Het hart naar boven. Religieuze poëzie uit de zeventiende eeuw
(1999)–Ton van Strien, Els Stronks–
Auteursrechtelijk beschermdTegens de genaemde Heylige Dagen der vermeynde Katholijken: ende hunnen schandelijken afgodischen Beelden-dienst: item tegens het benamen der Kerken na de namen der Heyligenaant.God is der dagen Heer: hy heeft het licht geschapen:
De dagen sijn voor hem. Wat stichten dan de Papen,
Wat dicht de Antichrist, dat Openbarings-Beest,
Den Heyl'gen sonder eynd so meenig jaerlijkx Feest?
5[regelnummer]
Dat ik nu niet en seg, dat sy voor Heyl'gen vieren,
Die noyt en sijn geweest, of anders monster-dieren,
| |
[pagina 117]
| |
Verleyders van Gods volk: meyneedlijk t'saem bedacht,
Op datmen't arme volk in Baals stricken bragt.
So sietmen d'Almanack in heyl'ge dagen groeijen,
10[regelnummer]
En meer dan propte-vol van heyl'gen overvloeijen,
Die voor den aerdschen God voor Roomsche Goden gaen:
Die namen dienen dan voor God weer uytgedaen.
Is dit de menschen niet tot valsche Goden maken?
Is dit sijn Heer en God en Schepper niet versaken?
15[regelnummer]
Word van dat blinde volk Gods ere niet verkort
Als 't voor hun beelden ligt ter aerden neer gestort?
En als sy hun gebed voor Santen en Santinnen
So god-vergeten doen, is dat dan God beminnen?
Of is't den Droes gediend? De Vaders hebben dat
20[regelnummer]
Van ouds so noyt gedaen, ja noyt in 't sin gehad.
Sy vierden nu en dan een Feest der Martelaeren,
En predickten Gods woord daer sy begraeven waren,
En gaven sich het spoor in hun gevaer, en nood,
God ook getrou te sijn tot in den bitt'ren dood.
25[regelnummer]
By-na vier honderd jaer was aen der kerken wanden
Niet eene schilderij, een werck van menschen-handen:
Ontrent gemelden tijd quam dat misbruyk wel in:
D'afgoderij dan noch nam lang daer na begin.
Het is van eene stof dat sy hun Kerken bouwen,
30[regelnummer]
So niet slechts op God, maer ook op hen betrouwen:
Want dat vervaet in sich een goddelijke eer.
So is ook dese daed een afval van den Heer.
Want wien toch salmen hier gewijde plaetsen stichten
Als dien, voor wien men daer den Gods-dienst moet verrichten?
35[regelnummer]
Wiens woord word hier gehoord? wiens dienst wordt hier betracht?
Heeft dan dat domme volk hier op sich noyt bedacht?
So vraegd men na den Sant, so spreektmen van Patroonen,
Waer sy de Beelden van aensienelijk vertonen:
Die word de Kerk gewijd, die word daer eer gedaen,
40[regelnummer]
Die draegt en voerdmen om, also sy niet en gaen.
De Oudheyd heeft hier van in 't minste niet geweten,
Als naer Gods Heyl'gen ook Gods Kerken sijn geheten:
'T was hun gedachtenis, en Kerken onderscheyd:
Sy sijn den Heyl'gen niet, maer Gode, toebereyd.
45[regelnummer]
Men most die namen dan nu liever laten varen,
Om 't grouwelijck misbruyck van veele honderd jaeren,
| |
[pagina 118]
| |
Het welk noch huyden duerd: alsomen oock daer van
'T behoorlijk onderscheyd wel anders vinden kan.
Wat laten wy hier ook dier dagen namen blijven?
50[regelnummer]
En 't dolle volk so veyl afgodery bedrijven?
En pralen opentlijck tot onser spijt (quanzuys)!
Tot onser spot en trotz met een gesloten huys?
In Vrankrijk moet ons volk op hunne Paepsche dagen
Sich naer het Paepsche doen en 's lands gewoonte dragen
55[regelnummer]
In 't sluyten van 't huys: wat reden wat bescheyd
Geeft onsen Paepschen hoop hier meerder vrijicheyd?
'K beken wel dat sy 't huys op Bede-dagen sluyten:
Maer even mostmen ook die ergernisze stuyten.
Wy dienen hier den Heer, en geen verstorven Sant:
60[regelnummer]
Men sette dan dat volk hier ook naer onse hand.
Sy konnen by de dienst van hunnen Goon wel blyven,
Al is 't schoon dat sy dat niet openbaer bedrijven:
Dat brengt de vrijicheyd alhier te land niet me:
'T waer billijk datmen dan dat snoer aen stucken snee.
65[regelnummer]
Die stouticheyd die word te Dordrecht niet geleden,
Noch t'Utrecht desgelijkx, noch in de Seeusche steden:
Och ofmen dan alhier dat misbruyk ook verbrak!
En 't kan so licht geschien, en sonder ongemack!
En Sinte Pieters vuer, Sint Ians, en Maertens stoken?
70[regelnummer]
Doet hier de Kramen by van Sinte Nikolaes,
Hoe sijn wy hier so slof, en sy so dol, en dwaes!
Ik swijg hun Lichtmis-Feest met hunnen Kaerzen-Lichten,
Dat sy Mariaes kraem in Roomsche ere stichten:
En dan hun Palmen-dag met Palm in hunne hand.
75[regelnummer]
Al enkel by-geloof, en pauslijk mis-verstand!
Is dit geen ergernis in 't openbaer gegeven?
En dit heet by dit volk noch onder 't kruys hier leven.
So laten wy ons Land besoed'len over al
So lang tot dat het ons noch eens uytspouwen sal.
|
|