|
| |
Beschrijvinge der ceremonien die-men ghebruyckte inde inkomst vanden Bostangi Bacha inde stadt Cairo.
GHeduerende ons verblijf tot Cairo, sagen wy d'Inkomst die-men gemeenelijck doet aenden Viceroy van het landt, hebbende den Grooten Heer met dit ampt bekleedt den Bostangi Bacha, den welcken aen-quaem tot Boulac den 26. van September, daer alle de Beyen, ende Groote van Egypten hem gingen verwillekommen met alle het Kryghs-volck van Cairo, om hem inde stadt te geleyden; wy telden in dese inkomst wel twee | |
| |
duysent ende vyf hondert Peerden, waer van al het getuygh bekleedt was met goud' ende silver plaeten: dit gevolgh trock op s'morgens ten acht uren, ende het was wel middagh eer sy al voor-by waeren; daer waeren soo veel-derhande wapenen ende kleederen, te lang om te beschrijven: men sagh'er een menighte van Dromedarissen ende Kemels, die al het tuygh droegen vanden Bacha, gedeckt met fluweele kleederen; 't is ongeloovelijck hoe veel seldaeme dingen daer voor den dagh quamen in de inkomst: voor den Viceroy waeren seven peerden geleydt by der handt, waer van de decksels al bezaeyt waeren met kostelijcke ghesteenten, hy selver was geseten op een peerdt soo schoon als-men sien kan: raeckende sijn ghewaet, was het geringste van sijn gevolgh, slechts gedeckt zijnde met een Tabbaert van wit satyn, ende met een onder-rock van root satyn; het decksel dat op het achterste van sijn peerdt lagh, was het prachtighste dat-men moght sien, want men koste daer niet anders bemercken als diamanten ende robynen: sijn sweerdt dat hy aende zyde hadde, ende de wapen-kolve die aen sijnen sadel-boom hingh, ende het getuygh van sijn peerdt, was oock diergelijck; den Turbant dien hy op sijn hooft hadde, wit als sneeuw was al veel meerder als de ghene van andere, verçiert met twee witte Reygers-veders, met behanghsels van peerels diergelijck als den Grooten Heer draeght. In dees pracht dweersde hy een deel vande Stadt, ende gingh besittinge nemen van sijn Palleys, ende van de regeeringe des Landts, gevende genoegh te kennen met desen glans van treffelijckheyt, de macht van sijnen Keyser.
Hebbende gesien ende overleydt 't gene dat seldsaem was, soo tot Cairo, als daer ontrent, soo spoeyden wy ons tot de Pelgrimagie vanden Bergh Sinai, waer toe wy koop maeckten met een Opper-hooft vande Arabiaenen, de welck mits 20. Realen van achten voor | |
| |
yder hooft ons voorsagh van Kemels, ende verbondt zich ons daer te geleyden, ende wederom te brengen: wy naemen oock een Monick met ons van het Clooster van Sinte Catharina, 't gene de Griecken besitten binnen Cairo, de welcke (als dickmaels die reyse hebbende ghedaen) ons diende voor leydts-man ende tael-man, seer wel Italiaens sprekende.
Voorsien zijnde van alles dat wy noodigh achten tot soo pijnelijck een reyse, vertrocken van Cairo den 2. October inden avondt, nemende den wegh door de woestyne op de stadt van Suës; eenige van het geselschap bevonden zich niet wel op de Kemels, om dat-men soo hoogh geseten is, ende sy den treed soo hart hebben dat-men geduerigh ontschaeckelt wordt, 't gene in't beginsel pijne in't hooft veroorsaeckt, pijn aen 't hert, ende overgevinge, gelijck oft-men op de zee waer.
Alle dit landt van Cairo af tot de Roode Zee, blijft noch t'eenemael verwoest; daer en groeyt niet als op eenige gewesten kleyne boomkens, die seer dorre zijnde, noch de quaede hoedanigheyt ghevoelen van het landt: men vindt'er gemeynelijck seer witte Gomme op, ende oock somtijdts Manna; wy sagen daer oock Struyffen, dat seer groote vogels zijn, eenige soo groot als kleyne peerdekens: den Struys heeft hooge beenen, het lichaem soo swaer dat hy niet vliegen en kan, maer sijne vleugels slaende tegen d'aerde, loopt seer vlytigh: sijn vederen zijn grysachtigh, ende die van sijnen steert worden seer versocht, vande welcke men sulck een gewagh in het Christenrijck maeckt.
s'Anderdaeghs naer ons vertreck gelijck wy waeren rustende onder onse Tent, om de meeste hitte vanden dagh te laeten voor-by gaen, sagen wy een wonderlijcke saeck, 't ghene onse Arabiaenen seyden seer gemeyn te wesen in dese woestynen; het weder klaer ende helder zijnde, sonder den minsten windt, bejegenden wy een dwerrel-windt, de welcke om-keerende, quam recht | |
| |
getogen naer onse Tent, dreef soo het zandt inde locht dat het eenen hoogen toren geleeck: wy kregen een grooten schrick, maer onse Arabiaenen eenige teeckenen voor onse Tent gemaeckt, ende sommige woorden gesproken hebbende, sagen hem terstont een anderen wegh kiesen: sy vertelden ons dat desen windt sulck een macht heeft, dat hy de boomen uyt d'aerde ruckt, ende inde locht heft al 't gene hy ontmoet.
Hebbende twee dagen en half gereyst in dese woestynen, sonder iet anders ghesien te hebben als enckel zandt, selve sonder water gevonden te hebben, soo quamen wy aende Stadt van Suës.
Al dat landt liggende tusschen Cairo ende de Roode Zee, treckende naer Ierusalem ende Damascus, wordt genoemt Verwoest ofte Zandtachtigh Arabien, 't welck het dorste is van alles.
Het Steenachtigh Arabien loopt van Aleppo ende Damascus tot over de Revier Eufrates, behelsende een deel van Mesopotamien: dit landt is eenighsins bewoont, ende in-sonderlingh langst de Revier: in dese woestynen worden een weynige Fonteynen ghevonden, doch het water heeft een zoute ende zwavelachtige smaeck.
Het derde Arabien 't gene men Gheluckigh noemt, bestreckt zich langhst de Roode Zee, ende treckt tot den Oceaen, begrypende de Landtschappen van Imen, Medina ende Mecha: dit landt is vruchtbaer op eenighe gewesten, maer en is soo goet niet dat het den naem verdient van geluckigh, 't en zy ter opsicht van d'andere Arabien, de welcke schier t'eenemael verwoest liggen: 't is overvloedigh in Specery-vruchten, mits dat het droogh is ende seer verwarmt door de hitte vande Son, de gene kockt ende verteirt de overtollige vochtigheyt als eygen stoffe der verrottinge, ende voorts-brenght den lieffelijcken geur.
De Stadt van Suës is de eerste haven vande Roode Zee, aende zyde van Egypten: sy is omringht met een enckelen | |
| |
muer sonder begrypen, ende magh vyfthien hondert huysgesinnen begrypen: de haven is kleyn ende den in-ganck gevaerlijck, om dies-wille dat'er van vooren veel ondiepten ende rotsen liggen; daerom de groote Schepen die naer Indien zeylen, daer selden ofte nimmermeer in en komen, ende stieren gemeynelijck naer een kleyn stadt geseyt Tore, dat dry dagh-reysen van daer is, daer de haven meerder is ende van een ghemackelijcker in-gang.
Den Grooten Heer onderhoudt twee Galleyen tot Suës, de welcke dienen soo om het gewest te suyveren vande kleyne Zee-roovers-Schepen, de welcke dese zee schuymen, als om de voornaemste onder de Turcken te leyden, soo-wanneer sy de reyse naer Mecha begeeren aen-te-vangen: zijnde dit gerief veel gemackelijcker ende lichter als te reysen door het landt, want dese Galleyen voerense met luttel moeyt in 10. à 12. dagen tot de Haven van Nide, een dagh-reys van Mecha, daer men te landt 40. dagen behoeft door de gantsch dorre Woestynen, die sy niet en konnen door-gaen dan met grooten aerbeydt.
Wy en bleven tot Suës niet langer als ons noodigh en docht, om ons te ververschen, ende eenige voorraet in te nemen: wy trocken langst de Roode Zee, soo by, dat wy uyt de oogen niet en hadden, door dien dat'er al rotsen zijn, ende in veel gewesten dellingen, waer tegen de zee is badende.
Men weet niet waerom dese Zee den naem draeght van Root, 't en zy door de gemeyne gewoonte der Oosterlingen, degene de plaetsen noemen volgens de aenmerckelijckste dingen die'er voor-gevallen zijn, inder-voegen dat-men dencken magh haer desen naem gegeven te wesen van eenigen bloedigen slagh die daer geschiedt is, want wat aengaet het water is het ander gelijck, 't is wel waer dat'er klippen staen die soo verbrantdt zijn vande Son, dat sy root schijnen te wesen, ende met | |
| |
hunnen weerslagh op eenige gewesten een diergelijck coleur aen het water gheven.
Twee dagh-reysen van Suës ontmoet-men twee hooge steen-rotsen die in't midden een effen plaets laeten, de welcke vande zee diep in het landt loopt: men gelooft dat het in dit ghewest was daer de Kinderen van Israël
geleydt zijnde uyt de slavernye door Moyses, hun ten uyttersten vonden door het Leger der Egyptenaeren, 't gene sy op de hielen hadden, de geberghten ter zyden, ende de zee van vooren, als-wanneer Mosys wonderdaedigh dese waters dede scheuren, ende de Israëliten daer door leyde.
De Roode Zee is een Inbocht vanden Oceaen, beginnende vanden twaelfsten graedt, ende eyndigende in | |
| |
Egypten aenden acht-en-twintighsten: haer breedde bestaende slechts in 20. of 25. mijlen; het is de gevaerelijckste zee-vaert voor de ghene diese niet gewent en zijn, ter oorsaeck vande menighte klippen ende rotsen dieder over-al zijn: sy is overvloedigh in veel derhande soorten van visch, van lieffelijcken smaeck, doch verschillende in gedaente ende smaeck van de gene die wy hebben in onse Zeën: daer worden oock veel Zee-monsters ghevonden, ende namentlijck Meirminnen, vande welcke daer sulck een groote menighte, dat den meesten-deel vande gene die langst den oever woonen, geen ander schoenen en dragen als van haer huyt ghemaeckt, maer dese Meirminnen en zijn niet gelijck de Schilders die af-maelen, noch gelijck de Poëten die versieren, sy hebben het hooft als een Aep, ende van het selfde coleur; den helft van het lichaem is seer gelijck aen een vrauw; borsten hebbende ende een grauwachtigh, hart, ende dicke huyt, de rest is gesteert gelijck een ghemeyne visch, de armen zijn maer van een lit, pooten hebbende inde plaetse van handen, seer gelijck aen die van een Entvoghel, die haer dienen om te swemmen.
Tore is een kleyne Stadt, bewoont door Mooren ende Arabiaenen, den meesten-deel Visschers: de haven is'er groot en seker, men siet'er dry oft vier Gallioenen die eens jaers naer Indien trecken: dese Schepen zijn slim gebauwt, doch seer groot, van duysent ofte twaelf hondert Tonnen; hun zeylen bestaen slechts in matten, als sy maer eens ontvouwen en zijn, men behoeft'er niet meer aen te kommen geduerende de geheele reys, want een selfde windt waeyt daer ses maenden lanck; sy vertrecken gemeynelijck tegen de Voor-somer: de voornaemste Koop-waeren die sy aenbrengen is Satyn, Lynwaet, ende Corael, het gene verspreyt wordt door geheel Indien; ende brengen den meesten-deel Drogen, ende Speceryen wederom: sy besteden ghemeynelijck | |
| |
twee maenden, eer sy geraecken tot Iambouc, het welck de haven van Zybit is, tweedag-reysen van daer gelegen, al-waer den meestendeel der Caravanen van Indien aen-kommen; dese Gallioenen blijven daer dry oft vier maenden, soo om hunne Koop-waeren te venten, ende ander wederom in te nemen, als om daer de windt vanden Zuyden te verwachten, de welcke begint te wayen tegen den Herfst, ende gheduert de ses maenden van't jaer, met den welcken sy weder-keeren.
Dicht aen dese Stadt van Tore zijnder Cysternen, de ghene die van het Landt noemen Moyses-putten: dese waters hebben den eygendom van in steenen te veranderen als het gene dat-men daer in worpt, al-waer het oock yser: wy hebbender van veele dingen gesien door ondervindinge, maer niet soo keurigh als een campernoilje, de welcke haere gedaente hebbende behouden, met alle de kleyne vouwen van boven verandert was in wit steen.
Scheydende van Tore, ende laetende de Roode Zee achter rugge, wy namen het recht door de woestynen naer den Bergh Sinai, ende quamen aen 't Clooster der Griecksche Monicken, geplaetst in't hangen van desen bergh, den 10. October, sonder iet aensienelijckx bejegent te hebben.
Dese Griecksche Monicken ontfingen ons met alle de beleeftheyt vande werelt: sy herberghden ons ten besten het hun mogelijck was, ende onthaelden ons naer dat d'aermoede vande laetse kost toe-laeten: daer zijnder gemeynelijck 20. oft 21. van dese Monicken die het Orden van Sinte Basilius volgen, ende leven in groote strengigheyt, sonder oyt vleesch te eten, onderhouden het leven met kruyden, ende met ghezouten ende ghedrooghden visch.
Sy leyden ons inde Kerck, de welcke redelijck groot is, ende tamelijck verçiert, naer d'aermoede vande plaets; achter den hoogen Autaer toonden sy ons de | |
| |
plaetse daer Godt Almachtigh sprack aen Moyses inden brandenden dooren-bosch: sy bewaeren seer sorghvuldigh in dese Kerck een deel des lichaems van Sinte Catharina, dat ons getoont wiert met groote ceremonien; men dede ons d'handt kusen, noch met vleesch bedeckt, ende de huyt over de beenen, maer t'eenemael gedrooght ende dry goude ringen aen de vingers.
Hebbende onse devotie in dese plaets gedaen, ende al den dagh gerust in't Clooster, soo vertrocken wy van
daer ontrent den avondt, om den Bergh van Horeb op te klimmen, den welcken men begint op te klimmen gaende uyt het Clooster: desen Bergh is een gheheel rots, seer steyl ende schier onganghbaer, 't en waer door eenige trappen inde rots gehauwen: hebbende ontrent | |
| |
een ure en half den bergh op-gegaen, wy vonden een kleyn Capelleken, de Heylige Maghet toe-ghewydt; ende niet verre van daer eenen boogh, inde maniere van een deur, gemaeckt vande selve rots, onder de welcke men gaet om noch hooger te klimmen. De Griecksche monicken van ons gheselschap seyden ons, te hebben by overleveringe, dat Moyses ontfangen hebbende de Gheboden van Godt Almachtigh, ende die draghende geschreven in twee Marber-tafels, gedaelt zijnde tot dese plaets, sagh het volck van Israël, het welck het gulde Calf aenbadt; waer door vergramt zijnde, wierp de steenen Tafels ter aerden, ende brackse.
Voortgaende in het klimmen, quamen wy aen een effen plaets, daer dry Capellen stonden; d'eerste den H.Eliseus toe-ghe-eyghent, de tweede de H.Marina, ende de derde Elias; daer by is'er van achter een spelonck, inde welcke desen Propheet hem langen tijdt verborgen hielt, om de gramchap ende vervolginge van Iesabel te vlieden. Men siet noch inde rots een seker holligheyt, die dese Griecken ons seyden gebleven te wesen wonderdaedigh ingeprint van sijn lichaem: wy namen in dese plaets een weynigh onse rust, zijnde seer af-gemat door dit swaer ende moeyelijck op-klimmen.
Ontrent dry uren naer midder-nacht met de klaer-heyt vande Maen, vervolghden wy het op-klimmen ende met den dagh quamen aen het spits vanden bergh, daer wy twee kleyne Capellekens vonden, het eene dienende voor de Griecken, ende het ander voor de Catholijcken. Achter dese Capellen siet-men daer de gedaent van knien ende handen, gedruckt inde steen-rotse, als in Was, dat-men houdt van Moyses te wesen, als hy t'eenemael bevende, aen Godt sprack, ende de Gheboden ontfingh. De Mahometanen, gelijck Moyses voor een groot Propheet houden, dragen een besondere eerbiedinghe tot die plaets, ende hebbende een kleyne Mosquée, daer sy dickwils hunne gebeden kommen stor- | |
| |
ten; men siet den bergh in dat gewest op veele plaetsen swart-achtigh, ende als verbrandt, t' gene seyden ons de Griecksche Monicken, gebleven te wesen, naer dat Godt daer aen Moyses zich veropenbaerde t'eenemael in vyer ende vlam: Wy bleven daer eenigen tijdt, soo om daer te rusten, als om dese devotie te doen, ende daelden door eenen anderen wegh.
Zijnde inde valley, wy brachten de brandende hitte vanden dagh over inde vervallingen van een Clooster, gheseyt vande Vier Martelaeren; op ander tijden hebbender Monicken ghewoont, maer tegenwoordigh en zijnder maer dry ofte vier Arabianen, die de sorge hebben van een redelijcken schoonen Hof te onderhouden, waer uyt de Monicken al hun behoef van keucken-ooft trecken; daer zijn oock eenige Wyngaerden; maer den Wyn dieser uyt-perssen is onsmakelijck, ende soo weynigh, dat'er niet genoegh en is om een jaer Misse daer mede te lesen.
Hebbende in dese plaets de meeste hitte uyt-gestaen vanden dagh, nochtans bleven wy veerdigh om den Bergh Sinai noch hooger op te klimmen, gheseyt van Sinte Catharina, ter oorsaecke dat haer lichaem daer wiert aengebroght door d'Enghels; ende den tijdt van 300. jaeren daer heeft gerust, tot dat het Clooster gebauwt is gheweest, ende het heyligh lichaem door de Monicken gedragen in hunne Kerck. De gene die gekommen waeren om ons te leyden, ontraeden ons gantsch het op-klimmen van desen bergh, als wesende schier onganghbaer, 't welck de reden was dat den meesten-deel van 't geselschap om-leegh bleef: ende voorwaer wy vonden't soo swaer, dat het ons leedt was dat wy begonst hadden op te klimmen maer dus gescheept zijnde, moesten wy voorts-vaeren: wy sloegen dickwils knien en handen teghen de rots om op-waertste kruypen, soo steyl is hy: Eyndelinge met een ongeloovelijcke pijn, gheraeckten wy boven, al-waer wy een | |
| |
effen plaets vonden van ontrent 22. voeten lanck ende 12. breedt: daer staet een kleyne Capel de welcke bykans de helft begrypt, al-waer ghedruckt zijn inde rots dry verscheyde beelden het middelste heeft genoegh de ghelijckenisse des lichaems van een vrauw, gekleedt in't langh, de twee andere hebben ter zyden gelijck de manier van vleugels: de Griecksche Monicken seyden ons dat de holligheyt des middelste, van het lichaem was van Sinte Catharina, ende dat de twee andere twee Engels waeren, diese daer bewaert hebben tot datmen-se verplaetst heeft in hun Kerck, ende dat die gedaenten daer wonderaedigh in-ghebleven waeren, ten eynde de plaets, daer dit heyligh lichaem soo veel jaeren gerust hadde, wiert aen-geteeckent voor altijdt. Wy keerden dien avondt in het Clooster slapen, zijnde ten hooghsten vermoeyt ende af-gemat van het op-klimmen ende af-kommen van desen bergh.
s' Anderdaeghs vroegh ginghen wy den steen sien, den welcken Moyses met de roede slaende, deder water uyt-vlieten; hy staet in een kleyne dal van effen steen de hooghde van een pijck ende dick naer advenant; men verkent'er noch thien gaten van d'een zyde, ende twee van d'ander waer uyt men lichtelijck speuren kan dat dit water vloeyde; selve men siet'er langhs druppels hangen als kegelen.
Van daer gingen wy een kleyn rots besichtighen, daer men houdt dat het volck van Israël het gulde Calf op-rechtede ende aenbadt: sy vertelden ons oock te hebben by overleveringe, dat Moyses in het selve ghewest het koper Serpent op-rechtede: ter zyden tegen de rots siet-men een groot gat, daer (soo-men ons seyde) de gedaent van het gulde Calf wiert gegoten.
Keerende naer het Clooster, de Griecksche Monicken toonden ons een steen van een wonderbaere grootte, onder de welcke dat den Heyligen Propheet Hieremias de Arcke des Verbondts verberghde, soo-wanneer | |
| |
hy zich met de Joden in Egypten vliede vande slaverny van Babylonien, vreesende komst van Nabuchodonosor.
Wy keerden dien dagh te goeder ure in 't Clooster, ende overbraghten hem in het geselschap der Monicken vande voorseyde plaets, de welcke ons wonder dingen vertelden, die hun gebeurt waeren in die woestynen; sy spraecken ons van veele geesten, die dickwils gesien worden te midden in die eenigheden, ende het geluyt van klocken, niet tegen-staende daer geen in dat geheel Landt en zijn: sy vertelden ons veel diergelijcke saecken, de welcke wy nauwelijckx gelooven konden: eyndelinge gesien hebbende 't gene daer seldsaem was, wy vertrocken, den rechten wegh nemende gelijck wy gekommen waeren, ontmoetende de selve pijnelijckheden ende swaerigheden, jae noch meerder, ter oorsaeck van onse voor-raedt die ons begonst te ontbreken, soo dat wy't dickwils seer nauw moesten aen-leggen.
Wy quamen tot Cairo den 19. van October, gantsch af-gemat, die my eenen dagh te bedd' hielden, 't welck d'eenige sieckte is geweest, die ick in mijn geheele reyse hebbe onderstaen. Wy hadden groote ruste noodigh, maer het saysoen vanden Winter begonst aen te komen, ende oock de groote begeert ende lust die wy hadden om het Christenrijck wederom te sien, deden ons op het vertreck dencken; wy dachten den wegh op Alexandrien te nemen, om daer scheep te gaen op de Fransche Schepen die daer gemeynelijck zijn, maer onse vrienden staecken ons uyt het hooft om dat die Schepen gheensins gemant en zijn om zich te weiren tegen de Zee-roovers ende worden soo bevracht dat sy hun met geen lichtigheyt en konnen ontvlieden; waerom wy den wegh wederom namen van Palestynen, daer wy wisten groote Schepen te wesen, wel bemant ende ghewapent om in Christenrijck te keeren.
| |
| |
Wy verlieten Cairo den 22. van October, huerende een Schip ons te geleyden naer Damiaten, daer wy aen-quamen naer dry dagen, vaerende s'nachts alleenlijck inde stilte, de welcke ons dede ten minsten twee mijlen ter ure af-klaeren, soo snel ende soet vloeyt die Revier, dat-men nauwelijckx de waters siet roeren.
Wy bleven inden dagh stil aenden oever vande Revier, bejeghende veele velden, waer van het Nylwater alreede vertrocken was: wy verdreven daer den tijdt met naer Wild te schieten, het gene daer menigvuldigh was, ende om dat het niet gejaeght wordt, laet het hem daer lichtelijck naerderen.
Tot Damiaten vonden wy een Simbekier, veerdigh om te vetrecken op Seyden, die zich verbondt ons te voeren tot Sint Ian van Aqueren: wy gingen daer scheep sonder voorder het gevaer te over te over-leggen dat'er was t'onderstaen in het saysoen vanden Winter, soo veel Zeën af-te-vaeren. Wy vertrocken den 25. van October, ende namen de streek recht naer Palestynen toe; de windt was soo snel, dat wy in min als vyf uren het Landt van Egypten uyt d'oogen hadden. De Revier vande Nyl stort zich in zee met sulck een gewelt, dat het witachtigh ende slijckachtigh water sijn coleur behoudt wel dry mijlen verr', ende dat meer is, het en is'er geensins zout.
s'Anderdaeghs s'avondts hebbende den windt vanden Westen geduerigh t'onsen voordeel ghehadt, wierden wy een Fregat gewaer van Zee-roovers, de welcke ons wel twee uren langh naer-jaeghden; maer onse Schippers handt geslagen hebbende aende riemen, ende vaerende met zeyl en roeyers, hadden kleyne vreese meer, ende noch minder moeyt om hun achter te steken, ende uyt 't gesichte te hebben.
Ten dry uren inde nacht geraeckten wy inde Haven van Jaffa, hebbende in twee dagen ende eenen nacht by de 80. mijlen af-ghezeylt; daer in-kommende kregen | |
| |
groot naer-dencken van eenen boot, t' gene wy sagen een musquet-scheut van ons Schip; wy geloofden dat het zee-schuymers waeren ende verwachten een laegh van musquet-scheuten, doch hadden slechts de vreese, want het Schippers waeren, die daer vischten.
Wy vertrocken s'morgens, ende altijdt aen-gezeylt hebbende, zijnde den windt ons t'eenemael mede, gheraeckten s'avondts voor Caesarea Palestina, dat een verlaeten stadt is; ende gelijck wy langhst het landt vaerden, soo kosten wy lichtelijck de vervallingen overleggen, de welcke hun uytter-maeten schoon ende geheel vertoonden.
s'Anderdaeghs s'morgens quamen wy voorspoedigh tot Sint Ian van Aqueren aen; daer nauwelijckx een ure geweest zijnde, nae dat wy uyt-gescheept waren, stondt daer een groot tempeest op, soo dat het de groote Schepen snaps hadden hun te houden op het ancker; ende hadden wy als-dan met ons Schipken in zee gheweest, ick gheloove dat wy verloren waeren.
Wy vonden tot Sint Ian van Aqueren twee groote Schepen vanden Grooten Hertogh van Toscanen, die maer goet weder en verwachteden, om naer 't Christenrijck te keeren 't gene ons groote vreught ende blijdschap veroorsaeckte soo ons siende aen't landt, als om het groot tempeest dat'er op-rees; 't welck soo het twee uren eer hadde ontstaen, soude ons de sorgh geweirt hebben om in't Christenrijck te keeren.
Wy vonden daer Fransche Kooplieden, met de welcke wy kennisse aengegaen hadden al-daer passerende, sy herberghden ons, ende gelijck wy rust noodigh hadden namen selver de moeyt de nootdruften te versorghen voor onse Schip-reys: sy deden ons oock ende Capiteynen spreken, die met groote beleeftheyt ons te kiesen gaven, met welck van hun Schepen wy begeerden te vaeren, ons voor vertreck-plaetse ghevende de groote kamer aen het roer, dat het beste gerief is van het geheele Schip.
| |
| |
Wy gingen t'scheep den 2. November, ende vertrocken tegen de avondt, vaerende langs het landt inde nacht, om naer Seyden te trecken, 't welck 10. mijlen van daer gelegen is, al-waer dese Schepen eenen schenck van eenighe syde baelen, ende ander seldsaemheden moesten in-nemen, die Lemire Ficardin den Grooten Hertogh van Toscanen sondt: de welcke t'scheep gedaen zijnde, ende den windt komende vanden Noorden, soo gingen wy onder zeyl naer Christenrijck toe, zijnde seer wel te vreden, ende blijde Turckyen te verlaeten, daer wy soo veel gheleden ende uyt-ghestaen hadden.
De windt blijvende soo t'onsen voordeel, ontdeckten wy s'anderen-daeghs het Eylandt van Cyprus, 50. mijlen zijnde van Seyden: den windt begonst te keeren vanden Westen ende Noordt-westen, die ons t'eenemael tegen was; inder-voegen dat wy wel acht dagen bleven in't gesicht van dit Eylandt, uyt-staende veele onstuymigheden ende tempeesten. Den 10. den windt Noordt zijnde, ende vaerende geduerigh langst den oever, wy verloren dit Eylandt uyt d'oogen, maer gelijck den windt altijdt vermeerderde met eenige onstuymigheden, soo bleven wy den geheelen nacht stil sonder zeylen: s'anderdaeghs den windt viel, ende bleven vier dagen in calmte, sonder een mijl te voorderen.
Den 20. hebbende den windt altijdt gehadt uyt het Griecksche Oosten, wy ontdecken het Eylandt van Candien, daer wy wederom op een nieuw twee dagen de calmte kregen die gevolght wiert van groote onstuymige winden. Den 23. op Sinte Catharina-avondt, onderstonden wy een grouwelijck tempeest, ende wierden genootsaeckt zeyl te strycken, ende het Schip te laeten vaeren daer de baeren het dreven, die het selve wierpen na Barbaryen toe, dat ons geluck was, andersins wy liepen ghevaer van te stooten tegen de hooge klippen van Candien, van waer wy gheen vyf mijlen | |
| |
verr' en waeren, ende s'anderdaeghs vonden wy ons wel 15. mijlen van daer: de Schippers schroomen seer den dagh van Sinte Catharina, ende seyden ons dat'er gemeenelijck dry daghen daer vooren, ende dry dagen daer naer, seer groote tempeesten ontstaen.
Wy bleven langhs Candien tot den 2. van December, eer wy gingen voorby Gossen, een kleyn Eylandt in't uytterste van Candien, daer menighte Bandyten ofte verbannen-volck woonen: wy hadden daer noch onstuymigheden, ende inde nacht soo een tempeest, als wy noch hadden uyt-gestaen, het welck ons dreef wel 13. mijlen naer den Zuyden, 't gene onse Schippers seer schroomden, uyt vreese van Barbaryen, al-waer seer veele drooghten ende bancken zijn.
s'Anderdaeghs sagen wy twee Schepen seer by het onse, dat wy Zee-roovers meynden te wesen, maer wy waren gemist, want zy hun zeylen op-haelden om onse tegen-komst te schouwen.
Den 13. van December ontdeckten wy het Eylandt van Malta, daer wy een dagh ende nacht in stilte bleven; s'morgens den windt kommende vanden Oosten, soo trocken wy in't Canael, liggende tusschen Sicilien ende Malta, ende s'anderdaeghs quamen wy inde Haven.
Het Eylandt van Malta, van oudts gheseyt Meliten, is gelegen inde Zee van Afrijcken, inden dry-en-dertighten graet, ende in 't beginsel van't vyfde climaet, een gelegentheyt die het seer heet maeckt, ende de locht gemeynelijck helder, 't gene inde Winter soo schoone dagen veroorsaeckt als inden Somer: het heeft Barbaryen aenden Zuyden, van't welck het 64. mijlen is gelegen; ende van Sicilien, het welck light vanden Noorden 27. mijlen: het behelst 20. mijlen in't ronde, ende ontrent dry inde breedde het landt is'er dorre, maer 't gene dat'er groeyt is over-goedt, ende de vruchten met het ooft beter als in eenigh ander ghewest sy krygen all | |
| |
hunnen nootdruft, soo van Graenen als van Vee, uyt Sicilien: eer dat de Ridders daer hun verblijf quamen nemen, was't gantsch verlaeten.
De Ridders van Sint Ian van Ierusalem in't jaer 1522. verjaeght zijnde door de Turcken, van het Eylandt Rhodes, vertrocken hun hier en daer in Italien, ende het Orden was om te vervallen, 't en hadde geweest de godtvruchtigheyt van Keyser Carel den V, die hun dat Eylandt gaf, om daer te dienen tot Bolle-werck voor 't Christenrijck tegen den erf-vyandt des Gheloofs, die daer twee steden gebauwt hebben omringht met de schoonste beschansingen des werelts; den meesten-deel der grachten zijn gehauwen inde rots met een steeck-yser: wy en bleven daer niet langer als om ons te voorsien van water, ende eenighe verversschingen in-te-nemen; want den windt ons mede zijnde, en wilden geenen tijdt verliesen.
Den Noordtschen windt, die geduerigh rees, wiert soo heftigh, dat wy in korten tijdt dit Eylandt uyt d'ooghen hadden, ende ons voerde in het gesicht van Lampadouse, een Eylandt tusschen Malta ende Barbaryen; 't is onbewoont, om de Zee-roovers, soo der Turcken als der Christenen, die daer dickwils kommen: daer is een spelonck, inde welcke dat een Schildery' is vande Heylighe Maghet, aen de welck alle de gene die'er aen-kommen, laeten eenigh silver-werck; de Turcken selve laetende schencken, ende hebben daer een besonder devotie; de Galleyen van Malta treckender eens s'jaers, ende nemen mede al het gene dat-men daer geeft, ende stieren dat tot onderhoudinge van een Capel tot Trapano, daer vander gelijcken een beeldt ghe-eert wordt vande H.Maghet, uyt-werckende menighte wonder daeden.
In't gesicht van dit Eylandt veranderde de windt, ende liep Zuydt, doende ons Maritime voor-by vaeren, dat maer een klip en is te midden in zee, niet-te-min is'er een Casteel daer den Coninck Kryghs-volck in houdt, om de Schepen te ontdecken die in zee zijn.
| |
| |
Den 17. van December quamen y tot Trapano, eene der voornaemste Steden van Sicilien, gelegen aen eene der uytterste deelen van dit Eylandt, 't welck naer den Westen siet; de haven is groot, ende ghemaeckt van dry kleyne Eylanden die'er vooren ligghen, ghenoemt Favillane, Maritime, ende Limasso; de twee leste en zijn maer bloote steenrotsen, maer Favillane is bewoont, hebbende een redelijcke schoone effenheyt daer staet een Casteel om-hoogh daer gestaegh wacht op is om te sien of'er geen schuymers in zee en swieren, ende die van Trapano te waerschouwen.
Wy bleven tot Trapano, mits den teghen-windt, tot Kers-avondt, sonder nochtans in stadt te konnen geraecken, om dat-men van alle de gene die vanden Oosten komen, quaedt vermoeden heeft van de pest, wy gingen een mijl langst de haven, daer wy kosten wandelen ende verversschingen in-nemen, die wy gebreck hadden.
Den windt Oost geloopen zijnde, soo vertrocken wy den 25. inder nacht, die-men viert ter eeren vande Gheboorte ons Heeren, 't welck ons leedt genoegh was, want de windt meer en meer ijsende, veroorsaeckte ons het meeste onweder dat wy tot als-dan hadden onderstaen, ende ten hadde geweest dat den storm s'anderdaeghs s'avondts een weynigh op-hiel, wy waeren ten uytersten, ende gedwongen de masten te kappen, vreesende dat met de groote ende geduerige beroeringe, sy het Schip souden hebben doen bersten; eyndelinghe af-ghemat zijnde, quamen wy den lesten van December tot Ligorne, zijnde ten uytersten, soo door de moeyelijckheyt van de zee als door ander ongerieven die wy geleden hadden in het eten ende drincken, want, maer voor-raedt ende leeftocht genomen hebbende voor een maent, wy moesten ons de rest houden aen het bisquyt, ende water al vol wormen.
Onse Schippers verklaerden ons, dat sy in hun leven | |
| |
noyt diergelijcke reys ghedaen hadden, met soo veel quaedt weder, van stilte, van tempeesten, ende van onstuymigheden: wy vraeghden een oudt man van Marseillen, wat hem gedacht hadde van het voorigh onweder, de welcke ons antwoorde inde Provinçalsche tael, dat Godt een erger weder hadde konnen toesenden: de ongelucken waeren meest geweest langhst de kusten van Italien; want men verzekerde ons dat'er wel dertigh groote Schepen vergaen waeren.
Wy sliepen noch dien nacht in ons Schip op ree; s'anderdaeghs ghetoont hebbende onse opene brieven, ende dat'er geen vermoeden van pest en was te hebben van daer wy vertrocken waeren, kregen vryen in-gangh, waer van seer verblydt wesende, stelden voet aen landt, zijnde soo af-gemat, ende vermoeyt vanden voorgaende aerbeydt, dat wy nauwelijckx konden gaen.
|
|
Auteursrechtvrij