Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

[p. 56]

137. Iemand van bakboord naar stuurboord zenden.

Onder bakboord¹⁾ verstaat men de linkerzijde van het schip, en onder stuurboord de rechter zijde. De uitdr. wil daarom zeggen: iemand van den eenen naar den anderen kant zenden, meermalen met het bijdenkbeeld, dat hij toch vergeefsche moeite doet. Andere synonieme uitdrukkingen hiervoor zijn: iem. van bikboord naar bakboord sturen; van babo naar bibo (bijboord?) gestuurd worden; ook van rechts naar links; van het kastje naar den muur; van puntje naar paaltje; van Pontius naar Pilatus; van Herodes naar Pilatus of van Annas naar Cajaphas (Jezus werd, volgens Joh. 18, 13 na zijn gevangenneming eerst naar den schoonvader van Cajaphas en vervolgens naar dezen geleid); Afrik. iemand van Bakpoort naar Stuurpoort stuur (Boshoff, 345). Zie Zeeman, 44; 284; Harrebomée III, 114; Ndl. Wdb. II, 877; Winschooten, 304: Iemand stuuren van stuurboord naar bakboord, dat is oneigendlijk, iemand houden voor 't lapje, iemand senden om een dagscheer; Halma, 624: Iemand van stuurboord tot bakboord stuuren, iemand dan hier, dan daar stuuren; Sewel, 769: Iemand van stuurboord tot bakboord stuuren, iemand om een dagscheer zenden, to send one on a sleeveless errand; Schuermans, Bijv. 109: van 't haantje naar 't hentje loopen. In het Zaansch zegt men iemand van den Bok op Jasper sturen (bok en jasper zijn twee molens; zie Boekenoogen, 86); fri. immen fen 't bok op 't ezel stjûre; fr. envoyer qqn de Caïphe (ou de Ponce) à Pilate; hd. einen von Pontius zu Pilatus schicken.

1) Het roer was vroeger niet aan den achtersteven, maar hing aan een leeren ring aan den rechterkant van het schip: de stuurman moest het met twee handen bewegen en stond dan met zijn rug (bak, eng. back) naar de linkerzijde, vandaar de naam bakboord; zie Taal en Letteren X, 524.