Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

222. De beurs snijden,²²²

d.w.z. zakkenrollen; eig. de beurs afsnijden. De uitdr. bewaart eene herinnering aan de vroegere gewoonte van de beurs niet in den zak, maar aan een riem of een koord te dragen, die bevestigd was aan een leeren band, welke om den middel zat of in de mouw verborgen was. Vgl. het mnl. een tronkeborse (mnl. tronken = knotten, afhouwen), borsen sniden of budel sniden; borsesnider, beurzesnijder²⁾, dat ook in Zuid-Nederland bekend is, blijkens Teirl. 200; Waasch Idiot. 136 a: borzensnijder, zakkenroller; loopen gelijk een borzensnijder, zeer rap; oogen gelijk een borzensnijder, doordringende oogen.

Hiernaast kende men in de 17^de eeuw ook iemand de beurs of den aap lichten³⁾, waarin ‘lichten’ moet worden opgevat in den zin van ontheffen, verwijderen, wegnemen; vgl. in de middeleeuwen enen iet lichten, iemand van iets ontheffen (Mnl. Wdb. IV, 479). Vgl. Ndl. Wdb. II, 2283; VIII, 1975; lat. zonarius sector; fr. couper la bourse à qqn; hd. den Beutel schneiden; eng. a cut-purse; a purse-cutter.

222 In 't Fransch is couper la bourse à qqn niet gangbaar; wèl coupeur de bourses. Synoniem was in de 17^de eeuw: iemand de beurs luizen.

2) Mnl. Wdb. VIII, 1414; I, 1385 en 271; VIII, 714.

3) Huygens, Hofwijck vs. 1823: Ick tasten in men sack, ick vond men Beurs elight.