Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2419. Iemand (of iets) in 't vizier krijgen (of hebben),²⁴¹⁹

d.i. iemand of iets in de gaten, in het oog krijgen of hebben, in de linken hebben of krijgen (o.a. Landl. 115; Zandstr. 32), in de piere-megoggel

2419 Syn. is iemand op den korrel hebben; vgl. Handelsblad, 28 Febr. 1925 (O) p. 5 k. 2: Zijn ‘ideologische tooverformules’ lossen dergelijke moeilijkheden niet op. Dat moge men misschien in de volksvergadering niet beseffen, maar in onzen senaat had men den heer Stenhuis wel op den korrel.

[p. 427]

hebben (in V.v.d.D. 13¹⁾). Onder een vizier (fr. visière) moet in deze uitdrukking worden verstaan het standvizier (van een vuurwapen), waarin gaten en kepen zitten, waardoor men ziet om de vereischte richting aan het wapen te geven²⁾. Ligt een voorwerp, dat men wil raken, in ééne lijn met dat gat of een keep, waardoor men ziet, dan heeft men het in het vizier. De uitdrukking komt in de 17^de eeuw o.a. voor bij Huygens V, 53: Een van de snedigste kreegh Trijn-moer in 't versier; bl. 88: Houtse wat in 't versier; Verm. Avant. II, 325: Maar by myn selven seer rypelyk overwegende, dat het veel beter gedaan was dat ik desen guit aan de galg liet rijden, en alleenlyk sag dat ik Rosamire in 't visier kreeg, vervolgde ik myn weg; Pasquilm. 23; Asselijn, 298: Daar zijnder al eenige, die de Huyshoudinge in 't verzier hebben; Sewel, 895: Iemand in 't vizier hebben, to spy one out, to be upon one's guard; Tuinman I, 188: yemand in 't visier of op 't schut hebben; Molema, 453: iemand in 't vezijr hebben; in Jord. 145: in 't vizier vallen; fri.: immen of hwet yn 't forsier of yn 'e mik habbe, - hâlde, -krije; elders, in de Hooge Betuwe: iemand in 't versier krîgen³⁾; hd. etwas auf dem Visier, dem Rohre, der Muck, dem Strich, dem Korn haben⁴⁾.

1) Zie Ndl. Wdb. XII, 1565; IX, 66.

2) In Zuid-Nederland noemt men dit ook verzien; vgl. Claes, 268: Hij schiet al wat hij op zijn verzien krijgt; evenzoo bij Rutten, 258: Iets in 't verzien krijgen, in 't oog, voor mikpunt, in de gaten.

3) Onze Volkstaal, I, 251.

4) Iem. op den korrel nemen in Opr. Haarl. Cour. 16 Febr. 1922 p. 5 k. 4: Dinsdag was bij op de stoep van het gebouw aan het werk, toen een man werd opgemerkt die neerknielde, Waring, met groote zorgvuldigheid, op de korrel nam en hem door den nek schoot; vgl. Van Ginneken II, 267: op den korrel nemen, mikken.