Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

805. De hand lichten (met iets),

d.i. iets niet streng nemen, het er zich gemakkelijk mede maken; van verordeningen en voorschriften: ze niet streng handhaven. In den handel

[p. 311]

verstond men eertijds onder de hand lichten, minder vragen dan de marktprijs is (fr. lâcher la main), en onder (de hand) weten te zwaren en te lichten (fri. lichte en swierje), den prijs zijner waren naar gelang der omstandigheden weten op of af te slaan; fig. weten te geven en te nemen, te heffen en te leggen, te snijden en te binden, zooals men vroeger zeide (Bank. II, 311); vandaar de hand lichten met iets, het met iets niet te streng nemen, er zich met een Franschen slag afmaken. Zie Ndl. Wdb. V, 1790¹⁾; VIII, 1968; Molema, 243 a: hij ken nijt lichten en zwaren; oostfri. man mut to lichten un to swaren wêten.

1) Hiermede moet niet in rechtstreeksch verband gebracht worden handlichting, ontheffing van minderjarigheid. In het mnl. beteekende die hand lichten van iet, afzien van de toepassing eener wettelijke bepaling, ontheffing verleenen van, het tegenovergestelde van de hand op iets leggen; en vandaar hantlichtinge, afstand van eene vordering of van rechten, die men op een goed kon doen gelden; fr. mainlevée.