Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

114. Lange armen hebben.

De arm wordt, evenals de hand (lat. longas manus habere), dikwijls gebruikt als zinnebeeld van kracht, geweld, macht of gezag (vgl. de sterke arm der overheid; de wereldlijke arm, enz.; hd. der Arm der Obrigkeit, der Gerechtigkeit; eng. the strong arm). Zoo in deze uitdr. die wil zeggen: veel macht hebben. Zij komt in de Middeleeuwen voor, blijkens Sp. Hist. I⁶, 52, 33: Lange aerme, wide hande hebben die heren van den lande; zie verder Servilius, 79: Hi heeft lange ermen ende nochtans is hi arm. Te vergelijken is Pers, 383 b: De koning heeft lange handen en sal 't niet ongewroken laeten; Idinau, 246: Heeren handen reycken verre; Harreb. III, 110: Groote heeren hebben lange armen¹⁾; Sewel, 436: De koningen hebben lange armen, kings have long arms, are powerfull; Ndl. Wdb. II, 650; VIII, 1038; Erasmus CVII; Joos, 136; Teirl. 80. In het Friesch: in lange earm ha; syn earm rikt fier, zijn arm reikt ver; fr. avoir le bras long; hd. lange Arme haben; eng. to have long arms. Het tegenovergestelde korte armen of een korten arm hebben komt ook voor.

1) Vgl. ook in het Grieksch μακραὶ τυράννων χεῖρες (Montijn, 205); bij Ovid. Her. 16 (17), 166: An nescis longas regibus esse manus?; zie Otto, 210 en Journal, 243.