Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2519. Er warm (of warmpjes) in (of bij) zitten,²⁵¹⁹

d.w.z. gefortuneerd zijn, bemiddeld zijn; eig. gezegd van een schaap, dat goed in de wol zit, of van een vogel, die goed in de veeren zit (vgl. eng. to be in feathers naast to have feathered one's nest¹⁾); Schuerm. 870 b: goed in zijnen wol komen, zitten, tot welstand komen of gekomen zijn, het wel hebben; Antw. Idiot. 365; 1418: goed of warm in zijnen dons zitten. In de 17^de eeuw zeide men: warm zitten of gezeten zijn; vgl. o.a. Poirters, Mask. 171: Mits hy doen ter tijt wermkens gheseten was, ende dickwils gasterijen hiel; Coster, 502, vs. 138: Ick heb den aep in den arm. Luy: Als ghy doet Meester, ghy sit wel te deghe warm; Winschooten, 255; Van Effen, Spect. IV, 96: Zit' er iemant warmpjes, zo is 't Mijnheer; Tuinman I, 84; Harreb. III, 92 b. In den tegenwoordigen vorm komt de uitdr. in de 18^de eeuw voor in W. Leevend I, 1: Ik meende, dat zy er warmpjes inzat; Sewel, 939: Die man zit'er warm in, that man is rich; op bl. 991: er wel in zitten; Nkr. VIII, 19 Dec. p. 2: Ik zit even warmpjes in mijn kontanten als een kikker in zijn veeren; Nw. Amsterdammer, 20 Maart, 1915 p. 2 k. 3: De Struyf was een boer die er warmpjes ingeduffeld zat. Ook dik in de wol zitten²⁾ of goed in de wol zitten (Harreb. II, 476). In Zuid-Nederland: er goed (warm of dik) inzitten; in het Haspengouwsch: geenen kou hebben (Rutten, 122 a; Claes, 122); in Friesland rûch yn 't bird sitte; afrik. hy sit daar warmpjes in; eng. to be warm; to be a warm man; in duitsche dial. he sitt warm un wêk (ook bij Hooft: week en warm); hei sitt der (da) warm in (Wander IV, 1785); oostfri. hê is dâr warm te sitten

2519 Vgl. fr. avoir du foin dans ses bottes.

1) Van Ginneken, Leuv. Bijdr. X, 94: Matige warmte heeft een vleugje van koozende zachtheid en aantrekkelijke teederheid en vandaar ook: er goed aan toe zijn.

2) Ndl. Wdb. III, 2617.

[p. 478]

kamen, hij heeft een goed huwelijk gedaan; Reuter, 130: in de Wull sitten; fri. der waerm yn sitte. Vgl. ook 't zit er aan, er is geld; daar zit wel wat, er is wel geld (vgl. Hooft, Warenar, 235: Daer en sit niet ten besten).