Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2430. Bij de vleet,

d.i. bij de menigte, bij de mult (Winschooten, 217¹⁾), bij de mud (Sewel, 502; Halma, 362), bij de tult²⁾, bij de vult, met den huts (Antw. Idiot. 515), bij de zwikzwak (De Vries, 107); eig. bij het net ‘daar vleet een net is, dat in see drijft om haaring te vangen’ (Winschooten, 337). Vgl. mnl. vlete, al de netten van een haringschuit³⁾; Kil.: Vlete, rete piscatorium; Huygens, Korenbl. I, 145:

Men telt hem stuyvers toe met vuysten vol om d' ooren
En stooters metten vleet.

Halma, 733: Vleet, een net dat in zee drijft om haring te vangen; hoop, eene meenigte te samen; Sewel, 987: De geheele vleet, de gansche hoop of opstal; bij de vleet, at random, by the heap; Langendijk I, 450; V. Janus II, 240: Vervolgens maakte ik Amptenaars meer dan er nodig waren, Hofmeesters, Kamerbewaarders, voornamelijk Secretarissen en Clerken, bij de vleet; Harreb. II, 390; Uit één pen, 154; Nest, 56: Men kon naaisters krijgen bij de vleet; Nkr. III, 4 Juli p. 2: Lintjes kan je bij mij koopen, 'k heb z' in soorten, bij de vleet; Loquela, 561. Vgl. verder het fri. fleet, menigte; jild by de fleet, geld in overvloed; syn. by 't skepnetsjefol. Zie n^o. 1942.

1) Volgens Winschooten is mult ‘een gebrooke Latijns woord van multus, of multitudo.’

2) Zie n^o. 2182.

3) Zie ook Kluge, Seemanssprache, 265.