Het bereysde Oosten

Orde de welcke-men onderhoudt als den Grooten Heer naer de mosquée gaet.

'T Is schoon om te sien wanneer dat den Grooten Heer uyt-gaet met pracht, 't welck hy gemeenlijck doet op den eersten Vrydagh vande Maene, gaende als-dan na de Mosquée, gevolght van eenen sleep naer sijne grootheyt; de Ianitsers trecken voor uyt sonder orden, zijnde in soo groot getal dat het onmogelijck is die te tellen, draghende al pluymen op het hooft: daer na volghen te peerde de Suragen, die hunne Capiteynen zijn met de Ianitser Aga, die hunnen Oversten is; sy dragen de bonnet ghelijckformigh aende Ianitsers, met groote witte Reyghers-pluymen, maeckende ontrent hondert peerden: daer-naer volgen de Chaoux vanden Divan, die ontrent hondert zijn in ghetal: daer naer de Chaoux van Monta-seraka, die sy heeten Altemis, om dat sy tsestigh zijn in ghetal, voerende ysere kolven te peerde, 't zijn de gene die den Grooten Heer gemeenlijck uyt-sendt in Gesantschap; daer-naer volghen de Sequenieren, de welcke dienen aen de tafel vanden Vorst, zijnde dertigh of daer ontrent: daer na kommen de Beys, ofte Capiteynen vande Galleyen, met den Oversten

[p. 91]

vande zee, makende ontrent hondert Peerden: daer na volghen de Pachas, Vizirs, ende Groote van het Hof, de welcke ontrent twintigh mannen zijn: daer na komen de Xedixen, de welcke leyden negen Pracht-peerden by de handt, waer vande zadels ende het harnas soo bedeckt zijn met kostelijcke gesteenten, dat-men yder schat 150. duysent Rijcxdaelders weerdigh: daer na volgen de Peicques, dat zijn Pagien, inde plaetse vanden Turckschen Turbant, dragen op hun hooft een silver-vergulde mutse in maniere van een suycker-broodt, daer na kommen thien of twaelf Turcksche Santons; ofte Religieusen, de welcke Godt bidden met luyder stemmen om de voorspoedigheyt des persoons vanden Vorst: naer alle dit beslagh kommen ontrent de twee hondert Soulacken te voet, dragende boogh en pijl inde handt, hebbende groote witte Reygers-pluymen op het hooft, ruym dry voeten hooge: in't midden van die verschijnt den Grooten Heer, ghelijck te midden in eenen kleynen bosch, gemeenlijck geseten op een kleyn peerdeken, dat heel tam gaet, nemende dat tot meerder statigheyt; hy draeght eenen Turckschen Turbant, merckelijck meerder als d'ander, verçiert met dry Reygers veders, ende slingerlinghen van peirels van een ongewoonelijcke grootte, ende onweerderelijcken prys: aen sijn handt, met de welcke hy den toom houdt van sijn peerdt, flickert'er een rinck ghepast op sijn twee vingers met een diamant-steen groot als een duyven-ey, gheacht de schoonste ende kostelijckste vande werelt, ende veel schoonder als die vanden Grooten Hertogh van Florentien. Sijn opperste-kleedt, 't welck is als eenen nacht-tabbaert ghevoeyert met Marter-vellen, is van laecken, den Doliman sijnen onder-rock is van Satyn, ofte Damast. Soo-wanneer hy passeert, het volck buyght schier gheheel tot'er aerden, hem toe-worpende met een leeghe stemme ende vol van eerbiedigheyt duysent wenschen van gheluck ende zegen: hy groet

[p. 92]

oock sijn volck, geduerigh buygende sijn hooft, terstont aen d'een dan weder aen d'ander syde: naer hem volgen de Stommen, Boustangis ende Capigis, elck in seer groot ghetal. Dese Ceremonie is soo treffelijck als schoon om sien: 't is ongeloovelijck de menighte van peirels ende kostelokcke ghesteenten die daer schemelen in d'oogen vanden mensch, ende hoe veel kleyne verciersels dat'er aen 't harnas van hunne peerden zijn: hun persoonen zijn schoon ghekleedt, hebbende den meesten-deel gouden laken Tabbaerts, ende de mindere ghekleedt met Satyn al ghevoeyert met alder-schoonste Pelterye van swarte Vossen, ende Marters. Dese sleep ghedeurt wel twee uren, niet-teghenstaende dat'er maer seven of acht hondert Peerden en zijn, soo traegh ende met sulck een statigheyt gaen sy, houdende een wonderlijcke orden ende moye zeeghbaerheydt. Daer siet ghy 't ghene ick hebbe konnen aen-mercken in het statigh uyt-rijden vanden Grooten Heer, ende 't ghene dat ick hebbe konnen vernemen van al dat'er omme-gaet inden Serrail door het verhael dat my eenen Oda Bachi heeft gedaen, die een van onse Leydts-mannen is gheweest binnen Turckyen, ende voormaels ghewoont hadde vyfthien jaeren inden Serrail.

Maer om dat'er boven desen statighen Marsch, noch eenen bysonderen is, die-men Onbekent noemt, dat is als-wanneer den Grooten Heer wilt gaen langhs de Stadt sonder beslach ofte pracht. Ick hebbe voor billigh gheoordeelt u, te seggen dat als-wanneer hy gaen wilt naer den Caimacan, om s'Vrydaeghs het loopen der Peerden te sien, hy gemeynelijck maer en is vergheselschapt van twee Boustangis, ende als hy aldus onbekent uyt-gaet, niemandt en derft hem aensien, nochte selfs groeten. Wy die sulck onkundigh waeren groeteden hem, maer hy oordeelde wel dat wy vremdelinghen waeren.