Sommighe nieuwe schriftuerelicke liedekens
(1599)–Frans vander Straten de jongere–
Auteursrechtvrijnaer de wijse van den Samaritaen,Hoort al te saemen dese Historie schoon,
Van den Ouden Tobias ende zijnen Soon
Wilt de Schriftuere aenhooren,
Tobias was gheboren verstaet wel my,
Wt den gheslachte van Neptaly,
Een man Gods wt vercooren.
Hy heeft den hongherighen spijse bereyt,
Den dorstigen gelaeft ende den Naecten gecleyt
Den Armen en heeft hy noyt vergheten,
Hy traude een Huys-vrouwe deuchdelijck vermaert,
Die heeft hem eenen sone ghebaert,
Die dede hy oock Tobias heeten,
| |
[Folio J5v]
| |
Sy hebben haren sone met alder ootmoet,
Al in de vreese des Heeren nu gevoet,
Tot alle deuchden wilden sy hem nu bringen,
Tobias beminde oock zijnen soon,
Maer niet als nu dese Ouders doen,
Die haer kinderen niet en bedwingen,
Jereboam een Coninck van Israel,
Die richte op veel gulde Calveren snel,
Die sy voor haren Godt aen baden,
Doen liet den Coninck een gebodt uyt gaen,
Soo wie dese calveren niet en bade aen,
Die soude men dooden sonder genaden.
Dit en heeft Tobias niet gedaen,
Hy is met zijnen sone naer Jerusalem gegaen,
Om t'Conincx ghebot sy niet en gaven,
Den levenden Gods sone hebben sy gebeden,
Tobias ginck in Dorpen en in Steden,
Die dooden heymelick begraven.
t'Ghebeurde dat Tobias met ongemack,
In zijne scheure ginc liggen onder t'dack,
Om te slapen is hy in getorden,
Daer Swaeluwen nestelden om hooch,
Haren dreck viel in Tobias ooch,
Daer is Tobias blint geworden.
Die Godtloose hielden met hem den spot,
Sy vraechden wel waer is nu uwen Godt,
Wie sult ghy nu uwen noot claghen,
Wat helpen nu u Almosen die ghy gaeft,
Of dat ghy hebt den dooden begraeft,
Siet hoe dat uwen Godt u compt plaghen.
Tobias riep, hy en conde niet ghesien,
Och den wille des heeren moet gheschien,
| |
[Folio J6r]
| |
Hoe soude ick my daer in bedroeven,
Wat baet dat ghy by uwen afgodt vloeckt,
Salich zijn de gene die Godt versoeckt,
Den heere wil ons met lyden proeven.
Tobias riep zijnen soon wat,
Ghy sult gaen reysen naer Rages den Meden
Tot Gabel mijn vrindt verheven,
Die hebbe ick eens thien pont Silvers geleent
Dat gelt sult ghy gaen halen mijn lieve kint,
Sijn handtschrift sal ick u geven.
Gaet uyt mijn sone op die strate ghewis,
En siet offer gheen gheselschap en is,
Die met uwen wech passeren,
Den sone vant daer een Jongelinck staen,
Die was bereyt om uyt der Stadt te gaen,
Maer het was den Enghel des heeren.
Tobias vraechde dese Jongelinck siet,
Vrint weet ghy den wech naer Rages niet?
Jae ick sprack hy sonder schromen,
Ick salder u wel goet geselschap doen,
Compt doch by mijnen Vader sprack Tobias toen,
Den Engel is in tobias huys gecomen.
Wilt ghy mijn soon geleyden sprac den oude tobias,
Jae ick sprac den Engel en brengen even ras,
Tobias moeder seer schreyde,
Treet henen sprac den Vader in name des heer,
Och mijn lieve soon comt toch haestich weer,
Godts Engel wil u gheleyden.
Als sy nu quamen by Tygheris een watervloet,
Daer wol tobias gaen wasschen zijne voet,
Een visch quam daer op dewinden,
Tobias die riep zijnen me-geselle expres,
| |
[Folio J6v]
| |
Mijn broeder helpt my doch van desen visch,
t'Schijnt dat hy my wil verslinden.
Doen sprack den Engel des Heeren reen,
Treck den visch opt lant haut hem van een,
Grijpt den visch by de kaken,
Haut zijn galle, lever ende hert onbeswaert,
Siet dat ghy dit altemael wel bewaert,
Sy zijn seer goet voor sommighe saken.
Tobias trock den visch op het lant,
En hy heeft hem alle zijn inghewant,
Wt den visch ghesmeten,
Maer hy heeft by een vergaert,
Den lever van den visch ende galle reyn van aert,
Den visch hebben sy gheten.
Doen sprack den Engel des Heeren soet,
De galle van desen visch is goet,
Om quade oogen me te wrijven,
De lever van den visch is goet en correct,
Als ghyt' op gloyende colen lecht,
Om den vyant te verdrijven.
Doen sprack Tobias en hy heeft gevracht,
Waer gaen wy ter herberge dese nacht,
Den Engel sprack met soeter stemmen,
Hier by woont Raghuel vol deuchden befaemt,
Die heeft een dochter Sara ghenaemt,
Die sult ghy tot een huys-vrauwe nemen.
Sara die is een eenige dochter teer,
Haren vader en heeft gheen kinderen meer,
Doen heeft Tobias weer ghesproken,
Teghen zijnen geselle met woorden plat,
Ick hebbe gehoort sy heeft seven mans gehat,
Die sy heeft den hals ghebroken.
| |
[Folio J7r]
| |
Doen sprack den Engel des Heeren onbesneeft
Den vyant over u geen macht en heeft,
Ick seght u vry onverholen,
Maer die Godts geboden verachten coen,
En nemen haer vrauwe om haer oncuysheyt te doen,
Alsulcke zijn den vyant bevolen.
Maer als ghy compt met u bruyt eerbaer,
In haer slaep-camer om te slapen by haer,
Soo valt alle beyde den Heere te voete,
Neempt dan dit van desen visch,
Leghtse op gloyende colen fris,
Den vyant sal ruymen moeten.
Sy zijn tot Raghuel in t'huys ghegaen,
Raghuel heeftse soo vrindelick ontfaen,
Hy sprack tot zijn vrauwe eerbaer,
Siet eens doch dese Jonghelinck schoon,
Hoe ghelijck is hy mijn Susters soon,
Ghelijck oft hyt' selver waer.
Hy vraechde mijn Broeders van waer zijt ghy?
Hy is uyt den geslachte van Nephtaly,
Sprack den Engel Godts ydoone,
Doen vraechde Raghuel mijn vrinden siet,
En kent ghy Tobias mijnen broeder niet,
Den Engel sprack, dit is zijnen soone.
Raghuel sprack mijn sone ghy zijt,
In den name des Heeren ghebenedijt,
Hy schreyde van blyschappen ghemeten,
Men heeft daer eene schoone maeltijt bereyt,
Doen heeft Tobias tot Raghuel gheseyt,
Ick en sal drincken noch eten.
Ofte ghy sult my beloven nu u trau,
V dochter Sara te gheven tot een huys-vrau,
| |
[Folio J7v]
| |
Als Raguel dat hoorde,
Hy dachte sy heeft seven mans versocht,
En alle seven om den hals ghebrocht,
Sy mochten desen Jongelinc ooc vermoorden.
Raguel hier op geen antwoorde en gaf,
Doen sprack den Engel des heeren straf,
Raguel ghy en sult niet vreesen,
Laet t huylick aldus gheschien,
Het is van Godt alsoo versien,
Geen ander mans vrauwe en salse wesen.
Raguel weende en sprack mijn soon,
Den wille des heeren sal ick doen,
De heere wil u beyde bevryen,
Den Godt Abrahams, Isack ende Jacop,
Die sal sprack Raguel also ick hop,
Alleen u saet gebenedyen,
Tobias is s Avons met Sara getreen,
In haer slaepcamer ende den heer gebeen,
Al de nacht met suchten ende weenen,
Tobias heeft den lever van den visch voorseyt
In de camer op gloeyende colen gheleyt.
Den Engel jaechde den vyant heenen.
Omtrent den dage riep Raguel wel so straf,
Sijn knechten op om te maken een graf,
Ten sy door Gods genadighe gaven,
Sprack Raguel ick sorghe ghewin,
Dat tobias oock den hals gebroken is,
dat wy hem voor den daghe begraven.
Raguels dienstmaecht die camer ontsloot,
Sy soude gaen besien of tobias was doot,
Tobias sliep by zijnder vrauwe,
Raguel met zijn huys-vrauwe waren so verblijt
| |
[Folio J8r]
| |
Sy hebben den heere gedanct ende gebenedijt,
Een schoone bruyloft is daer ghehouwen.
Tobias altijts op d'zijnen dacht,
Soo haest als zijn bruyloft nu was volbracht
Hy bat om oorlof menich werven,
Och Raguel mijn ouders verlangen so seer,
En quame ick op mijnen tijt niet weer,
Sy mochten beyde van rauwe sterven.
Raguel en heeft niet lange gebeyt,
Hy heeft de helft van zijn goet bereyt,
Rinderen ende schapen, rossen en waghen,
Veel Esels, kemelen met groot gewelt,
Waren geladen met goet en gelt,
Soo veel als sy mochten draghen.
Aldus is tobias en zijn bruyt eerbaer,
Met den Engel des heeren getrocken van daer
Tot zijnen vader met verlangen,
Tobias moeder och lasen was so seer bedroeft
Om dat haren sone soo lange hadde getoeft,
Met grooter blyschap zijn sy daer ontfangen.
Tobias nam de galle van desen visch,
En streeck zijn vaders ooghen ghewis,
Godt heeft hem zijn ghesichte ghegeven,
Hy heeft Raguels dochter Sara anschaut,
die zijnen sone Tobias hadde getraut,
Met grooter rijckdom hooch verheven.
Denckt wat grooter blyschap daer was,
doen Tobias van zijn blintheyt ghenas,
Hy sach door Godts genaden,
Hy sprack tobias mijnen lieven soon,
Wat loon sullen wy desen Jonghelinck doen,
die u geleyt heeft, van alle zijne weldaden.
| |
[Folio J8v]
| |
Mijn Vader sprack den jongen Tobias wel ghemoet,
Wy sullen hem geven die helft van onsen goet,
Doen sprack den Engel met verlanghen,
O Tobias danct den Vader voor zijn weldaet
Die my tot u ghesonden heeft sonder verlaet,
Geen loon wil ick van u ontfanghen,
Ic ben een Engel des Heeren uyt den troon
Van Godt gesonden om uwen persoon,
Gheen claerheyt heeft daer ghescheenen,
Sy vielen alle te samen ter aerden neer,
Sy saghen den Engel des heeren niet meer,
Den Engel Gods voer daer heenen.
Sy lagen wel drie uren op de aerde bloot,
Sy loofden den Heeren van zijn gaven groot,
Tobias badt O Heer, O Leven,
Ghy hat my genomen dats mijn gesicht,
Nu hebt ghy my O heere wederom verlicht,
Den rechtveerdighen hebt ghy noyt begeven.
Dus leefde tobias sone vol alder eeren,
Met Sara zijn huys-vrauwe in de vreese des heeren,
Sy dienden God als trauwe dienaren,
Sijnen vader leefde noch so menigen dach,
Tot dat hy zijns soons kinderen sach,
Sijn ouderdom was negen ent negentich iaer.
Tobias sprack mijn sone in zijn laester ure,
En valt den armen ter werelt niet sture.
Maer ghy sultse spijsen en laven,
Dus is Tobias van de werelt ghescheen,
Sijn siele hoope ick rust by Christum reen,
Tot Ninevee leyt hy begraven.
☞ ☜ |
|