765. Eigen haard is goud waard,
d.w.z. een eigen tehuis, een eigen woning is veel waard. Dit in vele talen algemeen gebruikt spreekwoord komt in de latere middeleeuwen voor bij Goedthals, 24: eyghenen heerd is gouts weert; Prov. Comm. 336: eyghen heert es gout weert, est quasi qui proprius aureus ipse focus; Campen, 122; Sart. I, 2, 59: eyghen haert is gout waert; Spieghel, 292; Idinau, 84:
Men secht ghemeynlijck: Eyghen heerdt
Dats eyghen woonste, en s' huys verlichten,
Midts ruste en vrydom, is prijsens weerdt;
Maer eyghen bedde, gaet boven s' goudts ghewichten.
Die vrydom verachten, zijn der slaven nichten.
Mlat Est dictum verum privata domus valet aurum (Werner, 27); zie verder Bebel, 453: proprius focus auro comparandus; mhd. vil guot ist eigen gemach; Wander II, 527: eigener Herd ist Goldes wert; eng. the smoke of a man's own house is better than the fire of another; Ndl. Wdb. v, 1436.