Het hart naar boven. Religieuze poëzie uit de zeventiende eeuw
(1999)–Ton van Strien, Els Stronks–
Auteursrechtelijk beschermdGeestelikke door-zichten op Constantin Huygens Hailige dagenaant.
constantin, 'k ben, door de woorden
Die ghy, uit het strenge Noorden,Ga naar voetnoot*
Van uw hard bevrosen hart;
By het Hóófd der Muyder-vlieten;
5[regelnummer]
Als een grond-ys op deed schieten,
Eens tot Rijmen uit-getart.
Ik ben, in verscheiden nachten,
Met mijn brandende gedachten,
Uwe Feesten door-gegaan:
10[regelnummer]
Maar ik kon geen Hailigheeden,
In die vleesschelikke reeden,
Voor mijn scharp gezicht zien staan.
't Woord, hoe breed en waits geschreeven,
Is gants zonder Ziel en leeven:
15[regelnummer]
Daar om noemje 't ook: Licht geld,
't Geen de waarde niet kan halen,
Om ten vollen te betalen:
Dan door loosheid of geweld.
| |
[pagina 187]
| |
jan zoet, Amsterdammer | |
Zon-dagDit 's al vry wat stout gesprooken;
Doch ik zie uw Zond-dag spooken
Want de Zoen-dag zijtge quijt:
En Gods Zon is dicht bewonden,
5[regelnummer]
Met dat zwarte kleed der zonden,
Daar ghy in verduistert zijt.
Deese Mist, door quade wercken,Ga naar margenoot+
Die men oeffend in de Kercken,Ga naar margenoot+
Eerst ontstont, en noch ontstaat:Ga naar margenoot+
10[regelnummer]
Dat u hailig schijnt te weezen,Ga naar margenoot+
Is nu, eeven als voor deezen,Ga naar margenoot+
By de Hailigst 't grootste quaad.Ga naar margenoot+
Of ghy dan uw aardsche wandel,
Uw naturelikken handel,
15[regelnummer]
Naar de letterlikke Wet
Al herstelde, 't zou niets baten:
't Liegen moet men eerst verlaten;
Want daer in is 't al besmet:
Als men 't teegenwoordigh preeken,
20[regelnummer]
Over al, moet laten steeken,
Dan zal 't niet meer Zond-dag zijn:Ga naar margenoot+
Maar Gods Zoons-dag, en Gods Zoen-dag,Ga naar margenoot+
Daar men 't Vleesch, aan 't Kruys, voor bloên zag;
Ons tot vreugde, en veel tot pijn.
| |
Nieuwe Jaar25[regelnummer]
Dan zal 't Oude Iaer verdwijnen
En een Nieuwe Zonne schijnen;Ga naar margenoot+
Dan zal Gods volkomen woordGa naar margenoot+
Eeuwig voor elcx oogen blincken,Ga naar margenoot+
Dan zal 't over d' aardboom klincken,
30[regelnummer]
't Geen geen oor ooit had gehoort.
| |
[pagina 188]
| |
Dan zal't Hailig volck in vreeden
d'Opper-Macht alleen bekleeden.Ga naar margenoot+
Zoeckje naar die zaalge staat?
Zo is't tijd om weêr te keeren;
35[regelnummer]
Laatje, als een Leerling, leerenGa naar margenoot+
Hoe men hier uit Babel gaat.Ga naar margenoot+
| |
3 Koningen-AvondOch! uw vat is vol geschoncken,
't Klinckt: den Koning heeft gedroncken,Ga naar margenoot+
En, voor ons, wat wil men meêr?
40[regelnummer]
Gants vol-daan. ontzielde schimmen,
Waagje 't zo! laat staan dat klimmen:
Want dit is een krancke leer.
| |
Goede Vry-dagKoom, help, in uw zelfs mishagen;
Kristi Kruis ten berg op dragen:Ga naar margenoot+
45[regelnummer]
Staat dus leedig niet en gaapt.Ga naar margenoot+
Zijt g' een Ridder? poog naar 't strijden.Ga naar margenoot+
Win de Ridder-kroon, door lijden,
Proef hoe 't Vleesch op Doornen slaapt.
Zoek niet, als de valsche Papen,Ga naar margenoot+
50[regelnummer]
Achter Moord-geweer en Wapen,
Der Geweld'gen macht t'ontgaan:
Maar sta bloot op Gods genaden;
Want door zulcke stoute daden
Word de Schuld-brief voort voldaen.Ga naar margenoot+
| |
Paaschen55[regelnummer]
Die dan dus ten end vol-harden;
Zullen vry ge-oordeeld warden,Ga naar margenoot+
Als den slaanden Engel koomt,Ga naar margenoot+
Die de boozen uyt zal rooyen,Ga naar margenoot+
En het duyvels rijk verstrooyenGa naar margenoot+
60[regelnummer]
Dat vol bloeds en etters stroomd.
| |
[pagina 189]
| |
Heemel-vaartKijk niet om naar het voor-leeden:
Maar wilt tijd en vlijt besteeden,
Om voort-aan recht-uit te zien.
't Heemel-varen is voor-streeken,
65[regelnummer]
Hoor de Geest der waarheid spreeken,
Hoe zijn weêr-koomst zal geschiên.
Wilt uw vleeschlikke gedachten, vers 16.Ga naar margenoot+
Hier omtrent, voor-al verkrachten:Ga naar margenoot+
Wijl dit geestlik toe zal gaan,Ga naar margenoot+
70[regelnummer]
En niet vleeschlik, na uw meenen.Ga naar margenoot+
Och! hier door, 't is te beweenen,Ga naar margenoot+
Heeft de booze al 't volck verraên.
| |
Pinxteren't Schijnt wat wonders in uw ooren,
Zulck een Nieuwe spraak te hooren,Ga naar margenoot+
75[regelnummer]
En 't is al een zelfde tong;Ga naar margenoot+
Doch volkomen in'er spreeken,
Als die Petrus, tot een teeken
Zijner zending, toen ontfong.
Laat uw wercken dan getuygen,Ga naar margenoot+
80[regelnummer]
Dat uw wijsheid hier moet buygen:
Want ghy kunt my niet verstaen.Ga naar margenoot+
| |
'sHeeren AvontmaalEn in deeze blinde treeden,
Roemd ghy u, met Kristi Leeden,
Noch ten Avont-maal te gaan.Ga naar margenoot+
85[regelnummer]
Doch 't Geweeten schijnd te knagen:
Want de tong vangt aan te klagen,Ga naar margenoot+
En bekennen: dat Gods Wraak
U niets zou ver-ongelijken,
Schoon z'u, in de duystre rijken,
90[regelnummer]
Stiet, van 't Eeuwige vermaak.
Daar op rusten voort uw zorgen:
Recht of God noch wel wil borgen,
| |
[pagina 190]
| |
En, met woorden, word gepaid.
Slaap zo niet. Hy eischt betaling.
95[regelnummer]
Keer weêr-om, van uwe dwaling,Ga naar margenoot+
Eer de Haan het leste kraid.
| |
Kars-MisOh! mocht ik u hier eens wijzen
Waar de Leid-star op koomt rijzen,Ga naar margenoot+
Die, recht boven Bethlehem, rust.
100[regelnummer]
Mocht ik u de Kribbe toone,Ga naar margenoot+
Daar Gods aller-liefste Zoone,Ga naar margenoot+
Van Maria, word gekust:
Ghy zoud, in een hoog verblijden,
Rond, en openbaar, belijden,
105[regelnummer]
Dat ghy 't daar niet had gezocht:
Maar wat helpen duizend wenschen!
Buiten 't willen van de Menschen
Word dit werk heel swaar vol-brocht.
Nu, 'tis, voor die geen die 't Leeven
110[regelnummer]
Zoekt, al haast genoeg geschreeven,
Want men ziet hier, wat en hoe.
constantin, zijt niet verleegen;
'k Wijs, aan u, des Heeren zeegen,
En schenck u mijn' Kars-dag toe.
jan soet, Amsterdammer.
In Aemsteldam, na midder-nacht, tusschen den acht en neegenden van Louw-maand, des Jaers 1647. gerijmd, en den 14. der zelver schriftelik aan den voor-noemden Ridder gezonden. |
|