Le théâtre villageois en Flandre. Deel 1

[p. 331]

K
(Page 204.)
Règlement des ‘Goedhertige Kruysdraegers’ de Dranoutre, octroyé en 1774.

Regelen ofte instelling te onderhouden door de medebroeders van het kunstgenootschap schuylende onder het H. Kruys ende beschermynghe van de maegd ende bloedgetuyghe Lucia, met kenspreuk: De Goedhertige Kruisdragers, gepleegt binnen de prochie ende heerlyckhede van Dranoultre.

1.

Niemand en zal aenveerd worden als medebroeder, ten zy alvooren den verzoeker bevonden zy van goeden naem ende faem te wesen, ende niet tegen zyn gedrag te zeggen is, belevende het h. roomsch catolyk apostolyk geloov. Hy zal niet ontfangen zyn, ten zy met meerderheyd der stemmen, en op de vergaerd-dagen; den welken aenvierd zynde door ten minsten drie overheden, den eed zal worden afgenomen, naer dat hy eerst zal opgezeyd hebben eene spraek, of eenig rymken zal gemaekt hebben, ende de regelen hem voorgelezen, naer welken eed gedaen, zal geven vier schellyngen aen den Deken, ten gemeenen boete.

2.

Dit konstgenootschap zal bestiert worden door de naervolgende bewindmannen: van een Opperbestuerder ofte Hooftman, die in kas van verschil op zyn hand het zelve zal slissen, waeraen alle de bewindmannen en gemeene gildebroeders zullen hun moeten gedragen; van eenen Prins, den welken, in d'absentie van den Hooftman, zal maenheere zyn en de gebroeders doen vergaeren, wanneer hy het te raede zal vynden, ende zal in cas van nood

[p. 332]

twee voysen hebben, gelyk het gebruyk van alle maenheers is; van eenen Deken, den welken zal verschieten alle het gon de onkosten van de gilde aengaet, ende alleen jaere zyne rekenynge doen; van eenen medebesorger met den Deken; van eenen gildvaendrager, die het, ten allen tyde, wanneer dezelve daermede uytgaet, dragen zal; van eenen dichtmeester of tegeheymschryver, die zal moeten alle beraemynghen met de overheyd braemt op den boek schryven, ende alle de brieven, immers alles wat het konstgenootschap aengaet; welkers gemeensaemheyd sal moeten leveren penne, inte ende pampier, ende zullen drie oudste van de gebroeders hun mede ten hove laeten vynden, om ons het oud gebruk in staete te houden in alle beraemyngen van den Prins, ten waere die niet en strekten tot proffyt ofte welstant van de gilde; welke ouderlyngen ende bewindmannen zullen door de algemeene gilde, alle twee jaeren, behalvens den heer Hooftman ende Prins, die altyd blyvende syn, verkosen worden, welke bewindmannen sullen mogen onder hun de algemeene gilde belasten tot twaelf ponden parisis, zoo het de ouderlynghen geradig vynden.

3.

De gebroeders zullen moghen vergaederen met hunne vrouwen, ofte geen hebbende met hunne moeder, suster, maegschap ofte gebroeders dochter, op den h. Kruysvyndyndag, h. Sacramentdag ende h. Kruysverheffyngedag, wesende den instel van deze gilde, en om meerder de konste te beyveren, zal t'allen tweeden zondag van de maend vergaderyng zyn, alwaer opgezegd worden om prys ende de konst geoeffent; in welke vergaerdagen niet meer en zal van yder gildebroeder verteirt worden als drie kannen bier, tot den acht uren 's avonds, welke vergaderynghen sullen beginnen met het eyndigen van de vespers, ende ophouden ten acht uren voorseyt, alwaer yder gildebroeder zal verbonden zyn zig te laten vynden, op de verbeurte van twee stuyvers boven de theire, ten zy noodsakelyk belet zynde, welke beletselen zullen zyn als volgt: ziekte, ten begravynghe gaen, peter zyn, trouwen, getuyge zyn, en peter of te meter haelen; op welke daghen eenen gildebroeder, een vriend medenemende, zullen

[p. 333]

moeten voor den zelven verantwoorden, en voorenvallende dat men gildebier drinkt by de tonne, zal voor zyn vriend, volgens den tyd van bywesen, betalen.

4.

Ider medebroeder zal verplicht zyn ten hove te komen, om gesaementlyk ter kerke te gaen ende het h. Kruys te vergeselschappen met licht in de processie, die yder medebroeder voor hem zal moeten bezorgen, ende het eerteeken der gilde, bestaende in een kruys vastgemaekt aen een rood zyden lynd, op de borst draegen, op verbuerte van een schellyng, en den gonnen niet ten offer gaende, op verbuerte van eenen stuyver, te weten, op dese naervolgende dagen: den feestdag van h. Kruysvyndynge ende verheffynge, h. Sacramentdag, Kerkwydynge, sinte Luciadag ende t'sondags achter h. Kruysverheffynge, ende in de uytvaerden en de zielmissen.

5.

Het word straffelyk verboden aen alle medebroeders elkanderen te lasteren, sweiren, blasphemeren of eenig vuyle of onbetaeme woorden te spreken, op verbeurte van, naer grootheyd der saken, door de overheyd gestraft te worden, ende zoo het voorenviele ('t welke wy verhopen dat niet) eenige gebroeders ter hand te komen, souden verbeuren drie ponden vyf schelle parisis, en toe dies het hof ontzeyd worden voor een jaer, nochtans moeten in alle onkosten der gilde hun deel betaelen.

6.

Daer word straffelyk verboden het kartespel, dam en theirlyngspel, op de verbeurte van drie stuyvers, alsmede geen vryagie plegen, oneerlyke rymen seggen ofte liedekens zyngen strydende tegen God, de h. Kerke ofte goede zeden.

7.

Als een gebroeder komt te sterven, zal het sterfhuys voor dood-

[p. 334]

schuld aen de guide moeten geven vyf guldens, ende de gilde zal het lyk van den afgestorven medebroeder ter kerke dragen, vergeseld met alle de medebroeders, ende den zondag daernaer doen lezen een misse. Soo het voorenviele datter een of eenige gebroeders gyngen woonen een uur afgelegen, sal medebroeder blyven, maer in geene onkosten der gilde komen, nochtans naer zyn overlyden zyn dootschuld gehouden te betalen ende de gilde d'overleden te begraven.

8.

Ende in kas van het vertoonen eenig treur of blyspel ofte klucht, sullen de partien door de overheyd aen de bekwaemste, volgens hun oordeel, gegeven worden, welken broeder aen de gonne hem beschikt is zonder tegenzag zal moeten aenveerden, op verbeurte van drie guldens.

9.

Als imand op de vergaerdagen zoude begeiren op te zeggen, zal alvooren aen den Hooftman ofte Prince, en de selve daer niet zynde, aen den volgenden van d'overheyd oorlof vragen, ende ten tyde datter word opgezeyd, sal yder medebroeder de stilswygendheyd moeten houden, op verbeurte van drie stuyvers.

10.

Den Hooftman sal moeten gekooren worden by d'heeren Vader, Prince ende gemeene geselschappen van de hooftgilde van Alpha en Omega, uyt drie notable persoonen, te denommeren door de broeders deser gilde.

11.

Welken Hooftman gestorven zynde ofte dese gulde verlaten

[p. 335]

hebbende, sal gebeuren eene nieuwe denominatie, ten eynde van door de voornoemde hooftgilde van Alpha en Omega daerinne voorsien te worden als voren⁽¹⁾.

(1) De l'écriture de Jean-Baptiste Baelde, greffier de Dranoutre. Registres d'Alpha en Omega, t. i, f^o 184.