Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1000. Men kan geen ijzer met handen breken,

d.w.z. het onmogelijke is niet te doen. Bij Sartorius I, 10, 78 lezen we: Ghy wilt het ys met de handen breecken, en zoo is er tot in het begin dezer eeuw in alle spreekwoordenverzamelingen sprake van ijs en niet van ijzer¹⁾. Eerst Weiland geeft op: Men kan geen ijzer met handen breken’. Zie Harrebomée III, 216; Joos, 100; Waasch Idiot. 303 b; Antw. Idiot. 1778: Ik kan geen ijzer met mijn handen breken of ik kan geen ijzer bijten; en vgl. het fri.: me kin gjin izer mei hânnen brekke; in het Oostfri.: man kan gên isder mit handen brekke; Wander I, 801: Eisen kann man nicht mit Händen brechen.

1) Men denke aan de ijsbrekers ‘groote gevaarten met scherpe ijzers voor den breeden platten steven, dat door 25 of 30 paarden werd voortgetrokken’; op een uithangbord aan de Weesperzijde stond er vroeger een afgebeeld; Van Lennep en Ter Gouw, Uithangteekens II, 271.