert van den Koninck van Spagnien, als eenen van hem ghebeden voor den Koninck vereyschte.

Ten tweeden, voor alle religieuse orderen te bidden; want dit de heylighe Kercke grootelijcks aen-gaet: ende aldus wordt men deelachtich van veel-der-ley verdiensten, door verscheyden medaellekens, ghelijck het uyt de af-laten blijckt.

Ten derden, eeren, vieren, ende bidden de Heylighen ende Enghelen, die ghestelt zijn als beschermers van de Provincien ende Landen, die met ketterije besmet zijn.

Ten vierden, naer sijn macht mede-helpen tot onderhoudt der Seminarien ende plaetsen, daer de jonckheyt onder-wesen wordt, ende tot de bevoorderinghe van de Christelijcke leeringhe, ende dusdanighe andere Godtvruchtighe oeffeninghen, 't zy door sijne middelen, 't zy door sijnen raedt.

Ten vijfden, den vrijdom van de H. Kercke kloeckelijck voor de staen, voor de welcke oock de aldersterckste martelaers de doodt ghestorven zijn, als is gheweest den H. Thomas Cantuariensis, etc.

⁺Ten sesten, van de geestelijcke Overheydt al tijdt eerlijcken ende deghelijcken spreken, haer lieden alle eere bewijsen; het welck den H. Franciscus in sulcker voeghen behert hadde, dat hy eer eenen Priester dan eenen Enghel soude ghegroet hebben, waer 't sake dat sy hem beyde te samen hadden komen t' ontmoeten.

+ Bidt voor de H. Kercke ende die haere wel vaert konnen voorderen alle Religieuse ordre, etc.

+ Spreeckt eerlijck van de gheestelijcke overheydt.

[p. 287]

Schiet-Ghebedekens.

GOdt der heyr-krachten keert u omme, ende besoeckt desen⁺ wijngaert.

Onsen beschermer, Godt, aen-siet, ende siet in 't aensicht van⁺ uwen ghesalfden.

Weest onser ghedachtich Heere, in 't wel-behaghen uwes⁺ volcks, besoeckt ons met uwe salicheyt, op dat ghy mooght ghelooft worden met uwe erffelijckheydt.

Maeckt ons salich Heere onsen Godt, ende vergadert ons van⁺ de natien, dat wy moghen belijden uwen heylighen naem.

+ Psalm. 75.

+ Psalm. 38.

+ Psal. 105.

+ Ibid.